Persbericht 07-33
Den Haag, 20 november 2007
NMa beboet boomkwekerijen en tikt brancheorganisatie op de vingers
De Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) heeft voor ruim EUR 1 miljoen boetes opgelegd aan zeven boomkwekerijen wegens het maken van verboden kartelafspraken vanaf januari 1998 tot en met eind februari 2004. Dergelijke afspraken tussen concurrenten zijn in strijd met de Mededingingswet. Daarnaast heeft de NMa naar aanleiding van het onderzoek naar de boomkwekerijen de Nederlandse Bond van Boomkwekers (NBvB) op de vingers getikt wegens het geven van prijsadviezen aan haar leden. Prijsafspraken, ook in de vorm van prijsadviezen door een brancheorganisatie, zijn op basis van de Mededingingswet verboden.
Boete boomkwekerijen
De betrokken ondernemingen hebben in wisselende samenstelling overleg gevoerd voorafgaand aan de inschrijving op aanbestedingen van boomkwekerijproducten, zoals bomen en heesters, aan gemeenten. Deze overleggen hingen met elkaar samen en vormden één landelijk dekkend systeem. Dit systeem was erop gericht, daar waar mogelijk de opdrachten onderling te verdelen en het inschrijfgedrag af te stemmen. Er was sprake van een vaste praktijk die ruim vóór 1998, dus vóór de inwerkingtreding van de Mededingingswet, was ontstaan. De ondernemingen verdeelden de leveringen op de volgende vier manieren: een toerbeurtsysteem (per jaar komt een onderneming aan de beurt om een gemeente te voorzien van boomkwekerijproducten). Er was sprake van een wijkverdeling (het leveren van alle boomkwekerijproducten aan één of meerdere wijken binnen één gemeente) en een verdeling naar soorten boomkwekerijproducten. Ook werden gemeentes onderling door de ondernemingen verdeeld. Een onderneming heeft een boeteverhoging van 15% gekregen voor zijn leidinggevende, stimulerende en initiërende rol in het kartel.
Concurrentiebeperking is schadelijk
Een aanbestedingsafspraak vormt een zeer zware overtreding van de Mededingingswet. Via een aanbesteding gaat de opdrachtgever op zoek naar de partij die de offerte indient met de beste prijs-kwaliteitverhouding. Het is van belang dat de ondernemingen die een offerte indienen, geen contact met elkaar hebben over de desbetreffende opdracht omdat dit de onderlinge concurrentie aanzienlijk beperkt en zelfs kan uitschakelen. Door de kartelafspraken zijn gemeenten benadeeld doordat zij een hogere prijs betaalden dan de prijs die onder normale concurrentie tot stand gekomen zou zijn.
De zaak is aan het licht gekomen door een tip van FIOD/ECD die tijdens een onderzoek diverse documenten onder ogen kreeg waaruit bleek dat er tussen de betrokken ondernemingen kartelafspraken zijn gemaakt.
Nederlandse Bond van Boomkwekers
Tijdens het onderzoek naar de boomkwekerijen trof de NMa ook zogeheten seizoensgebonden prijzenboekjes aan van de NBvB. Hierin stonden indicatieve kostprijzen voor kwekers die als handvat dienden voor het te voeren prijsbeleid. Gezamenlijk aanbevolen prijzen of prijsverhogingen die al dan niet feitelijk worden nageleefd, maken het mogelijk om met redelijke mate van zekerheid te voorspellen wat de prijspolitiek van concurrenten zal zijn. Aangezien de leden van de NBvB een aanzienlijk deel van de markt vertegenwoordigen, gaat van deze prijsafspraak een merkbaar effect uit waar afnemers, zoals gemeentes, direct door worden benadeeld. De NMa heeft geëist dat de NBvB de uitgifte van de boekjes per direct zou staken omdat anders een mededingingsrechtelijk onderzoek zou volgen. Uit een recent uitgevoerde nacontrole blijkt dat de NBvB zich aan deze toezegging heeft gehouden. Daarom ziet de NMa af van nader onderzoek.
Clementie
In dit onderzoek is onder meer gebruik gemaakt van bewijsmateriaal dat door twee ondernemingen in het kader van een clementieverzoek aan de NMa is overhandigd. De NMa heeft de boete voor deze twee ondernemingen verlaagd.
De NMa kan sinds 1 oktober naast ondernemingen ook opdrachtgevers en feitelijk leidinggevenden aan een kartel beboeten. In lijn hiermee kunnen niet alleen ondernemingen, maar ook natuurlijke personen in aanmerking komen voor boetevermindering of boetekwijtschelding door hun betrokkenheid bij een kartel zelf te melden bij de NMa (clementie).
Nederlandse mededingingsautoriteit (NMa)