PH. Nieuwsbrief 274 .10
Wekelijkse nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health van het Julius Centrum, Utrecht
PATIËNT-AUTEUR HENK KUIJER OVERLEDEN
Op zondag 7 oktober is schrijver, organisatie-adviseur en kankerpatiënt Henk Kuijer overleden. Hij is auteur van het boek Knopen Tellen. Daarin beschrijft hij op geestige wijze het wachten, de bejegening, de discontinuïteit, de ambiance en de onwetendheid van professionals op oncologische poliklinieken, waar hij de laatste tien jaar patiënt was. Tijdens het wachten telde Henk op de knopen van zijn overhemd, of er uitzaaien zouden zijn: Wel, niet, wel, niet. Op 2 oktober ervoer Henk zijn last finest hour. Hij bood toen zijn boek aan een delegatie van vijf parlementariërs uit de Tweede Kamer aan. Henk was nog vol levenslust. Zijn partner en ervaren spoedzorgverpleegkundige Astrid van Poppel hoopte met hem mee maar wist professioneel dat het einde naderde. Wij wensen haar en de drie kinderen veel sterkte toe. Wil je het verslag lezen over het bezoek aan de Tweede kamer en het boek Knopen Tellen bestellen? Surf naar www.integratedcare.nl doorklikken op actualiteiten.
PATIËNTEN MET SLOKDARMKANKER HEBBEN BAAT BIJ THUISZORG
Indien verpleegkundigen bij patiënten met een slokdarmresectie thuis nazorg bieden, bereiken die patiënten een even goede ziektegerelateerde kwaliteit van leven en patiëntentevredenheid als in een traditionele setting, dat wil zeggen bij poliklinisch nazorg door een arts. De partners zijn meer tevreden met de nazorg thuis dan met de traditionele zorg. De kosten zijn ook lager, maar het bewijs daarvoor is mager omdat de steekproef aan de kleine kant was. Tot deze conclusie komt dr. Els Verschuur in haar proefschrift Nurse led follow up and palliative care of esophageal cancer patients. Zij promoveerde 11 oktober hierop aan de Erasmus Universiteit. Diverse maag-darm-leverartsen en chirurgen waren verrast over dit resultaat, omdat zij hun patiënten soms al 20 keer hebben ontmoet, voordat de resectie plaatsvindt. Zij hebben inmiddels een persoonlijke band met hun patiënt en hadden verwacht dat hun poliklinisch spreekuur beter zou zijn gewaardeerd dan het verpleegkundig huisbezoek. Els Verschuur werkt inmiddels als senior spoedzorg onderzoeker op het Julius Centrum. Daar is zij ook te benaderen voor meer informatie over haar dissertatie. Haar email adres is E.M.L.Verschuur@umcutrecht.nl
FEMINISERING ARTSENBEROEP HEEFT ONGEWENSTE GEVOLGEN
Het is prima dat vele vrouwen instromen in medische beroepen die vroeger een mannenbolwerk vormden. Toch zijn er drie ongewenste gevolgen waarover KNMG en haar dochterorganisaties beleid op zouden moeten maken. Die gevolgen zijn: 1. Vrouwelijke artsen besteden gemiddeld negentig uur per week aan werk + huishouden + opvoeden van eigen kinderen. Dat is dertien uur per dag en dat is te veel. Voor mannelijke artsen is dat 68 uur per week ofwel tien uur per dag. 2. Vrouwelijke artsen stoppen gemiddeld tien jaar eerder met werken dan mannelijke artsen. Mede daardoor blijft het artsentekort groot. 3. De maatschappelijke participatie van artsen neemt af, bijvoorbeeld het bezetten van functies in een artsenorganisatie, een ketenzorg projectgroep of een welzijnstichting. Die, dertien uren per dag, bezige vrouwelijke artsen kunnen zo'n functie in de avonduren er niet bij hebben. Deze opmerkingen maakte ondergetekende op de vroege zondagmorgen van 6 oktober in een plenaire inleiding tijdens een congres van 800 co-assistenten. Plaats van handeling was een koude congreshal te Egmond aan Zee. Op zich zijn die onwenselijke gevolgen te reduceren. Denkbaar is een drieploegendienst voor medisch specialisten, zoals in Zweden bestaat. Doorbetaling en verlof voor het participeren in maatschappelijke organisaties biedt ook soelaas. En natuurlijk moet er veel meer kinderopvang komen, die niet om 1800 uur sluit. Maar de onwenselijke gevolgen van feminisering zijn ook een zaak van de vrouwen zelf. Mijn vaderlijke waarschuwing Kijk uit met wie je trouwt leverde in deze zaal van twintigers (vooral vrouwen) hilariteit op en veel wandelgangen-gespreksstof. Ook andere Julius docenten, te weten de sociaal geneeskundige Reinier Haneveld en gezondheidsjuriste Monique Biesaart presenteerden tijdens het congres op hun terreinen actuele thema's.
