Nederlands Vaccinatie Instituut


Helpt de griepprik wel?

zondag, 30 september 2007

Huisarten beginnen in de eerste week van oktober met vaccineren tegen de griep. In oktober en november krijgen zoals elk jaar bijna 3 miljoen mensen de griepprik. Amerikaanse artsen openden dinsdag 25 september in het gerenommeerde vakblad The Lancet echter de aanval op de griepprik. De griepprik helpt bij ouderen lang niet zo goed als wordt beweerd, stellen zij. De sterfte onder 70-plussers lijkt er niet door te dalen. En volgens hen is de werkzaamheid van dit vaccin alleen aangetoond bij jongvolwassenen.

Bij ouderen boven de 65 jaar is nauwelijks onderzoek gedaan naar het nut van de prik, terwijl er alle reden is om te denken dat het vaccin bij hen minder goed werkt: hun afweer reageert minder adequaat. Het weinige onderzoek dat bij ouderen naar het griepvaccin is gedaan, is bovendien vertekend, menen de onderzoekers. Alleen relatief gezonde ouderen komen de prik halen, kwetsbare individuen blijven thuis.

Vandaar dat de sterfte onder ingeënte ouderen twee keer zo laag ligt als onder niet-gevaccineerden, zoals diverse onderzoekers hebben gemeld.

De onderzoekers achten een halvering van de sterfte sowieso uitgesloten. Hooguit 5 procent van de sterfte in de winter is namelijk aan griep te wijten, dus de griepprik kan de wintersterfte nooit met 50 procent verminderen. In de praktijk blijkt ook helemaal niet dat er minder mensen doodgaan, menen de onderzoekers. Het percentage ingeënte ouderen in de Verenigde Staten is sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw gestegen van 15 naar 65. Tegelijkertijd is de sterfte aan griep niet afgenomen. In Italië is iets vergelijkbaars geconstateerd.

De onderzoekers willen de vaccinatie bij ouderen niet direct afschaffen. Wel pleiten ze ervoor om goed uit te zoeken hoe effectief de griepprik bij deze groep nou werkelijk is. Daarvoor is een onderzoek nodig waarbij sommige ouderen een griepprik krijgen en andere een nepprik. Dat ligt ethisch gevoelig, realiseren de Amerikanen zich, maar uiteindelijk is het de enige manier om verder te komen.

Overigens wordt de griepprik niet alleen gegeven om de sterfte te verminderen, maar ook om de verschijnselen van de griep te verzachten. In Nederland hebben grofweg vier miljoen mensen (onder wie 65-plussers, maar ook allerlei andere patiënten) recht op de prik. Drie miljoen krijgen hem daadwerkelijk toegediend.

Bron: artikel in The Lancet, artikel Trouw

Meer informatie over de griepprik vindt u op de griepprik-website van het RIVM.