Vereniging Reizigers Openbaar Vervoer (ROVER)
OV-chip nog niet overal op 1-1-2009
Het ministerie van V&W heeft de afgelopen maanden de invoering van de OV-chipkaart geëvalueerd. Een adviesbureau bekeek de planningen en concludeerde dat het huidige systeem van Nationale Vervoerbewijzen voor het stads- en streekvervoer (NVB: strippenkaart, sterabonnement enz.) niet op de geplande datum van 1 januari 2009 kan worden afgeschaft. In een aantal concessiegebieden komt de OV-chipkaart daarvoor te laat en in andere gebieden heeft de planning te weinig ruimte voor waarschijnlijke tegenvallers.
De NS was zich al op de chipkaart aan het bezinnen en kwam, buiten het adviesbureau om, met zijn eigen verhaal. Landelijke invoering per 1-1-2009 is bij de NS niet haalbaar, pas vanaf midden 2009 kan 'op saldo' worden gereisd. Het laden van enkele reizen en retourtjes wordt pas vanaf een nog latere datum mogelijk. RailEasy is van de baan. Dit was het door ons bekritiseerde concept waarin 'reizen op saldo' werd neergezet als een apart 'reisproduct'. De prijs daarvan kon aanmerkelijk hoger uitvallen, bijvoorbeeld bij een retourreis. De NS ziet 'reizen op saldo' nu gewoon als een andere betalingsvorm: een winstpunt voor de consumentenorganisaties.
Wat vindt ROVER?
Naar aanleiding van de evaluatie en het debat van de Tweede Kamer daarover met staatssecretaris Huizinga, heeft ROVER samen met de collega-consumentenorganisaties onze uitgangspunten nog eens op een rijtje gezet in een brief aan de Kamer:
* Wij zijn positief over de OV-chipkaart, mits deze het reizen makkelijker maakt en niet duurder.
* Reizigers moeten zonder moeite en extra kosten kunnen blijven overstappen, ook van het NS-net op regionale spoorlijnen.
* Stapel geen andere ingrijpende veranderingen, zoals tariefdifferentiatie, op de invoering van de chipkaart om het euro-effect te voorkomen.
* Voer een sterke regie omdat er veel spelers zijn met soms tegengestelde doelen.
* Dwing de reiziger niet tot gebruik van de chipkaart, maar verleid hem ertoe. Schaf de strippenkaart dus niet meteen af.
Tijdsdruk mag er niet toe leiden dat reizigers te maken krijgen met een systeem dat nog niet in orde is of met narigheid door het moeten reizen met aparte kaartjes. Haast is een slechte raadgever. Zeker nu NS de chipkaart later invoert, vinden wij dat het NS-tarief na 1-1-2009 moet blijven gelden op de regionale spoorlijnen (naast het regionale chipkaarttarief).
Regionale chipkaarttarieven
ROVER is niet gerust op de prijsontwikkeling bij de overgang op de chipkaart. Eerder dit najaar bleek dat vervoerbedrijven, in ieder geval in de regio Amsterdam, een compensatie claimen omdat zij denken reizigers kwijt te raken. Door de overgang van betalen per zone naar betalen per kilometer zouden meer mensen weglopen dan erbij komen. Wij vinden het ongeloofwaardig dat de bedrijven reizigersverlies verwachten van een verandering waarvan zij zelf zeggen dat het een verbetering is. Het gevaar bestaat echter dat de bedrijven hun claim verdisconteren in hogere chipkaarttarieven. Dat zou tegen de afspraak zijn dat reizigers door de overgang van strip naar chip - gemiddeld genomen - evenveel zouden blijven betalen. Die afspraak heet 'opbrengstneutraliteit' en blijkt nu op verschillende manieren te worden uitgelegd. Wij schreven staatssecretaris Huizinga hierover in oktober een brief. In haar antwoord bevestigt zij onze opvatting dat 'opbrengstneutraliteit' bedoeld is om te voork! omen dat de invoering van de chipkaart leidt tot gemiddeld hogere tarieven. Wij hebben de staatssecretaris in een reactie bedankt voor deze duidelijkheid, maar onze ongerustheid uitgesproken over de controleerbaarheid van een goede toepassing van deze afspraak in de diverse regionale tarieven.