Ministerraad
Kabinet besluit tot deelname testfase JSF
Persbericht | 29-02-2008
Nederland zal vanaf 2011 deelnemen aan de Initiële Operationele Test
en Evaluatie (IOT&E) fase van het Joint Strike Fighter (JSF)
programma. Dit besluit heeft het kabinet bekendgemaakt in een brief
aan de Tweede Kamer. Het besluit is in lijn met de afspraken uit het
Coalitieakkoord. Deelname aan het gezamenlijke testprogramma van de
"F-35 Lightning II" met andere partners is noodzakelijk om te toetsen
of het toestel voldoet aan de gestelde eisen en om de invoering van
het nieuwe wapensysteem na een besluit tot aanschaf goed te laten
verlopen. Een eigen testprogramma is niet doelmatig en niet
realistisch. Om tijdig te kunnen beschikken over twee eigen
testtoestellen en vanwege de nu nog lange productietijd, dient in 2008
een opdracht tot verwerving van de testtoestellen te worden gegeven.
Hiervoor moet een aanbetaling worden gedaan die tien procent van de
aanschafprijs bedraagt. In 2009 zal het kabinet een definitief besluit
nemen over de aanschaf van beide testtoestellen.
Het huidige Nederlandse jachtvliegtuig, de F-16, werd eind jaren
zeventig in gebruik genomen. Dit toestel bereikt in het komende
decennium het einde van zijn technische en operationele levensduur. Om
tijdig over een vervanger te kunnen beschikken is ongeveer tien jaar
geleden het project Vervanging-F16 gestart. Na een grondige studiefase
waaruit de JSF als het beste toestel voor de beste prijs naar voren
kwam, heeft het kabinet in 2002 besloten samen met acht andere
partnerlanden deel te nemen aan de ontwikkeling van de JSF. Eind 2006
zijn afspraken vastgelegd in een overeenkomst over de productie,
instandhouding en doorontwikkeling van de JSF. Deelname aan de
testfase met twee testtoestellen is een volgende stap in het
JSF-programma. Zoals in het Coalitieakkoord is vastgelegd, is een
definitieve keuze voor een vervanger voor de F-16 voorzien voor deze
kabinetsperiode. Eerst zullen echter de alternatieve kandidaten voor
de vervanging van de F-16 (de Eurofighter, de Rafale en de Advanced
F-16) nogmaals worden vergeleken op prijs, kwaliteit en levertijd en
zal de businesscase worden geactualiseerd om het definitieve
afdrachtpercentage voor de industrie te bepalen. Ook zullen de voors
en tegens van een verdere verlenging van de levensduur van de F-16's
nog eens worden beargumenteerd.
De Initiële Operationele Test en Evaluatie (2011 - 2013) vormt een
koppeling tussen de ontwikkeling van de JSF en de operationele
ingebruikname van het toestel. In deze fase worden de operationele
capaciteiten getoetst aan de door Nederland vooraf gestelde eisen voor
de opvolger van de F-16. Daarnaast worden in multinationaal verband
operationele tactieken en concepten ontwikkeld. Ook worden in deze
fase de logistieke en onderhoudsconcepten verder uitgewerkt.
De technische en operationele ontwikkeling van de JSF verloopt
voorspoedig. Inmiddels heeft de Nederlandse versie al ruim dertig
testvluchten achter de rug. In de brief wordt uitgebreid ingegaan op
andere ontwikkelingen in het JSF-programma. Door een verschuiving in
de bestelreeks van Amerikaanse JSF toestellen naar latere jaren
dreigen de Nederlandse toestellen vroeger in het productieproces te
vallen. Omdat de eerste toestellen in een productieproces vanwege het
'leercurve-effect' altijd duurder zijn dan toestellen die later van de
band rollen, zou Nederland ongewild met duurdere toestellen worden
geconfronteerd. Daarom heeft ook Nederland zijn invoerschema
aangepast. Niet het gehele financiële effect van de verschuiving kan
hiermee worden tenietgedaan, daarom zal het Nederlandse projectbudget
met 206 miljoen euro worden verhoogd, van 5,461 miljard naar 5,667
miljard euro. Om te voorkomen dat landen voordeel halen uit het later
bestellen van toestellen heeft Nederland het voorstel gedaan om een
gemiddelde aanschafprijs te hanteren. In de brief aan de Kamer wordt
verder ingegaan op financiële gevolgen van de inflatie, de
dollarkoers, eventuele exportorders en de effecten hiervan op het
projectbudget.