Inspectie Werk en Inkomen

Gemeenten verschillen in afdoening informatiefraude bij bijstand

Zestig procent van de gemeenten vordert altijd bijstand terug die door informatiefraude ten onrechte is verstrekt. Veertig procent doet dat niet altijd: het gaat dan vaak om 'kruimelbedragen', meestal in combinatie met hoge incassokosten. Dit blijkt uit het rapport Gemeentelijke afdoening, de laatste schakel in de handhavingketen van de Inspectie Werk en Inkomen. Informatiefraude is fraude waarbij mensen onjuiste informatie geven over zaken als samenwonen of andere inkomsten.

Iedere gemeente in Nederland heeft beleid om uitkeringsfraude tegen te gaan en onderneemt activiteiten om de Wet werk en bijstand te handhaven. Ze maken bijvoorbeeld gebruik van de mogelijkheid om ten onrechte betaalde bijstand terug te vorderen.

Bij zaken waarbij de informatiefraude meer bedraagt dan 6.000 euro doet de gemeente in principe altijd aangifte bij het Openbaar Ministerie. Bij zaken tot 6.000 euro kan de gemeente de bijstandontvanger een korting op de uitkering opleggen. Als een verdachte geen uitkering meer ontvangt, heeft de gemeente die mogelijkheid niet. Gemeenten kunnen in deze gevallen van informatiefraude tot 6.000 euro wel aangifte doen bij het Openbaar Ministerie. Maar in de praktijk blijkt dat slechts een op de drie gemeenten dat ook doet. Dit kan leiden tot ongelijke behandeling van bijstandcliënten en niet-bijstandcliënten.

Gemeenten hebben een grote mate van beleidsvrijheid bij de uitvoering van de Wet werk en bijstand. Ze kunnen zelf invullen welke gedragingen leiden tot schending van de informatieplicht en wat voor sancties ze daarbij hanteren. Gemeenten hebben de bevoegdheid om ten onrechte betaalde bijstand terug te vorderen, maar zijn dit niet verplicht.

Dat gemeenten bepaalde normschendingen niet bestraffen, kan bijvoorbeeld vanuit kosten-baten overwegingen begrijpelijk zijn. IWI wijst op het risico dat dit tegelijkertijd het draagvlak voor instandhouding van de sociale zekerheid bij de burger kan aantasten.

persbericht IWI, 15 februari 2008

Aan de informatie op deze site kunnen geen rechten worden ontleend.