* Voorlopige Rekening 2007
Voorlopige Rekening 2007
Brief | 15-02-2008 | nr BZ08-77
De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA 'S-GRAVENHAGE
Ons kenmerk: BZ08-77
1. Inleiding
De Voorlopige Rekening presenteert de voorlopige realisaties van de uitgaven en inkomsten van het voorgaande jaar, evenals de saldo- en schuldontwikkeling. Een aantal posten betreft nog steeds ramingen, aangezien de definitieve realisaties pas later in het jaar komen (bijvoorbeeld de cijfers voor de zorg). De mutaties worden weergegeven ten opzichte van de Najaarsnota 2007.
Naar huidige inzichten komt het EMU-saldo 2007 uit op een overschot van 0,4% BBP. Dat is 0,6%-punt beter dan in de Najaarsnota 2007 werd verwacht. De verbetering wordt vooral veroorzaakt door meevallers bij de belasting- en premieinkomsten, door onderuitputting op diverse begrotingen en meevallers bij de gasbaten en het Fonds Economische Structuurversterking (FES).
In deze nota wordt achtereenvolgens ingegaan op de ontwikkeling van de uitgaven (paragraaf 2), de ontwikkeling van de inkomsten (paragraaf 3) en de gevolgen voor het EMU-saldo en de EMU-schuld (paragraaf 4).
2. Het uitgavenbeeld
De onderschrijding van het totale uitgaven is uitgekomen op 1,1 miljard euro. Bij de Najaarsnota 2007 was de onderschrijding 0,4 miljard euro. Ten opzichte van de Najaarsnota zijn de uitgaven onder alle drie de afzonderlijke kaders meegevallen: -0,5 miljard euro bij de Rijksbegroting in enge zin (RBG-eng), -0,1 miljard euro bij de sociale zekerheid en -0,1 miljard euro bij de zorg.
Tabel 2.1 Uitgaventoetsing totale kader in miljarden euro (min is onderschrijding)
2007
Totale uitgavenkader
197,7
Najaarsnota 2007
-0,4
Rijksbegroting in enge zin
-0,5
Sociale Zekerheid
-0,1
Zorg
-0,1
Voorlopige Rekening 2007
-1,1
Onderstaande tabellen geven - per budgetdisciplinesector - een overzicht van de mutaties sinds de Najaarsnota 2007.
Rijksbegroting in enge zin
Tabel 2.2 Uitgaventoetsing RBG-eng in miljarden euro (min is onderschrijding)
2007
Uitgavenkader RBG-eng in lopende prijzen
93,1
Najaarsnota 2007
-0,6
Schuldsanering Antillen
-0,4
EU-afdrachten
0,5
Onderuitputting diverse begrotingen
-0,6
Voorlopige Rekening 2007
-1,1
Bij het kader RBG-eng doen zich verschillende mee- en tegenvallers voor. Zo zijn er in 2007 lagere uitgaven bij de schuldsanering van de Antillen. Deze wordt veroorzaakt door een langere duur van de onderhandelingen over de vormgeving van het financiële toezicht (Curaçao, Sint Maarten en het land Nederlandse Antillen).
De afdrachten aan de Europese Unie (EU) vallen voor 2007 hoger uit dan verwacht. Een gedeelte van deze tegenvaller betreft een vertraagde terugontvangst vanuit Brussel, die zodoende niet meetelt bij de berekening van het EMU-saldo 2007. Verder vallen de EU-invoerrechten hoger uit dan geraamd.
Ten slotte is sprake van onderuitputting op diverse begrotingen, onder meer de Homogene groep Internationale Samenwerking, Financiën (IX-B) en het Infrastructuurfonds. Bij het Infrastructuurfonds blijven de middelen binnen het fonds beschikbaar; deze kunnen in de komende jaren worden uitgegeven.
