Gemeente Gilze en Rijen

Herstel natuurlijk evenwicht in bosgebied Klein Zwitserland

Plan van aanpak toegelicht

Op zondagmiddag 16 december hield de gemeente samen met Van der Valk een informatiemiddag met rondwandeling, over het plan van aanpak voor het beheer van bosgebied Klein Zwitserland. Het bosgebied is eigendom van de gemeente. Van der Valk huurt een deel van het terrein. Tijdens de informatiemiddag is uiteengezet wat er vanaf januari 2008 in het bosgebied gaat gebeuren.

Bosgroep Zuid Nederland heeft voor het gebied in opdracht van deze twee partijen een groenbeheerplan opgesteld. Het plan heeft als doel de afwisseling van planten-, struiken- en boomsoorten te vergroten. Klein Zwitserland kan dan een scala aan soorten insecten, vogels en kleine zoogdieren krijgen en behouden. Bovendien wil het college de veiligheid voor het publiek en de toegankelijkheid van het gebied vergroten.

Er is jaren geen onderhoud gepleegd in het bosgebied. Dit heeft geleid tot een dominantie van uitheemse soorten als de Amerikaanse vogelkers en Amerikaanse eik. Waardevolle boomsoorten voor de flora en fauna als grove den, zomereik en berk worden verdrongen. Als er niets gebeurt, verdwijnen deze soorten op Klein Zwiterland en daarmee een rijkdom aan biodiversiteit. De komende periode wordt er een aantal maatregelen genomen om het natuurlijke evenwicht in het gebied te herstellen.

Verwijderen alle Amerikaanse vogelkers

Amerikaanse vogelkers is een boomvormende struik die een zeer krachtige groei heeft en zich explosief uitbreidt. Hij wordt daarom ook wel de 'bospest' genoemd. Inmiddels is de oorspronkelijke struiklaag op Klein Zwitserland bijna volledig verdrongen. Om de biodiversiteit duurzaam te verhogen, wordt alle Amerikaanse vogelkers uit het bos verwijderd. Dit zal met een motorzaag gebeuren. De struiken zullen in het bos achterblijven voor schuil- en nestgelegenheid voor fauna. Paddestoelen en mossen zullen ook in aantal toenemen.

Gecontroleerde kap Amerikaanse eiken

Afgesproken is alle Amerikaanse eiken in het gebied na te lopen om vast te stellen welke eiken gekapt moeten worden om inheemse boomsoorten vrij te stellen. Een gedragscode die aansluit op de Flora- en faunawet is hierbij het uitgangspunt. Deze wet ziet toe op het beschermen van dier- en plantensoorten.

Zowel dode als levende bomen met holtes blijven staan, want hier kunnen spechten in broeden of vleermuizen in wonen. Dit wordt kort voordat de werkzaamheden beginnen grondig gecontroleerd door een ecoloog. Verder wordt rekening gehouden met de esthetische en ecologische waarde van het gebied. Voor het uitvoeren van de werkzaamheden wordt waar mogelijk een harvester met een uitrijcombinatie gebruikt. Dit is een machine die wordt gebruikt voor houtoogst in een bos en die snel werkt, zodat de rust vlug weerkeert. De harvester zaagt in één beweging de boom om en snoeit de takken eraf. Daarna wordt het hout uit het bos gereden. De bomen waar de harvester niet bij kan worden met de motorkettingzaag geveld.

Tot slot moet de laan met Amerikaanse eiken behouden blijven. Wel wordt onder andere dood hout uit de bomen van de laan verwijderd. Dit gebeurt met behulp van een hoogwerker.

Waar grote gaten ontstaan in het bos door de kap van de Amerikaanse eiken zullen lijsterbes, vuilboom en berk zich vestigen. Bovendien worden soorten als hazelaar en linde teruggeplant. Al deze soorten zorgen voor een hogere natuurwaarde in Klein Zwitersland.

Bestrijden wortelgroei

Omdat de Amerikaanse vogelkers en Amerikaanse eik hardnekkig zijn en vanuit de wortels verder kunnen groeien, is alleen het wegzagen niet voldoende. Het uittrekken van de Amerikaanse eik met wortel en al is onmogelijk. Voor Amerikaanse vogelkers is het geen optie omdat de bodem volledig opengereten zal worden. Daarom wordt gedoseerd een bestrijdingsmiddel, zg glyfosaatoplossing, gebruikt. Het middel wordt na het omzagen van de boom zorgvuldig op de stobbe gesmeerd. De wortels nemen het middel op en sterven af.

Om uit te sluiten dat het water wordt vervuild, wordt er langs het water niet met chemische bestrijdingsmiddelen gewerkt. Hier worden de struiken wel uit de grond getrokken.

Herstel bospaden en waterplas

Vele bospaden zijn op dit moment vervallen en overgroeid. Tijdens de werkzaamheden zullen de paden weer hersteld worden. Bovendien zullen de bomen langs de paden gecontroleerd worden op dood hout en waar nodig gesnoeid worden. De paden zullen weer veilig en duidelijk zichtbaar worden. Markante bomen langs deze paden blijven staan, zodat ze de ruimte krijgen om uit te groeien in hun natuurlijke vorm. Door achterstallig onderhoud is rondom de plas een brede rietkraag ontstaan. De rietkraag ontneemt het zicht over de waterplas. Door het riet te verwijderen en de zandige oever te herstellen komt het oorspronkelijke zicht op de waterplas terug.

Verharden parkeerplaats

De voormalige parkeerplaats met fietsenstalling is ook jaren niet onderhouden. Om de oorspronkelijke toegankelijkheid te herstellen zullen bomen worden opgesnoeid. Daarnaast komt er een verharde parkeerplaats. De bomen midden op de parkeerplaats worden vervangen. De nieuwe bomen worden geïntegreerd in de herinrichting. De oorspronkelijke toegangsweg naar de parkeerplaats wordt met het leggen van klinkers hersteld.

Start werkzaamheden

Het is de bedoeling dat de werkzaamheden in de eerste week van 2008 starten. Bezoekers van het terrein treffen dan op voorlichtingsborden meer informatie over de werkzaamheden aan.