Gemeente Bunnik


Dit voorstel is, tenzij uitdrukkelijk anders vermeld, eigendom van SME Advies. Niets uit deze

Gebiedsgericht Milieubeleidsplan Bunnik
verslag partnerdialoog 6 maart 2008

uitgave mag op welke wijze dan ook worden gebruikt zonder voorafgaande toestemming van SME Advies.
Offerte op verzoek van:
Contactpersoon van SME Advies:
Ref.: O5-024
KvK Utrecht 30203878
Utrecht, maart 2008 SME Advies 1

Inhoudsopgave

GEBIEDSGERICHT MILIEUBELEIDSPLAN BUNNIK 1 verslag partnerdialoog 6 maart 2008 1 INLEIDING

1. 3 .1 Conclusies & Aanbevelingen

1 3 WERKEN

2. 7 .1 Inleiding

2 7 .2 Introductie
2 7 .3 Discussie
2 9 CENTRUM 4
3. 1 .1 Introductie 4 3 1 .2 Discussie 6 3 1 WONEN 9
4. 1 .1 Introductie 9 4 1 .2 Discussie 1 4 2 AGRARISCH GEBIED 4
5. 2 .1 Introductie 5 5 2 .2 Discussie 6 5 2 NATUURGEBIEDEN 1
6. 3 .1 Introductie 1 6 3 .2 Discussie 2 6 3 LANDGOEDERENZONE 6
7. 3 .1 Introductie 6 7 3 2 SME Advies


1. Inleiding

De gemeente Bunnik werkt aan het Gebiedsgericht Milieubeleidsplan 2008- 2011. Op donderdag 6 maart 2008 vond een partnerdialoog plaats, waarbij verschillende partners uit de gemeente hun visie en wensen konden geven op het stuk. In dit verslag zijn de reacties per gebiedstype gebundeld. Op de eerste drie pagina's vindt u een samenvatting van de belangrijkste aanbevelingen per gebiedstype. Hierna volgt een vrijwel letterlijk verslag van alle opmerkingen per gebiedstype.

1.1Conclusies & Aanbevelingen
Werken

· Deelnemers sessie willen graag samenwerken. Werken vanuit parkmanagement aan thema's energie, water en vervoer. Daarbij ook midden- en kleinbedrijf, agrariërs, BHIK, BAM, BSO betrekken.
· ervoermanagement: samenwerking bedrijven, milieuorganisaties, V
gemeente Bunnik, provincie Utrecht gewenst. Vanuit bedrijventerreinen kijken hoe dit onderwerp op te pakken. Zoeken naar nieuwe ideeën/initiatieven om verkeersdruk te verminderen.
· fkoppeling: moeilijkheden i.v.m. beperkte capaciteit (knelpunt gemeentelijk A
waterplan). Ook koppeling terugdringen gebruik bestrijdingsmiddelen opnemen in milieubeleidsplan.

· nergiegebruik: hergebruik bedrijfswarmte leeft wel, maar blijkt in praktijk E
moeilijk i.v.m. transport. Warmte/koude opslag kan niet i.v.m. waterbeschermingsgebied. Er is meer mogelijk wanneer wordt samengewerkt.

· nkruidbestrijdingsmiddelen: tegengaan gebruik beter uitdragen door O
gemeente (voorbeeldfunctie).

· nformatie-uitwisseling: bijvoorbeeld in platform, 2x per jaar samenkomen, I
specifiek thema gericht op doelgroep, initiatiefnemer gemeente of milieudienst.

· Bedrijven die nog niet gereageerd hebben op Milieubeleidsplan benaderen via nog op te leveren economisch plan. Werven voor parkmanagement en platform.
SME Advies 3

Centrum


· ater: betere waterkwaliteit Kromme Rijn, meters riooloverstort, water tot in W
het centrum, bijv. bij ontwikkeling Anne Frank plein.
· nspraakprocedures: er leeft veel onvrede over mogelijkheden tot en I
effecten van inspraakprocedures. Informatie komt niet of te laat beschikbaar, gemaakte afspraken worden makkelijk aan de kant geschoven.

