belooft een weelde aan mogelijkheden
Nanotechnologie belooft een weelde
aan mogelijkheden
7 nov 2007
Onderdeel: Wageningen Universiteit
Nummer: P083
Goede voeding, een uitstekende gezondheid, gezuiverd water, schone
energie en een meedenkende leefomgeving vormen mogelijkheden die met
nanotechnologie zijn te verwezenlijken. Dat toekomstperspectief
schetst prof.dr. Cees van Rijn bij de aanvaarding van het ambt van
hoogleraar Microsysteem- en nanotechnologie toepassingen voor agro,
food en gezondheid aan Wageningen Universiteit op 8 november.
Nanotechnologie biedt een keur aan kansen, doordat het werkgebied zich
afspeelt op de schaal tussen een nanometer en een micrometer, dat wil
zeggen tussen een duizendste en een miljoenste van een millimeter. De
technologische mogelijkheden van het vakgebied klinken nu nog
futuristisch, maar zullen over tien jaar gemeengoed zijn, aldus prof.
Van Rijn in zijn rede 'Nanotechnologie en het Beloofde Land'.
Goede voeding
Op het gebied van voeding verwacht prof. Van Rijn winst in de smaak en
gezondheid van producten. Zo ziet hij kansen voor de ontwikkeling van
bijvoorbeeld nieuwe soorten kaas, die verschillen in karakter door hun
smaak, geur en structuur. Nieuwe combinaties van 'bolletjes'
kaaseiwitten, vetten en lucht en water leveren nieuwe sensorische
prikkels.
Andere kansen liggen er voor functionele voeding: bewerkte producten
die (bewezen) gezonder zijn. Met nanotechnologie zijn de functionele
ingrediënten te verpakken in nanocapsules die onzichtbaar en zonder
het te proeven hun functionele inhoud lozen, bijvoorbeeld vitamines of
stoffen die de verzadigingsreceptoren langdurig prikkelen en zo de
voedselinname remmen. "Sonja Bakker anno 2020 belooft u niet alleen
een slank voorkomen, maar ook een langer leven", aldus de hoogleraar.
Combipil
Omdat ziektes zich beter laten behandelen naarmate ze eerder ontdekt
worden zal het opsporen van aandoeningen een grote vlucht nemen,
bijvoorbeeld door 'nanodraadjes' die ultralage concentraties
ziektekenmerkende eiwitten of antilichamen detecteren. Ook kunnen
nanocapsules met medicijnen na inname naar de zieke locatie reizen en
daar opengaan na een geschikt seintje. Prof. Van Rijn verwacht de
ontwikkeling van een persoonlijke combipil met functionele stoffen als
foliumzuur en preventieve medicijnen zoals aspirine. Medicijnen kunnen
ook patiëntvriendelijker dan nu worden toegediend via nanopompjes die
een stof, bijv. insuline, gedoseerd afgeven op basis van de metingen
zoals van een ingebouwde glucosemeter.
Absorptie
De wereldconsumptie van water verdubbelt elke twintig jaar. Met
nanotechnologie is afvalwater te zuiveren en de waterkwaliteit te
monitoren. Via een nieuw type membranen die door hun nano-opbouw met
een veel groter oppervlak contact maken met het vervuilde water, is
het vuilabsorberend vermogen vele malen hoger. Nanodeeltjes van
ijzerhydroxide kunnen zo het zeer giftige arsenicum uit het water
filteren.
Superschone diesel is te maken door cobalt nanodeeltjes te benutten in
het proces om gas om te zetten in diesel, waarbij geen roet en
zwaveloxiden vrijkomen. Zo ook is steenkool om te zetten in vloeibare
en gasvorm. De nanotechnologie koppelt en ontkoppelt de gecontroleerde
chemische producten aan de katalysator.
E-partner
In de toekomst regelt een tweede autonome zenuwstelsel zaken waar we
niet meer bewust bij nadenken. Een voorloper is een navigatiesysteem,
maar met de vooruitzichten dat de capaciteit van het menselijk
geheugen van ca 1 terabytes in 2030 voor duizend euro te koop zal
zijn, dient zich tegen die tijd de geboorte aan van je eigen
e-partner.
Prof.dr. Cees J.M. van Rijn studeerde natuurlunde aan de Vrij
Universiteit, promoveerde in Leiden, en werkte bij Philips in
Eindhoven. Hij richtte bedrijven op in filtratie, emulsificatie,
medicijntransport en nanodraadjes. Hij is actief in het MicroNed
onderzoeksprogramma en ook verbonden aan de TUDelft.