bremer: "de kolonisatie van een voormalige zeebodem door varens" Drs. P. (Piet) Bremer: "De kolonisatie van een voormalige zeebodem door varens" 12 dec 2007 16:00

Onderdeel: Wageningen Universiteit

Locatie: Aula, gebouw 362, Gen. Foulkesweg 1, Wageningen
Organisatie: Wageningen universiteit

Promotor: prof.dr. F. Berendse (Natuurbeheer en plantenecologie)

Dertig jaar durend onderzoek levert verrassende inzichten op over de kolonisatie en verspreiding van varens in de polderbossen.Â

Sinds eind jaren â70 heeft bioloog Piet Bremer de bossen in Flevoland onderzocht naar het voorkomen en de verspreiding van varens. Zijn bevindingen zijn vastgelegd in een proefschrift met de titel: De kolonisatie van een voormalige zeebodem door varens.

Zeer rijk aan varens blijkt het Kuinderbos te zijn, waar kalkrijk zand op veen ligt. Hier vestigden zich tussen de 10 en 23 jaar na aanplant van het bos 25 soorten varens, waaronder een aantal soorten die tot dan in Nederland zeer zeldzaam waren of onbekend. De volgorde van vestiging werd in sterke mate bepaald door de omvang en de nabijheid van vindplaatsen op het oude land. De afgelopen 30 jaar is hun ontwikkeling onderzocht. Het succes wisselde sterk per varensoort; sommige soorten hebben zich sterk uitgebreid, andere soorten kwamen maar een paar jaar voor en zijn toen weer verdwenen. Strenge winters hebben een negatief effect op wintergroene varens. Het kappen van bomen heeft van alle factoren de sterkste invloed. Varens gedijen goed in bos waar 2 â 5 % van het licht de bodem bereikt. Onder deze grens wordt het bos te donker. Bij te veel bomenkap wordt het te licht en gaan bramen de bijzondere soorten overgroeien. Vooral greppels blijken belangrijk. Het is hier vochtig en strooisel blijft hier niet liggen, zodat varensporen kunnen kiemen.
Het proefschrift gaat ook in op stand van zaken voor de varens in Nederland. Varens blijken het goed te doen. 69% van de soorten neemt duidelijk toe. Dit heeft te maken met o.a. de sterke afname van de zwaveldioxide-vervuiling, de klimaatverandering (zachte winters) en het ouder worden van de bossen. Een erg belangrijke bijdrage aan deze toename wordt geleverd door nieuwe leefgebieden in de bossen binnen de provincie Flevoland.

Meer over dit onderwerp
Directe internet uitzending van de promotie