· tructuurvisie: zorg dat partijen bij de invulling van aangewezen S
bouwgebieden al vooraan in het traject van planvorming betrokken zijn. Wonen

·
Algemeen: Er ontbreken kaarten waar milieubelasting ruimtelijk wordt aangegeven. Ambities zijn nog onvoldoende aangegeven. Vertalen in ambitieniveaus. Veel helderder aangeven wat we willen bereiken. Leg streefambities voor Bunnik zo concreet mogelijk vast.
· nergie: Pilot opnemen mogelijkheden woningbouwverenigingen in E
bestaande bouw; wat is mogelijk/haalbaar. Voorlichting/publieksvoorlichting, bijv iedere week vaste pagina in lokale media. Nieuwbouw is slechts flinter, richt je ook op bewoners bestaande bouw.
· nders denken: Groene wig Bunnik is een kernkwaliteit die centraal moet A
staan in plannen. Dit is niet alleen belangrijk voor Bunnik, maar ook voor de omgeving. Behoud van eigen waarden. Niet verstedelijken. Kernkwaliteiten vastleggen in Milieubeleidsplan. Daarbij is de landgoederenzone is verbindend. Statement maken: Structuurvisie geeft ontwikkelgebieden aan. Burgers en organisaties geven aan: dit vinden wij niet wenselijk.
·
NME/Voorlichting: Bredere rol NME (niet alleen educatie, scholen maar ook voorlichting aan burgers) Net als bij bedrijven: paar keer per jaar samen komen met bewoners: bewustwording stimuleren, tips geven enz. Discussieavonden. Platform wonen voor burgers. Natuur en milieu beleid. Wil je groene profiel benadrukken dan moet er ook loketfunctie of voorlichtingsfunctie zijn. Bijv. onder vlag "Duurzaam leven in Bunnik." Gemeente heeft regierol, moet faciliteren. Concreet uitwerken in Milieubeleidsplan.
· uchtkwaliteit: Bunnik heeft de mogelijkheid om mee te draaien als pilot in L
de provincie. Dit zeker aangrijpen. Luchtkwaliteit is echt een thema wat leeft 4 SME Advies

in Bunnik! Concrete doelstellingen vastleggen +

maatregelen/activiteitenprogramma.

Agrarisch gebied

· mbities: Er blijken verschillen in ambitieniveau tussen agrariërs en A
milieuorganisaties. Volgens agrariërs in deze sessie worden zaken voorgesteld die al opgepakt zijn. Volgens milieuorganisaties zijn huidige inspanningen goed, maar kan het nog steeds beter.
·
Kwaliteitsimpuls: Vanuit bredere kader als gemeente helder hebben wat je met dit gebied wilt. Deel van bestuur kiest voor stedelijke ontwikkeling. Zou goed zijn om streekkwaliteiten tegenover te kunnen zetten (bijv. streekhuis, groene wig gedachte).

· tankcirkels: Stankcirkels belemmeren agrariërs in werkzaamheden en S
uitbreiding. Kies ergens voor in landelijk gebied. Kies in dit gebied voor agrariërs.

· Percelen die vrijkomen moeten ook weer terugkomen als agrarisch/landelijk gebied. Verloedering en verrommeling tegengaan. Dat heeft alles te maken met of het voor boeren rendabel is om te blijven. Natuurgebieden

· Verbindende aders: Kromme Rijn is een verbindende ader; veel duidelijker aangeven. Niet alleen bron/kerngebieden maar ook verbindende elementen. Ook ecologische verbinding langs rand Houten en rietsloten zijn verbindende aderen waarvan kwaliteit verbeterd kan worden. Breder/fijnmaziger opzetten. Ook Limes (grens voormalig Romeinse rijk) aangeven. Heel kenmerkend van dit gebied.
· ntbrekende kaartelementen toevoegen: kaart actualiseren. O