Sociale Zekerheid
Tabel 2.3 Uitgaventoetsing SZA-kader in miljarden euro (plus is overschrijding)
2007
SZA-kader in lopende prijzen
56,7
Najaarsnota 2007
0,2
Onderuitputting en uitvoering Sociale Zekerheid
-0,1
Voorlopige Rekening 2007
0,1
Onder het SZA-kader is er sprake van onderuitputting op de begroting en een meevaller bij het premiegefinancierde gedeelte. De meevaller in het premiegefinancierde gedeelte is het saldo van verschillende mee- en tegenvallers in de uitkeringsregelingen. Zo is er bijvoorbeeld sprake van meevallers bij de WW en de WAO/WIA, maar een tegenvaller bij de Ziektewet. Bij Najaarsnota is slechts een deel van de in=uittaakstelling gerealiseerd. Door de onderuitputting op de begroting van SZW kan het restant van deze taakstelling nu volledig worden ingevuld. De meevaller is niet genoeg om de overschrijding, gemeld bij Najaarsnota, teniet te doen.
Zorg
Tabel 2.4 Uitgaventoetsing Budgettair Kader Zorg in miljarden euro
2007
BKZ in lopende prijzen
47,9
Najaarsnota 2007
0,0
Uitvoering Zorg
-0,1
Voorlopige Rekening 2007
-0,1
Een indicatie van de te verwachten uitgaven in de AWBZ laat zien dat waarschijnlijk minder (voor)gefinancierd is, dan geraamd. Als de budgetten in 2007 zich overeenkomstig de raming hebben ontwikkeld zal deze meevaller in de financiering echter in 2008 moeten worden ingelopen. In de curatieve zorg worden tegenvallers verwacht bij de huisartsen en medisch specialisten, waar per saldo waarschijnlijk even zo grote meevallers tegenover zullen staan bij de kraamzorg en genees- en hulpmiddelen.
Mutaties niet-relevant voor enig kader
Naast bovenstaande mutaties zijn er mutaties die niet tot enig kader behoren. Zo heeft zich ten opzichte van de Najaarsnota een meevaller voorgedaan bij de aardgasbaten (0,3 miljard euro)1. Dit komt voornamelijk doordat het gerealiseerde productievolume hoger was dan waarvan werd uitgegaan ten tijde van het opstellen van de Najaarsnota. Daarnaast is sprake van onderuitputting bij het FES door vertraging bij enkele projecten (0,4 miljard euro). Tevens is er een meevaller bij de rentebaten (0,3 miljard euro).
3. De inkomsten
De totale belasting- en premieontvangsten over 2007 op EMU-basis komen 1,6 miljard hoger uit dan de raming ten tijde van de Najaarsnota.
Tabel 3.1. Ontwikkeling van de belasting- en premie inkomsten in 2007 (in miljarden euro) conform EMU-definitie
Belastingen en premies vvz
Premies wnvz
Totaal
Najaarsnota
166,8
40,6
207,3
Mutatie
1,1
0,5
1,6
Voorlopige rekening
167,8
41,11
208,9
1 Premieopbrengst werknemersverzekeringen (wnvz) betreft een raming op basis van voorlopige inzichten.
Belastingen en premies volksverzekeringen
In 2007 is op EMU-basis 167,8 miljard euro aan belastingen en premies volksverzekeringen ontvangen, 1,1 miljard meer dan voorzien bij de Najaarsnota. Ten opzichte van de Najaarsnota is de loonheffing flink hoger uitgevallen (+0,9 miljard). Ook de omzetbelasting kent een redelijke meevaller (+0,3 miljard). Tegenvallers zijn er bij de inkomensheffing (-0,2 miljard) en de vennootschapsbelasting (-0,2 miljard). Bij de overige belastingsoorten zijn de mutaties beperkt en komen opgeteld 0,3 miljard hoger uit dan bij Najaarsnota was voorzien. Het kas transverschil (aansluiting naar EMU-basis) is -0,1 miljard lager uitgekomen. Zie bijlage 2 voor een cijferoverzicht.
De premieontvangsten bij de werknemersverzekeringen
De premies werknemersverzekeringen zijn op EMU-betreft 0,5 miljard hoger uitgevallen dan de raming bij Najaarsnota. Dit cijfer betreft nog een raming omdat nog niet alle onderliggende gegevens over de premies die worden geïnd door de Belastingdienst bekend zijn. Daarnaast zijn de realisatiecijfers van de eveneens voor het EMU-saldo relevante nominale zorgpremie nog niet bekend. Bij het Financieel Jaarverslag van het Rijk 2007 zijn deze cijfers wel beschikbaar.
