SGP
27 - 03 - 08 | Problemen bij Belastingdienst funest voor
belastingmoraal
B.J. van der Vlies
Belastingdienst
27 februari 2008
De problemen bij en met de Belastingdienst hebben een slechte invloed
op de toch al niet bijster goede belastingmoraal van de burgers. Dat
is de stelling die SGP-kamerlid Van der Vlies naar voren bracht in het
debat met staatssecretaris De Jager van Financien. De problemen bij de
Belastingdienst stapelen zich op. Het meest recent is de misser met
ruim 700 duizend reeds ingediende belastingformulieren. Daarnaast
blijkt dat de klantvriendelijkheid van de belastingdienst afneemt en
dat bijvoorbeeld ondernemers veel meer tijd kwijt zijn aan
administratieve lasten in verband met de aangiftes. Het lijkt erop dat
de dienst niet helemaal bij de ICT-tijd is, aldus Van der Vlies.
Daardoor krijgt de overheid het imago onbetrouwbaar en dictatoriaal te
zijn. Dat is volgens de SGP funest voor de belastingmoraal van de
burgers.
Voorzitter, in de afgelopen tijd hebben we te maken gehad met een
groot aantal problemen bij de Belastingdienst. Onvrede van het
personeel over een fundamentele reorganisatie, grote ICT problemen,
ongeoorloofde aanbesteding van grote projecten, fouten bij het betalen
van toeslagen aan burgers en bij het innen van premies van bedrijven.
Het houdt allemaal maar niet op! En helaas bleek vandaag uit de brief
van de staatssecretaris ook nog eens dat 730.000 digitale aangiften
opnieuw verstuurd moeten worden naar de Belastingdienst!
Voorzitter, de overheid verwacht van alle burgers en bedrijven dat zij
de communicatie richting de Belastingdienst goed op orde hebben. En
terecht! Maar in ruil daarvoor moeten en mogen burgers en bedrijven er
dan wel van op aan kunnen dat het daarmee écht klaar is.
Aangiften
Voorzitter, wat betreft vastgestelde fout in de aangiftesoftware zijn
er nog een aantal onduidelijkheden voor mijn fractie. Kan de
staatssecretaris aangeven hoe het kwam dat bepaalde velden in de
aangiften onbruikbaar zijn geraakt? Daarnaast verbaast het de
SGP-fractie dat de fout pas februari aan het licht kwam bij een
ketentest. Het is toch evident dat de hele softwareketen goed wordt
getest vóórdat die in gebruik genomen wordt? âHistorisch gegroeideâ
gewoonten zijn geen excuus, staatssecretaris! We hebben al jaren niet
meer alléén te maken met de papieren aangifte! Graag reactie.
Wat de SGP ook verbaasde, was de zin dat de ontvangen aangiften
voortaan in een âapart archiefbestand worden opgeslagen voordat er een
bewerking met de gegevens plaatsvindtâ. Het toch al sinds ICT-heugenis
gebruikelijk dat er zeer regelmatig back-ups, oftewel reservekopieën
worden gemaakt van alle belangrijke gegevens? Als dit nog niet tot de
Belastingdienst is doorgedrongen, dan is er meer mis dan we tot nu toe
al te dachten.
Voorzitter, de voorgestelde maatregelen om soortgelijke problemen
voortaan te voorkomen, zijn een aantal stappen in de goede richting.
Toch zijn wij nog niet gerustgesteld. Niet alleen raken aangiften soms
zoek, maar het probleem zit volgens experts ook in de automatisering
van de Belastingdienst zelf. Wij hebben vernomen van een
systeemontwikkelaar van de Belastingdienst dat de loonaangifte die
binnenkomt in de huidige programmaformaten (html en xml) vervolgens 37
keer (!) geconverteerd moet worden, omdat er nog systemen onder DOS
(een sterk verouderd systeem) actief zijn bij de aanslagverwerking!