·
Recreatiedruk: onderzoeken ecologische kwaliteiten gebieden (kaartmateriaal); gebruiken om recreatiedruk beter te spreiden en recreatie uit kwetsbare gebieden te weren. Recreatieve zonering.
· ersnippering: Op kaart moeten aangeven wat belangrijke knelpunten zijn V
en waar maatregelen moeten worden genomen om versnippering tegen te gaan. Zo werken aan vitaal netwerk natuur. Kijk daarbij niet alleen naar de EHS, maar ook naar kleinere verbindingen. Soms kan je met een eenvoudige tunnel al heel wat doen. Heeft niemand last van.
·
Natuur in stedelijk gebied/paden: Groen in de stad, geen enorme (geluids)wallen opwerpen. Open dorpsranden houden. Aanleg paden geeft veel verommeling. Onkruid wieden waait naar landbouwgebieden toe. SME Advies 5

Aanleg nieuwe natuur moet dan wel ook ecologisch en goed onderhouden

worden. Landbouw heeft heel veel last vaan aanleg nieuwe natuur. Samen zoeken naar mogelijkheden ecologisch onderhoud.

Landgoederenzone

· eeldbladen: Bij de gemeente Houten worden bij iedere B
gebiedsontwikkeling beeldbladen ontwikkeld (inventarisatie kwaliteiten van gebied). Is dat iets waar gemeente Bunnik in moet investeren? (zowel bij Agrarisch gebied, Natuurgebieden en Landgoederenzone).
· tiltegebied: Duidelijker specificeren type stiltegebieden. Niet wenselijk S
vanuit landbouw dat gemeente zelf nog gebieden gaat aanwijzen (zoals nu geformuleerd lijkt).
· asthouden aan gemaakte afspraken: Er leeft cynisme als het gaat om niet V
nakomen van gemaakte afspraken. Beloften worden vaak niet nagekomen. Dit zal met de nieuwe wet RO vaker voor kunnen komen. Zorg ervoor dat er genoeg materiaal is om de kwaliteiten van het gebied te kunnen laten zien (beeldmateriaal) en verweer te kunnen bieden. Landgoederenzone is de verbindende schakel van de Groene wig, met hele karakteristieke en waardevolle eigenschappen.
· et in op behoud bestaande landgoederen. Nieuwe Hollandse Waterlinie en Z
Limes zijn beetje ondergesneeuwd. Samenspel van deze drie (incl. landgoederen) is uniek in Nederland. Geen nieuwe landgoederen toevoegen, daarmee verlies je bestaande specifieke kwaliteiten. In dit gebied heel terughoudend zijn met nieuwe landgoederen; kernkwaliteiten behouden, voorzichtig zijn. Ook agrarische kwaliteit en recreatie kunnen kernkwaliteiten zijn. In balans houden.

6 SME Advies


2.Werken

Dhr. Jacob van Wier JW Gemeente Bunnik Dhr. Pier Snieder PS Vrumona Dhr. Fekko Snater FS Milieugroep Bunnik Mevr. Martien Das MD Milieugroep Bunnik Dhr. Teun Vermetten TV Koel- en Vrieshuis de Jong Dhr. Jos ten Berg JB Bunnik let op uw Saeck Dhr. Maarten Koolhaas MK Bunnik let op uw Saeck Mevr. Floor Mattijssen FM Habion Dhr. Michiel Anten MA Waterschap Stichtse Rijnlanden Mevr. Sylvia Wels SW Milieudienst ZO Utrecht Dhr. Matthijs Begheyn MB SME Advies Mevr. Hanna Tijbosch HT SME Advies
2.1Inleiding
Jacob van Wier (gemeente Bunnik) heet iedereen van harte welkom. Fijn dat u de moeite neemt aanwezig te zijn en dat u mee wilt denken in ontwikkeling van het Milieubeleidsplan. Op 14 februari jl. is ook een bewonersavond georganiseerd. Dat was een inspirerende avond, bewoners waren actief. We hebben daar al veel aan gehad. Vandaag zijn we bij elkaar voor de partnerdialoog. De ontwikkeling van het Milieubeleidsplan is een interactief proces. We willen niet een (bijna) klaar verhaal neerleggen en dan om feedback vragen, maar vanaf het begin de dialoog aangaan met belanghebbenden. We komen vandaag in zes sessies per gebiedstype bij elkaar. SME Advies ondersteunt de gemeente in het hele proces en leidt de sessies van vandaag. Matthijs Begheyn (SME Advies) heet iedereen welkom. Het is prettig te merken dat veel mensen hebben gereageerd op het eerste concept plan. Vandaag wordt een drukke dag waar we de zes gebiedstypen bespreken. De eerste sessie is werken. Iedereen heeft als het goed is de gebundelde versie van alle schriftelijke reacties ontvangen. Als voorzet hebben wij de reacties doorgelopen en aanbod en vragen van partners op rijtje gezet. Dit om de discussie te voeden. De bedoeling is dat er nu een discussie ontstaat over werken. We beginnen met korte introductie.
2.2Introductie

