Christelijke invloeden in middeleeuwse IJslandse saga
Njáls saga, een van de twee belangrijkste saga's van de IJslanders, bevat bijbelse verwijzingen, referenties naar het kerkelijk jaar en christelijke metaforen. Dat concludeert Andrew Hamer in zijn proefschrift waarop hij 14 januari 2008 promoveert. Volgens Hamer vormen deze christelijke elementen een ethisch raamwerk voor zowel Njáls saga als de bekende Laxdoela saga, waarmee personages en hun handelen beoordeeld kunnen worden. Veel van het narratieve materiaal van de twee saga's zou gebaseerd zijn op geschreven bronnen en niet, zoals vaak verondersteld, op mondelinge. Hamer suggereert dat de auteur van Njáls saga waarschijnlijk de Laxdoela saga als narratief model heeft gebruikt.
Njáls saga en Laxdoela saga zijn de twee belangrijkste saga's van IJsland. Beide staan te boek als meesterwerken binnen de middeleeuwse literatuur. Allebei worden ze bestudeerd bij colleges over middeleeuwse literatuur, maar ook in colleges Oudnoors en IJslands.
Hamer stelt in zijn proefschrift dat een aantal bekende bijbelse teksten over het Laatste Oordeel alsook invloeden uit christelijk-hagiografische en apocriefe literatuur gebruikt zijn door de auteur van Njáls saga om het verhaal te structureren en om het een ethisch raamwerk te geven. Deze dienden ook als bron voor veel van de metaforen in de saga. Het hoofdmotief in Njáls saga is 'good judgement', gedefinieerd als een evenwichtig verbond van rechtvaardigheid en genade. De saga presenteert een rolmodel van 'perfect judgement' in de persoon van aartsengel Michaël. De aanwezigheid van dezelfde christelijke narratieve elementen in Laxdoela saga doet sterk vermoeden dat die model heeft gestaan voor Njáls saga. Omdat de bronnen van dergelijke elementen per definitie schriftelijk zijn, pleit Hamer voor een bredere discussie over de rol van mondelinge traditie in het ontstaan van de geschreven IJslandse saga's.
Andrew Joseph Hamer (Groot-Brittannië, 1946) studeerde aan de universiteit van Edinburgh. Hamer is docent aan de School of English van de universiteit van Liverpool, UK. /ES
Informatie: A.J. Hamer, tel. 00 44 151 794 2717, e-mail:
Afdeling Communicatie / Postbus 72, 9700 AB Groningen / 050 - 363 4444 /
Rijksuniversiteit Groningen
De Rijksuniversiteit Groningen behoort tot de top van de Europese research-universiteiten en is internationaal georiënteerd. De universiteit is maatschappelijk actief en voelt zich betrokken bij haar omgeving. Talent, ambitie en prestatie van de 25.000 studenten en 5.500 medewerkers worden waar mogelijk gehonoreerd.
Rijksuniversiteit Groningen