Radboud Universiteit Nijmegen
Bart Jacobs krijgt leiding expertgroep nieuwe stemprocedure
Prof. Bart Jacobs krijgt de leiding over een expertgroep die de
regering adviseert over de eisen die moeten worden gesteld aan de
stemprinter en stemmenteller. Daarna kan het kabinet een definitief
besluit nemen over de invoering van de nieuwe wijze van stemmen. De
Nijmeegse hoogleraar Computerveiligheid stelt zich al jaren teweer
tegen de oncontroleerbare software in stemcomputers.
Het kabinet neemt de hoofdlijnen over van het rapport `Stemmen met
vertrouwen' van de Adviescommissie inrichting verkiezingsproces. Bart
Jacobs maakt deel uit van deze commissie. De commissie bracht eind
september het advies uit om kiezers voortaan in het stembureau hun
stem te laten uitprinten. Een elektronische stemmenteller moet
vervolgens deze papieren stemmen tellen. Dit zou een waarborg zijn
tegen elektronische stemfraude.
Over de beveiliging van stemcomputers was vorig jaar veel discussie.
Een groep kiezers, onder de naam 'Wij vertrouwen stemcomputers niet',
trok de betrouwbaarheid van stemcomputers in twijfel. Mede naar
aanleiding daarvan stelde toenmalig minister Nicolaï van Bestuurlijke
vernieuwing de Adviescommissie inrichting verkiezingsproces in die
voorstellen ter verbetering van het verkiezingsproces moest doen. Het
huidige kabinet heeft het advies van de commissie overgenomen.
Net als de Adviescommissie is het kabinet van oordeel dat het
verkiezingsproces aan acht waarborgen moet voldoen: transparantie,
controleerbaarheid, integriteit, kiesgerechtigdheid, stemvrijheid,
stemgeheim, uniciteit en toegankelijkheid. Stemmen in een stemlokaal
is voor het kabinet de enige manier van stemmen die de stemvrijheid en
het stemgeheim waarborgen. In een stemlokaal houdt een stembureau
toezicht op het verloop van de stemming, en de stemming en de
stemopneming vinden plaats in de openbaarheid. Het kabinet verkiest in
lijn met de Adviescommissie een papieren stem boven een wijze van
stemmen waar de stem elektronisch wordt opgeslagen. Een papieren stem
kan immers door de kiezer worden gecontroleerd. Bovendien geeft dit de
transparante mogelijkheid om de stemmen te hertellen, indien dat
noodzakelijk is.
Het kabinet wil de stap zetten naar het nieuwe concept voor het
stemmen in het stemlokaal zoals de Adviescommissie voorstelde. Dat
betekent het gebruik van een stemprinter bij het bepalen van de keuze
door de kiezer en een stemmenteller om de stemmen elektronisch te
tellen. Het stemmen in een willekeurig stemlokaal binnen de eigen
gemeente wordt doorgezet. Naar het advies van de Adviescommissie en de
Kiesraad wordt een identificatieplicht ingevoerd voor iedere
kiesgerechtigde. Bij het stemmen bij volmacht dient een volmachtgever
voortaan een kopie van het identiteitsbewijs mee te geven aan de
gemachtigde.
Het kabinet gaat een aantal (uitvoerings)aspecten die verbonden is aan
het gebruik van deze apparaten nog nader onderzoeken. Een nog te
vormen externe expertgroep onder leiding van prof. Bart Jacobs
(hoogleraar Computerbeveiliging aan het Institute for Computing and
Information Science van de Radboud Universiteit Nijmegen) gaat
staatssecretaris Bijleveld-Schouten adviseren over de eisen die moeten
worden gesteld aan de stemprinter en stemmenteller. Daarna kan een
definitief besluit worden genomen over de invoering van de nieuwe
wijze van stemmen. Dat besluit verwacht het kabinet rond 1 mei 2008 te
kunnen nemen.
Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties krijgt de
regie op het verkiezingsproces. In het huidige kabinet valt deze
regietaak onder de verantwoordelijkheid van staatssecretaris
Bijleveld-Schouten. Ook is zij verantwoordelijk voor de eisen die
gesteld moeten worden aan de te gebruiken middelen voor het stemmen in
en buiten het stemlokaal, en voor het berekenen van de uitslag. Deze
verantwoordelijkheden en taken voor het verkiezingsproces worden
verduidelijkt door deze in wetgeving vast te leggen. Om de
transparantie en controleerbaarheid te vergroten, worden de eisen voor
de hulpmiddelen (waaronder programmatuur) en gebruikte apparaten
openbaar. Ook worden processen-verbaal openbaar en gepubliceerd op
internet.
(Bron Rijksvoorlichtingsdienst)