Universiteit Utrecht

Persbericht van de Universiteit Utrecht

Faculteit Bètawetenschappen

12 februari 2008

Utrechtse promovendus maakt nieuwe lessenserie biologie

Kennis van ecosystemen in middelbaar onderwijs blijkt verouderd

Terwijl in Nederland op hoog niveau onderzoek wordt gedaan aan ecosystemen, is de kennis van ecosystemen in het middelbaar onderwijs blijven steken bij de kennis rond 1960. Dit blijkt uit het promotieonderzoek van René Westra. Hij baseert zijn conclusie op basis van de inhoud van centrale examens, leerboeken en lessen. Westra promoveert op 18 februari aan de Universiteit Utrecht.

Docenten hebben een andere (verouderde) visie op ecosystemen dan ecologen die in het onderzoek werken. Westra vindt deze 'ecologische ongeletterdheid' opmerkelijk, omdat in de maatschappij steeds vaker beslissingen worden genomen waarbij kennis van ecosystemen essentieel is. Denk hierbij aan het bepalen van vangstquota in de visserij, beslissingen over natuurbehoud of natuurontwikkeling en het al of niet toestaan van drukjacht op wilde zwijnen op de Veluwe. Voor Westra was dit de reden om voor de middelbare-schoolbiologie een lessenserie te ontwikkelen met drie praktijksituaties waarin ecosystemen centraal staan: de optimalisatie van mosselkweek, het beheer van konijnen in de duinen en de aanpak van de olifantenoverbevolking.

Systeemdenken en modelleren

Leerlingen uit de vwo-bovenbouw van vier scholen hebben met de nieuwe lessenserie geoefend. Daarbij leerden zij systeemdenken en modelleren. Bij systeemdenken leren de leerlingen te denken in verschillende organisatieniveaus zoals organisme, populatie en ecosysteem. Ze kwamen erachter dat in sommige gevallen de verwarring tijdens ecologisch getinte discussies te maken heeft met het feit dat niet alle deelnemers zich richten op hetzelfde organisatieniveau. Door te werken met computermodellen, kregen de leerlingen voor het eerst vat op de complexiteit en dynamiek van ecosystemen.

Duo-aanstelling

In zijn dertigjarige loopbaan als docent biologie op havo en vwo raakte Westra geïrriteerd door de achterlopende kennis van ecosystemen in het middelbaar onderwijs. Door een detachering voor 50% van zijn school (het Petrus Canisius College te Alkmaar) naar het Freudenthal Instituut van de Universiteit Utrecht, kreeg hij de mogelijkheid tot het uitvoeren van dit promotieonderzoek over leren en onderwijzen van het gedrag van ecosystemen op de middelbare school. Deze detachering was een experiment, dat geslaagd kan worden genoemd. Momenteel doen in navolging van Westra 10 docenten didactisch promotieonderzoek naar verbetering van het onderwijs in wiskunde en natuurwetenschappen: het zogenaamde DUDOC-project (Didactisch Universitair onderzoek van DOCenten naar vernieuwing van de bètavakken) van Platform Bèta Techniek. Drie docenten hiervan zijn verbonden aan de Universiteit Utrecht. Binnenkort wordt een nieuwe groep DUDOC-docenten gerekruteerd voor een promotieplaats.

Promotie

René Westra (Biologie) promoveert op 18 februari 2008 om 14.30 uur in het Academiegebouw, Domplein 29 in Utrecht. Proefschrift: Learning and teaching ecosystem behaviour in secondary education. Systems thinking and modelling in authentic practices.

Meer informatie

Peter van der Wilt, persvoorlichter Universiteit Utrecht, (030) 253 3705, p.m.vanderwilt@uu.nl.