Gemeente Tytsjerksteradiel
G.J. Polderman
Nieuwjaarstoespraak burgemeester G.J. Polderman
wie: G.J. Polderman, burgemeester van Tytsjerksteradiel
waar: publiekshal gemeentehuis Burgum
wanneer: donderdag 3 januari 2008 16. 45 uur
Positief
Het was een onrustige jaarwisseling, zo meldden ons de kranten van
vandaag en gisteren. Halve veldslagen in de grote steden maar ook in
kleinere plaatsen. Boze Tweede-kamerleden ("hier gaan we iets aan
doen") en verontruste politiechefs ("onacceptabel") zetten de toon. En
bij ons? Géén incidenten!
Toeval? Neen, ik ben ervan overtuigd dat onze inzet als gemeente
tezamen met politie, brandweer, jeugd- en jongerenwerk,
horecaondernemers én verenigingen van Plaatselijk Belang resultaat
heeft gehad. In vrijwel alle dorpen was het feest en dan bedoel ik
écht feest waar iedereen plezier had. En dát danken wij natuurlijk aan
het publiek, aan de jeugd die daaraan bijdroeg. Maar vooral danken wij
dat aan de mensen die deze feesten voorbereiden en
verantwoordelijkheid nemen om er iets goed van te maken en daarbij
juist samenwerken met jongeren die in verleden wel eens ander gedrag
hebben getoond. Hulde! Zo doen we dat hier.
Wij willen graag Woudenberg en Brielle vertellen hoe het ook kan.
Ik begin mijn jaarlijkse praatje met dit positieve verhaal om aan te
geven dat er véél goed gaat; omdat we er in T-diel in geloven; omdat
we ook in 2008 ons beste beentje als gemeente willen voorzetten om ons
voor de samenleving in te zetten.
Minder mensen, minder huizen?
Dat moeten we met 35 minder inwoners doen. "T-diel beleeft zijn eerste
bevolkingsdaling van deze eeuw" zo lees ik in de krant. Dan schrik je
even maar je realiseert je direct dat deze eeuw pas 8 jaar oud is. De
dip van verleden jaar werd veroorzaakt door moeizame ruimtelijke
ordenings-procedures waardoor er minder huizen gebouwd werden en er
méér mensen vertrokken dan er kwamen wonen. Er wordt de komende jaren
behoorlijk gebouwd met flinke plannen in Gytsjerk en Hurdegaryp en ook
in Burgum wordt in 2008 een mooi aantal huizen opgeleverd. Maar we
moeten er óók rekening mee houden dat we ná 2010 de bouw-broekriem
moeten aanhalen. De Provincie verwacht een aanzienlijke krimp van de
bevolking tegen het einde van het volgende decennium en sorteert
daarop al voor door de gemeenten op rantsoen te zetten. Ik geloof
zeker dat de bevolkingsaanwas afvlakt in Nederland; vergrijzing en
ontgroening zetten dóór.
Minister Vogelaar is echter aanmerkelijk minder pessimistisch; zij
spoort gemeenten aan hun stagnerende woningbouwproductie op te voeren
en te bouwen in woningtypen waar schreeuwend behoefte aan is, zoals
voor starters. Wijkt Fryslan dan zo af van dat landelijke inzicht? Ik
moet het nog zien. Delen van Fryslan (NO en NW) zullen inderdaad te
maken krijgen met een blijvende krimp. De ijlheid van de economie en
de infrastructuur in die gebieden dicteren die trend. Zonder in
"wishful thinking" te vervallen denk ik dat onze gemeente bij uitstek
in een positie is het relatieve aandeel van de bevolking in
mid-Fryslân in het totaal van onze provincie op peil te houden. Wij
moeten dus knokken om onze woningbouwproductie op peil te houden na
pakweg 2010. De provincie zou in haar toewijzingsbeleid ook rekening
moeten houden met de woningbouwprestaties van de diverse gemeenten tot
heden. Niet alleen de aantallen zijn bepalend maar óók de verdeling
naar woningtype en de aandacht voor duurzaamheid.
Als dát de criteria zijn, scoort deze gemeente goed. Er is hier steeds
gevarieerd gebouwd, ook voor de bescheiden beurs. En daar zijn onze
inspanningen voor de komende jaren op gericht.
De duurzaamheid krijgt bijvoorbeeld vorm in de uitbreiding van
Hurdegaryp waar de hoogste haalbare energienorm door ons als
uitgangspunt is gesteld voor de ontwikkelaar die de huizen gaat
bouwen.