4. EMU-saldo en EMU-schuld
Het EMU-saldo over heel 2007 bedraagt naar huidig inzicht 0,4% van het BBP. Dit is een verbetering van 0,6%-punt BBP ten opzichte van de Najaarsnota. De verbetering valt vooral toe te schrijven aan hogere inkomsten, onderuitputting bij diverse begrotingen en een meevaller bij de aardgasbaten. Het consolidatiesaldo van de agentschappen heeft dit jaar daarentegen een negatief effect op het EMU-saldo. Met name de Rijksgebouwendienst en Rijkswaterstaat hebben dit jaar op kasbasis meer uitgaven gepleegd dan de kasstroom die zij vanuit de rijksbegroting ontvangen.
Tabel 4.1 EMU-saldo ten opzichte van NJN 2007 (% BBP)
2007
EMU-saldo Najaarsnota 2007
-0,2%
Inkomsten
0,3%
Uitgaven onder de kaders
0,1%
FES
0,1%
Aardgasbaten
0,1%
Agentschapsrekeningen
-0,1%
Overig (waaronder financiële transacties en rente)
0,1%
EMU-saldo Voorlopige Rekening 2007
0,4%
De EMU-schuldpositie 2007 is met 0,5%-punt verbeterd, te weten van 46,5% BBP in de Najaarsnota tot 46,0% BBP in de Voorlopige Rekening.
Figuur 1: EMU-schuld en EMU-tekort in 2007 (eurozone, % BBP) Zie PDF-bijlage "Figuur 1".
De minister van Financiën,
Wouter Bos
BIJLAGE 1 BUDGETTAIRE KERNGEGEVENS
Tabel 1.1 Budgettaire kerngegevens in miljoenen euro (in lopende prijzen; min betekent uitgaven)
2007
1. Netto-uitgaven onder het kader RBG-eng
-92.031
2. Netto begrotingsgefinancierde uitgaven SZA
-13.866
3. Netto begrotingsgefinancierde uitgaven BKZ
-2.047
4. Netto uitgaven niet relevant voor enig kader*
-25.921
5. Netto begrotingsgefinancierde uitgaven (5=1+2+3+4)
-133.864
6. Belastingen
134.938
7. Overig
2.157
8. EMU-saldo Centrale Overheid
3.231
9. EMU-saldo Lokale Overheid
-300
10. EMU-saldo Sociale Fondsen
-819
11. EMU-saldo (- = tekort)
2.112
EMU-saldo in %BBP
0,4%
EMU-schuld
255.711
EMU-schuld in %BBP
46,0%
BBP (in miljarden euro's)
556
*excl. aflossing en uitgifte vaste schuld
BIJLAGE 2 BELASTING- EN PREMIEOPBRENGSTEN CONFORM EMU-DEFINITIE
Realisatie belasting- en premieontvangsten 2007 (in miljoenen euro)
Ontvangsten op kasbasis
Najaarsnota
Raming 2006
Verschil
Kostprijsverhogende belastingen
70748
70466
282
Invoerrechten
2215
2144
71
Omzetbelasting netto
42216
41910
306
BPM
3603
3459
144
Accijnzen
10032
10008
24
Belastingen van rechtsverkeer
5793
5911
-118
MRB
2766
2790
-24
Belastingen op milieugrondslag
3857
3972
-115
Verbruik
151
156
-5
BZM
115
116
-1
Belasting op winst, inkomen, vermogen en premies vvz
96239
95358
881
Loonheffing
78380
77472
908
Dividend
3750
3680
70
Kansspel
218
208
10
Successie
1877
1804
73
Inkomensheffing
-6717
-6525
-192
Vennootschapsbelasting
18552
18757
-205
Vermogensbelasting
30
0
30
Niet nader toe te rekenen
149
-38
187
Totaal belastingen en premies volksverzekeringen
166987
165824
1163
Kas transverschil (aansluiting naar EMU)
839
942
-103
Premies Werknemersverzekeringen
410741
40581
493
Totaal belasting en premies conform EMU definitie
208900
207347
1553
1Betreft raming
1: De meevaller bij de aardgasbatenraming betreft 0,3 miljard euro op kasbasis, en 0,4 miljard euro op transactiebasis. Het EMU-saldo wordt berekend op transactiebasis.
Ministerie van Financiën