KAISER PERMANENTE BEZOEKT 18 JANUARI NEDERLANDSE GGZ
Op vrijdag 18 januari 2008 staan zorgprogrammering en disease management in de Geestelijke Gezondheidszorg (GGz) centraal op de kennisdag, die het Trimbos Instituut en het Julius Centrum samen organiseren. De dag vindt plaats in de Beurs van Berlage te Amsterdam. De titel van de dag luidt Heel de mens, Heel de zorg! De eerste congresspreker werkt bij Kaiser Permanente (KP) en is verantwoordelijk voor alle zorgprogramma's voor psychiatrische patiënten bij deze 8 miljoen leden tellende zorgorganisatie. Zij heet Dr Robin Dea en draagt de titel KP Chairperson of the Chiefs of Psychiatry. De indruk bestaat bij ondergetekende dat Nederland verder is met zorgprogramma's voor chronische psychiatrische patiënten en meer zorgprogramma's voor specifieke doelgroepen kent. De KP-zorgprogramma's wortelen beter in de eerstelijn en worden beter ondersteund door ICT. Op 16 en 17 januari is Robin Dea al in Nederland. Wil jij dan jouw programma bij haar introduceren? Meld je dan aan bij kennisdag organisator Jolanda Meeuwissen op jmeeuwissen@trimbos.nl Tijdens de kennisdag komen alle zorgprogramma's en vele aspecten van disease management aan de orde. Wil je erheen? Zoek contact met de genoemde Jolanda Meeuwissen of surf naar www.trimbos.nl en zoek naar Heel de mens , heel de zorg!
MELDKAMER SPOEDZORG WERKT VOOR DRIE MILJOEN PATIËNTEN
Kaiser Permanente beschikt voor haar 8 miljoen verzekerden over drie meldkamers spoedzorg. De grootste werkt voor drie miljoen inwoners, verwerkt 14,5 miljoen telefoontjes per jaar en biedt werkgelegenheid aan meer dan 1.000 verpleegkundigen, artsen en telefonistes. KP- verzekerden kunnen met drie soorten vragen terecht bij de meldkamer. Ten eerste voor een afspraak met hun eigen arts. Zo nodig worden patiënten direct doorverbonden door de dokters assistente. -De assistente neemt op binnen 15 seconden.- Ten tweede kunnen patiënten terecht voor educatie. Zij willen bijvoorbeeld weten hoe zij een geneesmiddel het beste kunnen innemen. Zij worden doorverbonden met een verpleegkundige. -Het kan maximaal vijf minuten duren voordat de doorverbinding geregeld is.- Ten derde kunnen zij bellen voor spoedkwesties. Dan krijgen zij direct een verpleegkundige of arts aan de lijn, die indien nodig een ambulance regelt. Deze kennis deed ik op tijdens een college over de toegankelijkheid van Kaiser Permanente, tijdens de studiereis naar deze organisatie van 54 nederlanders (zie uitgebreid de Nieuwsbrief van de vorige week).
