Elektriciteitsnet wordt mogelijk een soort internet
15 oktober 2007
Iedereen die aangesloten is op een elektriciteitsnetwerk, kan in de
toekomst pakketjes stroom gaan up- en downloaden naar of van dat net.
Althans, dat is één van de mogelijke vormen waarin het
elektriciteitsnet zich zal transformeren. Onderzoeker Jos Meeuwsen
(TUE) werkte drie scenario's uit voor de Nederlandse
elektriciteitsvoorziening in 2050. Uitgangspunt was dat in dit jaar
50% afkomstig is uit duurzame bronnen.
Vanwege de voorzieningszekerheid en de verbinding met de Europese
markt zullen elektriciteitsnetwerken altijd nodig blijven, stelt
Meeuwsen. Ook is het door een toenemende elektriciteitsvraag
belangrijk om alle mogelijke energieopties (waaronder kolen- en
kernenergie) te betrekken bij de scenario-ontwikkeling. Hoe de
netwerken er precies zullen uitzien, hangt in grote mate af van de
primaire energiemix die gekozen wordt. Technici staan in alle gevallen
voor grote en nieuwe uitdagingen op het vlak van netwerk- en
systeemintegratie en de ontwikkeling en toepassing van nieuwe
technologie. Ook moet in alle scenario's de totale netwerkcapaciteit
omhoog. Kleinschalige netwerken zullen karakteristieken overnemen van
de huidige grootschalige netwerken, zoals de mogelijkheid van
`tweerichtingsverkeer' en de verantwoordelijkheid om het systeem
stabiel te houden.
Vraag volgt aanbod
Vooral de manieren waarop het totale elektriciteitsvoorzieningsysteem
in de toekomst in balans kan worden gehouden, behoeven uitbreiding
naarmate steeds meer elektriciteit uit duurzame bronnen komt.
Misschien betekent dit zelfs een paradigmashift van 'het permanent
afstemmen van het aanbod op de vraag' nu naar 'het voortdurend
afstemmen van de vraag op het aanbod' straks. Meeuwsen voorziet een
stapsgewijze integratie van energietechniek, ICT en
vermogenselektronica, die mogelijk uitmondt in een
elektriciteitssysteem dat veel overeenkomsten vertoont met het
internet. Iedere aangeslotene kan daarin, binnen bepaalde limieten,
naar believen pakketjes 'elektrische energie' up- en downloaden. Een
belangrijke voorwaarde is wel dat het technisch mogelijk wordt om
elektriciteit in grote hoeveelheden centraal en/of decentraal op te
slaan.
Drie scenario's
De drie scenario's voor de toekomst van het elektriciteitsnet van
Meeuwsen verschillen vooral in schaalgrootte van
elektriciteitsproductiemiddelen. Het scenario 'supernetwerken' bestaat
uit grootschalige productielocaties, transporten van hoge voltages,
een flinke import van duurzame energie (in de vorm van biomassa) en
energie uit windparken op zee. In het scenario 'hybride netwerken'
zijn er nog steeds grote centrales met hoge voltages, afkomstig van
offshore windparken en grote biomassacentrales. Daarnaast vindt er ook
kleinschalige opwekking plaats in en rond de gebouwde omgeving (wind,
biomassa en PV). In het 'lokale' scenario, tot slot, is het aantal
lokale opwekkers (in de vorm van microwarmtekrachtinstallaties, PV,
kleinschalige biomassacentrales op wijkniveau en windmolens op land)
het grootst, maar maken grote industriële processen en kleine
consumenten nog steeds voor een deel gebruik van elektriciteit uit
grootschalige productiemiddelen.
Het post-doc onderzoek 'Electricity networks of the future: Various
roads to a sustainable energy system' maakt onderdeel uit van het
programma 'Transition and transition paths: the raod to a sustainable
energy system' dat wordt gefinancierd door het NWO/SenterNovem
Stimuleringsprogramma Energieonderzoek. Het programma streeft naar
ontwikkeling van bèta-/gammakennis voor de transitie naar een duurzame
energievoorziening.
..............................
Noot voor de pers,
Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek