Ministerraad
Kabinet ondersteunt hervormingen Europees landbouwbeleid
Persbericht | 07-12-2007
De ministerraad heeft op voorstel van minister Verburg van Landbouw,
Natuur en Voedselkwaliteit ingestemd met de kabinetsreactie op de
mededeling van de Europese Commissie over de tussentijdse evaluatie
van het Europees landbouwbeleid, de zogenaamde 'Health Check'. Het
kabinet steunt de richting die het Europees landbouwbeleid opgaat:
meer aandacht voor duurzaamheid, geen directe steun aan producten.
De toekomst van het Europees landbouwbeleid is van groot belang voor
Nederland. Het kabinet wil ook in de toekomst een krachtig Europees
landbouw- en plattelandsbeleid. Centraal staat daarin: meer
marktoriëntatie en meer aandacht voor de maatschappelijke betekenis
van landbouw en platteland. Het kabinet houdt vast aan de eerder
gemaakte afspraken over de hoogte van het landbouwbudget tot 2013 van
de Europese Unie. Het kabinet vindt dat de komende jaren de
inkomenssteun steeds sterker gekoppeld moet worden aan het realiseren
van maatschappelijke waarden, zoals voedselzekerheid,
voedselkwaliteit, het in stand houden van het landschap en de zorg
voor milieu en dierenwelzijn. Het kabinet wil dat het landbouwbeleid
in de toekomst meest gericht wordt op boeren en plattelandsondernemers
die actief zijn in gebieden waar dat zonder steun niet mogelijk is en
die daar publieke diensten leveren die anders verloren zouden gaan
en/of die prestaties leveren op het gebied van bijvoorbeeld landschap,
natuur/biodiversiteit en waterbeheer. Voor het leveren van deze
diensten aan de samenleving moeten zij een passende beloning krijgen.
Inkomensondersteuning gericht op maatschappelijke doelen
In Nederland krijgen boeren nu inkomenssteun op basis van hun
productie in het verleden. Dat gaat de komende jaren veranderen. Het
kabinet vindt dat van een historische verdeling moet worden overgegaan
op een regionale verdeling waarin naast productie, maatschappelijke
doelen voorop staan. Een regionaal systeem biedt bij uitstek
aanknopingspunten om in bepaalde gebieden extra betalingen te doen
voor het collectief in stand houden of realiseren van specifieke
waarden die van maatschappelijk belang zijn, bijvoorbeeld op het
terrein van landschap, natuur en milieu. Dat is voor Nederland een
belangrijke verandering. Vandaar dat minister Verburg het komende half
jaar met verschillende groepen intensief wil spreken over de wijze
waarop daaraan invulling gegeven kan worden én onderzoek laat
uitvoeren naar verschillende opties voor deze wijziging.
Geen productiesteun, wel vangnet
Sinds 1992 is de traditionele productiesteun ingeruild voor geheel van
productie ontkoppelde en daardoor niet langer handelsverstorende
inkomenssteun. Daarmee is ook een eind gekomen aan overschotten. Sinds
2005 krijgen boeren alleen inkomensondersteuning als zij voldoen aan
eisen op het gebied van o.a. natuur, milieu en diergezondheid. In
enkele sectoren is in 2004 besloten om deze ontkoppeling uit te
stellen. Het kabinet heeft nu besloten om in te zetten op volledige
ontkoppeling van alle resterende productiesteun in de periode tot
2013. Dit zijn o.a. de slachtpremies voor kalveren en de
aardappelzetmeelpremie. Op deze manier worden ook deze sectoren
marktgerichter. Verder steunt het kabinet de Commissie in haar streven
om traditionele marktondersteuning in de vorm van bijvoorbeeld
interventie (ingrijpen in de markt bijvoorbeeld door producten op te
kopen) en exportsubsidies verder af te bouwen. Wel vindt het kabinet
dat in geval van een ernstige verstoring van de markt de mogelijkheid
moet blijven om in te grijpen. Het kabinet vindt verder dat de in 1984
ingevoerde melkquotering na 2015 niet verlengd hoeft te worden. Om
ervoor te zorgen dat de sector zich goed kan voorbereiden op het
quotumloze tijdperk na 2015, is het kabinet voorstander van een
jaarlijkse verruiming van de melkquota, te beginnen met 2 à 3 procent
in 2008.
Minder regels, eenvoudiger werken
Europese regelgeving is soms ingewikkeld en tijdrovend in de
uitvoering, zowel voor ondernemers als voor de overheid. De Europese
Commissie erkent dat en stelt voor om een aantal regelingen te
schrappen. Daaronder valt ook de braakleggingsregeling. Om
productieoverschotten te voorkomen werden boeren lange tijd verplicht
om een deel van hun grond 'braak' te laten liggen. Vanwege de
structureel grotere vraag naar bijvoorbeeld granen is het kabinet van
oordeel dat de braakleggingsregeling inderdaad kan verdwijnen. Ook op
andere punten zal Nederland streven naar verdere vereenvoudiging van
het Europees landbouwbeleid.
Verder discussie en besluiten in 2008
De afgelopen tijd is minister Verburg in gesprek geweest met vele
maatschappelijke groepen en heeft ze onderzoek laten doen onder
burgers over de toekomst van het Europees landbouwbeleid. Deze
maatschappelijke consultatie wordt in de komende maanden voortgezet.
Ook de Europese Commissie gaat de dialoog over haar discussiedocument
aan. In mei 2008 komt de Europese Commissie met uitgewerkte
voorstellen. In december 2008 hopen de Europese landbouwministers die
goed te keuren. Aansluitend hierop volgt in 2009 een nationaal
besluitvormingstraject over de implementatie van het herziene Europees
landbouwbeleid in Nederland.