NCRV Dokument Kruispost
Op de bres voor medische hulp aan illegalen
Maandag 14 januari 2008
22.50 uur, Nederland 2
In NCRV Dokument Kruispost volgen documentairemakers Maria Mok en
Meral Uslu een huisartsenpraktijk op de Amsterdamse Wallen. In een
kruip-door-sluip-door souterrain aan de Oudezijds Voorburgwal bieden
artsen, op vrijwillige basis, illegalen, daklozen en drugsverslaafden
medische en psychosociale hulp. Zoân 6000 keer per jaar.
Ieder mens die in Nederland verblijft heeft recht op medisch
noodzakelijke hulp. Dit is een van de sociale grondrechten in ons
land. Maar sinds in juli 1998 de Koppelingswet in werking trad, is het
bijna onmogelijk voor illegalen geworden om medische hulp te krijgen,
want zonder ongeldige papieren krijg je geen ziektekostenverzekering.
Alhoewel een Koppelingfonds is opgezet om medische hulp aan illegalen
te bekostigen, zien artsen op tegen de papieren rompslomp die dit met
zich meebrengt. En illegalen worden als lastige patiënten beschouwd.
Ze hebben vaak psychische problemen en door de taalproblemen kosten de
consulten veel tijd. De Kruispost op de Wallen is in Amsterdam en
wijde omgeving de enige plek waar onverzekerden kunnen aankloppen.
De Kruispost drijft op zoân tachtig betrokken vrijwilligers. Zowel
oudere artsen die al lang gepensioneerd zijn als jonge artsen in
opleiding, die hier ervaring opdoen. Ook lopen er geregeld
tropenartsen rond die voor Artsen zonder Grenzen werken en op verlof
zijn. En al oogt de Kruispost een beetje âshabbyâ, de artsen dragen
altijd een witte doktersjas.
De dagelijkse leiding van de Kruispost is in handen van dokter Hannie
van der Wensch. Met strakke hand regeert ze, altijd gekleed in een
kleurrijke Tiroler jurken en met het haar strak gekamd in een knot.
Zij puzzelt met de roosters van de artsen, receptionisten en
maatschappelijk werkers, ziet erop toe dat patiënten van bijdrage van
vijf euro betalen en grijpt in als patiënten agressief worden. En
soms mag ze ook haar opinie geven als arts.
In het souterrain worden kleine operaties uitgevoerd, maar alleen op
donderdag, onder toezicht van een gepensioneerd chirurg. Met kunst- en
vliegwerk, met door ziekenhuizen geschonken operatiegereedschap. Er is
geen steriele ruimte, een plastic handschoen wordt gebruikt als drain.
Het is een sport voor Hannie en de artsen om medicijnen en extra hulp
te regelen. Zo kwam laatst een arts met een plastic tasje, vol met
morfine en insuline. Gekregen van een bevriende collega-arts, die de
medicijnen had meegenomen nadat zijn patiënt was overleden.
De patiënten van Kruispost komen uit 57 verschillende landen. Sommige
patiënten zijn al jaren illegaal in ons land, anderen slechts een
paar maanden. Ze hebben door zwaar en vies werk lichamelijke
problemen, maar lijden ook vaak aan huidaandoeningen, hoge bloeddruk
en uitputtingsverschijnselen. De illegalen uit oorlogsgebieden lijden
daarnaast aan posttraumatische stressstoornissen.
NCRV Dokument Kruispost is geproduceerd door CEM Media in opdracht van
de NCRV.
NCRV