Bij de 37e verwerking komt men er dan vervolgens achter dat alle
informatie weggeconverteerd is. Waren de conversieproblemen ook dit
keer de oorzaak van het verdwijnen van de gegevens? Dit probleem is al
maanden bekend bij de Belastingdienst. Graag een reactie. Een
herhaling van de door de Algemene Rekenkamer beschreven problemen met
de complexiteit van het ICT project rond de huur- en zorgtoeslag ligt
namelijk gemakkelijk op de loer.
Klantvriendelijk
Voorzitter, de klantvriendelijkheid van de Belastingdienst laat in
toenemende mate te wensen over. Hiervoor zijn een aantal oorzaken aan
te geven. In de eerste plaats de niet aflatende wetswijzigingen,
bewerkelijke uitvoering en dingen waar de wetgever totaal niet aan
gedacht heeft. Hier weten de belastingmedewerkers ook geen raad mee.
(Ook de Algemene Rekenkamer geeft dit aan.) Daarnaast het
automatiseringsprobleem. De implementatie van alle regelingen vergt
het uiterste van programmeurs en computers. Veel informatie is
daardoor niet reproduceerbaar op verzoek. Het kennisniveau van de
Belastingmedewerkers en met name callcenters/belastingtelefoon laat
steeds verder te wensen over. Gevolg is onbegrijpelijke en onjuiste
informatie. Het inschakelen van onvoldoende geschoolde medewerkers
leidt er bovendien toe dat veel foutieve aanslagen worden opgelegd.
Hoe kan de staatssecretaris - gezien deze problemen vanuit de praktijk
- volhouden dat dit op korte termijn opgelost is, daar de problematiek
structureel oogt en veranderingen in de oorzaken maanden/jaren tijd
vergen? Graag zijn concrete en gemotiveerde plannen om de genoemde
problemen op te lossen, inclusief het bijbehorende tijdspad.
Belastingmoraal
Voorzitter, de voorgaande problemen vergen in toenemende mate het
uiterste van alle betrokkenen. Er is een schrikbarende tendens
zichtbaar dat de overheid als partijdig, dictatoriaal en onbetrouwbaar
wordt ervaren. Eén en ander uit zich in free-rider gedrag, dalende
belastingmoraal en opkomende burgerlijke ongehoorzaamheid. Dit is een
feitelijke constatering! Als hier politiek op korte termijn niets mee
gedaan wordt, zijn de gevolgen niet te overzien. Deze tendensen baren
de SGP-fractie ernstige zorgen. Daarom vragen wij de staatssecretaris
wat denk hij te gaan doen aan de verbetering van de relatie met de
belastingplichtige? Hoe denkt hij het imago en betrouwbaarheid van de
wetgever te verbeteren?
Lastendruk
Het is de laatste 2 jaar regelmatig voorgekomen dat fouten in de
aangifteverwerking afgewenteld werden op de belastingplichtige. Vorig
jaar werd aan duizenden ondernemers gevraagd de loongegevens over 2006
opnieuw aan te leveren. Er werd geen kostenvergoeding tegenover
gesteld, maar wel gedreigd met boeten en andere maatregelen indien de
hernieuwde inlevering niet binnen korte tijd zou geschieden. De
belastingdienst echter kent zich alle tijd toe in de afwerking van
aanslagen. Wat bijvoorbeeld te denken van de teruggaven van teveel
ingehouden bijdragen ZVW, terwijl de ondernemer soms met termijnen te
maken kreeg van maximaal 10 werkdagen voor het opnieuw aanleveren van
de gegevens? Voorzitter, de SGP vindt het onacceptabel dat het
aangifteproces sinds de invoering qua uitvoeringskosten voor de
ondernemer meer dan verdubbeld is! Hoe denkt de staatssecretaris
concreet de uitvoeringskosten voor ondernemers te verminderen?
Problemen bij Belastingdienst funest voor belastingmoraal