AMBULANCE EN ZIEKENHUIS WERKEN MET ÉÉN DIGITAAL DOSSIER
Sinds maandag 1 oktober werken ambulancediensten, meldkamer en ziekenhuizen in Midden West Brabant (dat is Breda, Tilburg en omstreken) met één digitaal dossier.De meldkamer maakt dan als eerste een dossier aan dat via het mobiele internet naar de ambulance bemanning gaat. Die vult dat aan en zendt dat door naar het ziekenhuis van bestemming van de patiënt. Paul van der Velpen,directeur van GGD Hart van Brabant en van de Regionale Ambulance Voorziening aldaar, is trots op de verbetering van de dienstverlening aan de Brabanders. Het is de eerste RAV die de digitale stroomlijning is gelukt..Maar zegt Paul van Velpen, natuurlijk is het ook de verdienste van de ziekenhuizen dat we dit hebben bereikt. Wil je meer weten over digitale stroomlijning tussen ambulances en ziekenhuizen? Neem contact op met Paul van der Velpen via pvelpen@xs4all.nl
ZONMW WERKT AAN PROGRAMMA SPOEDZORG EN WIL REACTIES
ZonMw werkt op dit moment aan een programmavoorstel Spoedzorg dat zij nog in 2007 aan het ministerie van VWS hoopt aan te bieden. Het programma moet onderzoeks- en ontwikkelingsmogelijkheden creëren die aansluiten bij de huidige beleidslijnen en ontwikkelingen in de praktijk. De voorstudie voor het onderzoeksprogramma Spoedzorg van dr. Margriet van Baar, dr. Paul Giessen, Richard Grol en ondergetekende wordt als input gebruikt. Maar, zoals gemeld op het congres Spoedzorg 2007 op 14 september: ook suggesties van anderen worden zeer prijs gesteld! Surf daarvoor naar www.zonmw.nl/nl/programma-s/alle-programma-s/spoedzorg/ Je kunt je reactie ook mailen naar programma voorbereider Marije Vonk Noordegraaf op naar vonkn@Pallas-healthresearch.com. Tenslotte: de genoemde voorstudie is te downloaden van www.intgratedcare.nl doorklikken op spoedzorg.
HUISARTSEN VERWIJZEN VIA WEBSITE
Stel huisarts Ellen wil een patiënt met een zeldzame ziekte verwijzen naar de meest ervaren medisch specialist voor die aandoening. Dan surft zij in de toekomst naar een verwijswebsite met de naam Verwijskompas. Ze typt op een zoekmachientje, zoals bij Google, de zeldzame ziekte in en ontvangt onmiddellijk de emailadressen van de meest ervaren specialist(en). Daarna verwijst zij haar patiënt per mail en voegt als attachment een uittreksel toe van haar eigen elektronische dossier. Voor vele huisartsen is dit nog toekomstmuziek. Dat is niet geval voor een aantal huisartsen in Amsterdam en Utrecht die samenwerken met huisarts en websitebouwer Frank Smit. Zij werken met volle tevredenheid met het Verwijskompas. De specialisten die op het kompas staan willen nu ook graag de emailadressen van alle huisartsen om snel patiëntengegevens terug te mailen. Op 16 november presenteert Frank Smit zijn ervaringen met het Verwijskompas op het congres Recente Ontwikkelingen in de Eerstelijn, dat het Julius Centrum samen met Utrechts eerstelijns ondersteuningsbureau Raedelijn organiseert op het UMC Utrecht. Wil je Frank Smit aanhoren? Wil je ook andere, recente, boeiende ontwikkelingen in de eerstelijn volgen? Over bijvoorbeeld Big Move, eerstelijns GGz, e-consulten en Disease management? Surf dan naar www.integratedcare.nl, klik door op nascholing en meld je aan. Reeds honderd ervaren huisartsen, managers van gezondheidscentra en zorginkopers van zorgverzekeraars gingen je voor. Je kunt ook een email sturen naar congresorganisator Margriet Hageman op G.M.C.Hageman@umcutrecht.nl
VERSCHONINGSRECHT ONDER DRUK DOOR ADVOCATENGEDRAM
Het staat in de wet: een arts is niet verplicht papieren documenten zoals statussen af te geven in een strafzaak. Hij mag zich beroepen op het verschoningsrecht. Nu loopt de wet achter. Eigenlijk zou dit verschoningsrecht ook moeten gelden voor elektronisch opgeslagen gegevens en voor digitale röntgenfoto's. Maar goed, de wet loopt achter. Door bij de rechter te drammen kunnen letseladvocaten toch elektronisch opgeslagen gegevens opeisen. Soms doen zij dat met succes. De overheid zou op tijd zijn wetten moeten aanpassen. Advocaten zouden terughoudender moeten zijn. Rechters zouden een verouderde wet ruimer moeten interpreteren. Dit betoogde mr.drs. Kiat Kwee tijdens zijn afscheid als gezondheidsjurist op het UMC Utrecht op donderdag 27 september. Op 1 april 2008, 1730 -2100 uur komen wij op het congres Recente Ontwikkelingen in het gezondheidsrecht terug op dit thema. Andere actuele thema's zijn dan de rechten van de ongezond levende patiënt en de afdwingbaarheid van patiëntveiligheid. Wil je beschikken over tekst en PPP's van het afscheidscollege van Kiat Kwee? Stuur een email naar assistent onderwijs coördinator Marijke van Straaten op m.c.vanstraaten@umcutrecht.nl Wil jij je nu al aanmelden voor het congres Recente Ontwikkelingen in het gezondheidsrecht op 1 april 2008. Stuur dan een email naar Margriet Hageman op G.M.C.Hageman@umcutrecht.nl Wil jij je opgeven voor onze jaarlijkse cursus Capita Selecta Gezondheidsrecht voor niet-juristen? Surf dan naar www.integratedcare.nl en klik door op nascholing.
ENGELSE GEZONDHEIDSBEVORDERING OP 14 NOVEMBER IN UTRECHT
Jaarlijks organiseren GGD Nederland, de Nederlandse Public Health Federatie en het NIGZ gezamenlijk de nationaal hooggewaardeerde G-Lezing. Dit jaar vindt die plaats op 14 november, 1800 uur in de Janskerk te Utrecht. Spreker is de Engelse hoogleraar David Hunter. De werktitel van zijn lezing luidt Zorg voor gezondheid vergt meer dan gezondheidszorg. David Hunter is bij ondergetekende bekend als initiatiefnemer en docent in het European Health Executive program (EHEP), dat jaarlijks draait in vijf universiteitsteden. Hunters ideeën over lokale samenwerking tussen artsen, woningbouwverenigingen, welzijnswerk en patiëntenorganisaties zijn inspirerend en ieder jaar weer verder ontwikkeld. Graag attendeer ik de Nieuwsbrieflezers op de lezing van David Hunter. Je geeft je op via www.g-online/lezing2007 Meer informatie krijg je van Anne Lies Demesmaeker. Zij heeft als telefoonnummer 0348-437601.
PRESENTATIES GEVRAAGD VOOR CONGRES IN GRONINGEN
Vroeg erbij, beter meedoen, dat is de titel van het Nederlands Congres Volksgezondheid (NCVGZ). Dit congres vindt in 2008 plaats op 9 en 10 april. Het congres trok in De Doelen te Rotterdam altijd zo'n 700 bezoekers uit preventief Nederland. De hoop is dat zij ook komen naar Martini Plaza te Groningen, want daar vindt het congres in 2008 plaats. Heb jij een recente volksgezondheidsontwikkeling te melden op onderzoeksterrein? Of op een beleidsterrein? Of doe je een boeiend project? Meld je dan aan voor een presentatie op uiterlijk op 10 december, 1700 uur. Wil je meer weten over zo'n aanmelding? Surf dan naar www.ncvgz.nl en stuur via die website de samenvatting van je presentatie op.
VERANTWOORDING Hierbij ontving je de wekelijkse Nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health. Wil je meer weten over een bericht? Neem dan contact op. Wil je delen van de nieuwsbrief verspreiden onder collega's, doe dat. Je collega's kunnen zich ook aanmelden voor rechtstreekse toezending. Je meldt je aan en af door een mail te sturen naar PH.Nieuwsbrief@planet.nl Bij afmelding of wijziging graag vermelden welke versie (bv 243.1, 243.2, etc) je ontving.
De nieuwsbrief is gericht aan een aantal relaties van de Disciplinegroep: collega's binnen en buiten het Julius Centrum, pao- en keuzeblok studenten, gastdocenten, stage-verleners aan co assistenten Sociale Geneeskunde, onderzoeksrelaties, subsidiënten en overigen die geïnteresseerd zijn in Utrechts Volksgezondheids onderwijs en in onderzoek naar zorginnovaties, ketenzorg en transmurale zorg. De Nieuwsbrief verschijnt wekelijks op zondag of maandag. Eerdere edities tref je aan vanaf nr 65 op de internetsite www.integratedcare.nl
Heb je belangstelling voor nieuws over ketenzorg en zorginnovaties in het buitenland? Surf dan naar de website van het international Network of integrated Care: www.intergratedcarenetwork.org Wil je wetenschappelijke artikelen lezen over deze onderwerpen? Lees dan het peer reviewed internettijdschrift International Journal of Integrated Care op www.ijic.org Dit is een gratis tijdschrift, dat online publiceert en is opgenomen in Pubmed. Ook submissions van concept artikelen zijn welkom.
Opsteller van deze nieuwsbrief is:
Guus Schrijvers
Hoogleraar Public health in het bijzonder Structuur en functioneren van de
Gezondheidszorg
Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen
en Eerstelijnsgeneeskunde
Universitair Medisch Centrum Utrecht
email: a.j.p.schrijvers@umcutrecht.nl
tel: 088 755 9356