Radboud Universiteit Nijmegen


Zwangerschap knaagt aan het geheugen

Veel vrouwen hebben het gevoel dat hun geheugen tijdens de zwangerschap wat minder goed functioneert. Dat gevoel kan kloppen, zo blijkt uit onderzoek van Guido van Wingen in het UMC St Radboud. Door een verhoging van het 'zwangerschapshormoon' progesteron kunnen vrouwen bijvoorbeeld gezichten slechter onthouden en herinneren. MRI-scans laten zien dat het hormoon inderdaad de activiteit beïnvloedt van hersengebieden waar herinneringen worden gevormd en opgehaald.

Progesteron is een hormoon dat delen van de hersenen, zoals de amygdala, kan beïnvloeden. De amygdala speelt een rol bij angstgevoelens, maar is ook betrokken bij het opslaan en ophalen van herinneringen. Guido van Wingen, verbonden aan het FC Donders Instituut van het UMC St Radboud, heeft de effecten van dat progesteron op het geheugen nader onderzocht.

Hersenscan voorspelt geheugenprestatie
Gezonde vrouwen kregen een eenmalige dosis progesteron, vergelijkbaar met de hormoonconcentratie bij zwangere vrouwen. Deze vrouwen konden nieuwe gezichten slechter onthouden. Bovendien bleken eenmaal opgeslagen gezichten ook slechter uit het geheugen op te diepen. Tijdens het onderzoek werden MRI-opnames van de hersenen gemaakt. Van Wingen: 'Op die hersenscans zien we dat twee gebieden in de hersenen - de amygdala en de fusiform gyrus - minder actief zijn tijdens het bekijken en opslaan van de gezichten. Progesteron remt deze twee hersengebieden af, waardoor de gezichten minder goed in het geheugen worden opgeslagen. Hoe sterker de remming van deze hersengebieden, des te groter de achteruitgang in geheugenprestatie.'

Spin in geheugenweb
Progesteron belemmert niet alleen de opslag van herinneringen. Ook het oproepen van de wél opgeslagen beelden verloopt moeilijker. Van Wingen: 'Hier zien we een duidelijk verband met - opnieuw - de fusiform gyrus en de prefrontale cortex. We zien dat bij vrouwen een verhoging van het progesteronniveau, vergelijkbaar met de zwangerschap, een duidelijk remmend effect heeft op de amygdala. En dat de amygdala op haar beurt - als een spin in het geheugenweb - ook in andere hersengebieden de geheugenvorming afremt.'

Guido van Wingen, Frank van Broekhoven, Robbert Jan Verkes, Karl Magnus Petersson, Torbjörn Bäckström, Jan Buitelaar en Guillén Fernández . How Progesterone Impairs Memory for Biologically Salient Stimuli in Healthy Young Women. Online publicatie van The Journal of Neuroscience.