Een sterke gemeente
Een gemeente die deze pretenties heeft op woningbouwgebied en ook goed
scoort op sociale beleidsvelden als de WMO, en de wet werk en
bijstand. Zo'n gemeente kan met vertrouwen uitzien naar de discussie
over bestuurskracht en gemeentelijke herindeling. Ik zeg daar niet te
veel over; het college heeft een voorlopig standpunt; de raad is aan
zet volgende week in dit huis.
Geloof in eigen kracht, kwaliteit en nog eens kwaliteit in alles wat
je voor de burger doet én een aanvaardbare prijs voor wat je doet (we
scoren nog steeds hoog als gemeente met lage lasten!) zijn wat mij
betreft de trefwoorden voor de discussie die dit jaar in Fryslân gaat
plaatsvinden. Ik roep de Provincie op hierin een sturende rol te
vervullen en ontwikkelingen die het belang van Fryslân als geheel en
bijvoorbeeld van Leeuwarden als hoofdstad niet dienen, te corrigeren.
Sterke gemeenten in een unieke Provincie; dat moet de ambitie zijn van
het middenbestuur.
Mensen moeten ruimte krijgen om te werken
Ik zei iets over woningbouw én over duurzaamheid. Dat brengt mij op
onze locale economie en onze werkgelegenheid. Hoewel sommigen onze
gemeente graag als woongemeente zien, voelt dit college zich sterk
verbonden met de 5.500 mensen die hier -in deze gemeente- hun brood
verdienen. Wij willen dat getal verder opvoeren maar we konden de
groei van de friese werkgelegenheid niet bijbenen. Willen we onze
mensen aan het werk houden dan zullen we op termijn ruimte moeten
hebben voor bedrijfsvestiging. Duurzaam en marktconform zijn
trefwoorden bij de uitgifte. We zullen alert zijn op leegstand en
voorkomen dat schaarse grond ondoelmatig wordt benut en geen bijdrage
levert aan de werkgelegenheid. Herstructurering van bestaande
terreinen moet blijvend aandacht krijgen. Een prachtig voorbeeld
daarvan is Skûlenboarch. Daar krijgt het terrein van de voormalige
betonklinkerfabriek een nieuwe toekomst door de komst WADRO
wapeningscentrale, een bedrijf gespecialiseerd in prefab wapening. Zij
benutten de unieke ligging aan het PM-kanaal ontvangst van
grondstoffen en distributie van hun product. Er gaat ook productie
plaatsvinden en dat schept duurzame werkgelegenheid. Een betere
ontsluiting van Skûlenboarch wordt steeds urgenter. Ik heb vertrouwen
in Piet Adema, onze nieuwe gedeputeerde die met "faasje" hieraan
werkt.
Tot slot
En zo gaan wij 2008 tegemoet. Met optimisme als het kan. Met een iets
minder uitbundige economische groei, met de wetenschap dat de VS te
veel op de pof leeft wat kan overslaan op onze economie maar dat de
economische grootmachten in het verre oosten ons te hulp schieten. Ook
we zien kansen voor nieuwe markten in de Europese Unie en het
voormalige Oostblok met mogelijkheden voor onze bedrijven!
En ook zie ik een tegenbeweging tegen intolerantie. De koninklijke
afkeuring van uitingen daarvan helpt ons te beseffen dat
verdraagzaamheid dé kwaliteit is van ons land en zijn inwoners.
Geluk
Volgens een goede traditie wensen we elkaar aan het begin van het
nieuwe jaar GELUK. Lok en Seine; gezondheid. Mag ik u vandaag nog een
kleine handleiding voor geluk geven. Ik las daarover een boek van een
Amerikaanse schrijfster met als titel "de maakbaarheid van het geluk".
In het algemeen ben ik geen adept van de "maakbare samenleving"; als
het om geluk gaat, kun je er wel degelijk zélf iets aan doen. Die
handleiding heb ik voor u geprojecteerd op de muur en de schermen die
hier staan. En wat blijkt: geluk bestaat voornamelijk uit drie
elementen: dankbaarheid voor het verleden, optimisme over de toekomst
en tevredenheid met het heden.
Ik wens u een jaar toe waarin dát geluk u vergezelt en u hoop en
inspiratie geeft in uw werk en in uw persoonlijk leven.