Het beste nummer van Matten
Nostalgie. Dat is het eerste woord dat je te binnen schiet als je het
nieuwe nummer van Matten opslaat. Nostalgie. Verlangen naar die mooie
jaren zestig, zeventig en tachtig. Matten, dat is nu wel duidelijk, is
een blad voor de vijftiger en ouder die graag over vroeger wil lezen.
Neem het openingsartikel waarin Harry Mulisch herinnering ophaalt aan
zijn grote vriend Hein Donner. Het gesprek met Dirk-Jan te Geuzendam
gaat over een vriendschap tussen twee tegenpolen, maar biedt
tegelijkertijd een fraai tijdsbeeld. Dat doen ook de Bulgaarse
avonturen van DDR-burger Dirk Poldauf en de herinneringen aan Herman
Hofhuizen en Johan Barendregt, die mooi werden verwoord door
respectievelijk Robert Hübner en Hans Ree. Het waren de jaren waarin
Schaakbulletin de stemming in het Nederlandse schaak haarfijn
vastlegde. De jaren van de Koude Oorlog ook. Je zou er bijna naar gaan
terugverlangen.
Lex Jongsma gaat iets verder in de geschiedenis terug. Dat doet hij op
zijn onnavolgbare manier. Schrijven via omtrekkende bewegingen kan je
het noemen, want voordat hij bij de kern van zijn verhaal komt zijn er
al heel wat bladzijden gevuld. Jongsma waagt zich aan een onderwerp
dat tot nu toe door vrijwel iedere biograaf van Euwe, de grote bijna
onaantastbaar verklaarde Max Euwe, werd gemeden. Hoe heeft Euwe zich
in de oorlog gedragen? Jongsma beschrijft Euwe als een man die niet
nee kon zeggen en baseert zich daarbij onder andere op Lodewijk Prins,
die in de oorlogsjaren tijdens een voedseltransport een keer als
chauffeur voor Euwe optrad. Dat Euwe tijdens de oorlog voedsel wist te
regelen voor vele hongerigen in Amsterdam was algemeen bekend, dat hij
soms ook wat afleverde bij de SS een stuk minder. Prins was er bij.
Was Euwe daarmee fout in de oorlog, vraagt Jongsma. Nee, allerminst,
zegt hij. Maar Euwe was wel een man die moeite had met nee zeggen, die
in de eerste, maar ook in de tweede en derde plaats diplomaat was en
bleef. En die dus zoveel mogelijk mensen te vriend wilde houden.
Het artikel van Jongsma en ook het interview met Mulisch geven dit
nummer van Matten iets extra's waardoor het van de drie tot nu toe
verschenen nummers ongetwijfeld het beste is. Matten 3 is verkrijgbaar
bij de schaakboekhandel en bij uitgeverij New in Chess.
---
Koninklijke Nederlandse Schaakbond