Complexe bouw sterk gebaat bij
verdere digitalisering
Geringe aanpassingen aan de vormgeving,
ontwerp-criteria en uitvoering kunnen bij de realisatie van complexe gebouwen
grote kostenbesparingen opleveren. Dat stelt prof.dr.ir. Joop Paul in zijn
intreerede aan de TU Delft op woensdag 14 november.
Gebouwen met
een complexe geometrie zijn de laatste jaren in opmars, vooral door de
digitalisering van het ontwerpproces. Omdat de complexe vormgeving nog lang geen
gemeengoed is, zijn er echter nog wel barrières over. De bouwkosten vormen
daarbij het grootste obstakel, stelt prof.dr.ir. Joop Paul in zijn intreerede.
Paul is naast hoogleraar Ontwerpen van Draagconstructies aan de faculteit
Bouwkunde ook Adviseur Constructies en leider van ontwerp- en ingenieursbureau
Arup in Nederland.
Extra kosten
'De meeste opdrachtgevers zijn wel
bereid om 5 tot 15 % meer te betalen voor een gebouw van hoge uitstraling, die
soms wordt verkregen door een complexe gebouwgeometrie. Toch zijn de extra
kosten voor een complexe vormgeving soms veel hoger', stelt Paul. De tot nu toe
uitgevoerde complexe projecten zijn meestal verricht in landen met lage
arbeidskosten die toch technisch hoogontwikkeld zijn, zoals China en India, of
betreffen gebouwen waarvan de complexe geometrie het imago van de eigenaar of
gebruiker verhoogt (waardoor de gemaakte kosten dus minder belangrijk
zijn).
De nog hoge kosten voor complexe gebouwen hangen samen met een aantal
kenmerken van de bouwsector, zegt Paul. 'Hoewel het digitaal aanleveren van
ontwerpinformatie een van de randvoorwaarden is voor de automatisering in de
bouw, past complexe vormgeving niet zo goed binnen de ontwikkelingen van de bouw
en de aanleverende industrie. Er zijn op dit moment niet voldoende
standaard-elementen en -producten die een meer complexe vormgeving kunnen
faciliteren, zodat vaak nieuwe oplossingen ontwikkeld moeten worden die veel
handarbeid vragen. Mass customisation, waar met geautomatiseerde
productietechnieken maatwerk kan worden geleverd, is ook maar op zeer beperkte
schaal beschikbaar tegen acceptabele kosten. Verder is de automatisering van het
samenbrengen van bouwelementen en producten op de bouwplaats nog maar ten dele
ontwikkeld.'
Ontwerpproces
Een ander obstakel is de aard van
het traditionele ontwerpproces. Dat is lineair ingedeeld in fasen met een
verschillende focus en steeds verder gaande verfijning. Voor een complexe
geometrie is deze lineaire verfijning echter een mythe, stelt Paul in zijn
intreerede. 'Het concept en de detaillering zijn vaak zo met elkaar verweven dat
het concept niet kan worden ontwikkeld zonder het detail te beschouwen. De
traditionele indeling werkt dan vaak als een belemmering omdat er voor deze
noodzakelijke detaillering geen tijd en geld, maar ook onvoldoende begrip
is.'
Door de verticale integratie van ontwerp, engineering en uitvoering kan
complexe vormgeving worden gerealiseerd met hogere betrouwbaarheid met meer
aanvaardbare kosten. Dit kan onder meer door bij het genereren van de
architectonische/constructieve vorm uit te gaan van constructief betrouwbare
basisvormen en basiselementen. Ten tweede kan dit door de repetitie van
vormbepalende onderdelen die hetzelfde kunnen worden uitgevoerd binnen bepaalde
variaties. Verder zijn er organisatiestructuren die de gewenste verticale
integratie bevorderen. Ontwerp, engineering en uitvoering zijn in dat geval in
één hand en ondergebracht in een firma of samenwerkingverband.
De huidige
digitale middelen bieden voldoende mogelijkheden tot verregaande optimalisaties,
besluit Paul. 'Geringe aanpassingen aan de vormgeving, ontwerp-criteria en
uitvoering kunnen grote kostenbesparingen tot gevolg
hebben.'
Meer informatie
Voor meer informatie over de
intreerede van prof.dr.ir. Joop Paul kunt u contact opnemen met:
Mw. Pien
Niehe, Arup. Tel: 020 305 8500, e-mail: pien.niehe@arup.com of met
Mw. Ineke
Boneschansker, Wetenschapsvoorlichter, TU Delft. tel: 015 278 8499, e-mail:
i.boneschansker@tudelft.nl.
De intreerede is onder embargo aan te vragen door een e-mail te sturen
naar i.boneschansker@tudelft.nl
Technische Universiteit Delft