· Pier Snieder, manager Vrumona SME Advies 7

Vrumona kan als bedrijf veel zelf, wel handig om bepaalde zaken beter voor

elkaar krijgen in samenwerking. Wij zijn bijvoorbeeld nu bezig alternatieve vormen van energie (zonnecellen, windmolens). Energiebesparing kunnen we zelf doen, maar voor alternatieve vormen willen we samenwerken. Daarnaast probleem van files. Extra banen aanleggen prima, maar als bedrijf ook denken over dichter bij werk wonen.
· Fekko Snater, Milieugroep Bunnik Milieugroep Bunnik is als stichting aanwezig voor de kritische inbreng. De stichting heeft een brede visie over verschillende onderwerpen.
· Teun Vermetten, Koel- en Vrieshuis de Jong Sluit zich aan bij Pier Snieder. Erergie en afval zijn belangrijke thema's. Dit kan je niet alleen, samenwerking gewenst. Daarnaast geïnteresseerd in ontwikkelingen binnen gemeente.
· Jos ten Berg, Bunnik let op uw Saeck Stichting is twee jaar geleden opgericht omdat van alles gebeurde in buitengebied. Ben hier vooral om te horen wat er speelt. Kan niet heel veel inbreng beloven.

· Maarten Koolhaas, Bunnik let op uw Saeck Er wordt vaak slordig omgegaan met groen, ruimte en recreatiegebieden. Wij zijn hier om dat kritisch te volgen.
· Floor Mattijssen, Habion ouderenhuisvesting Wij beheren woon-zorgcomplexen in Bunnik, Odijk en Werkhoven (o.a. Bunnichem, Hof van Rijnwijk) Habion heeft vorig jaar jubileumonderzoek uitgevoerd naar vernieuwende woonconcepten: "Natuurlijk wonen". Daarnaast is het voor woningcorporaties steeds belangrijker om aan energiebesparing te doen (energie belangrijk onderdeel van woonlasten). "Hart voor onze bol" is een project van de provincie waarin op corporatieniveau wordt gewerkt aan Duurzaam bouwen en energiebesparing. Samenwerking is nodig.
· Martien Das, Milieugroep Bunnik Initiatiefnemer van de deelauto in Bunnik.
· Michiel Anten, Waterschap Stichtse Rijnlanden Betrokken bij Waterplan gemeente Bunnik, samen met Jacob van Wier. Plan is net af; algemeen waterbeleid Bunnik voor komende 20 jaar. Oppervlaktewater en grondwater, waterketen.
· Sylvia Wels, Milieudienst ZO Utrecht Samen met Trudi Dreeve (gemeente Bunnik) begeleid ik het proces om te komen tot het Milieubeleidsplan. Gebiedsgerichte insteek. Bewonersavond
8 SME Advies

geweest. We vragen U nu ook mee te denken. De Milieudienst en gemeente

nemen uw reacties mee in beleidsplannen.
· Matthijs Begheyn, Hanna Tijbosch, SME Advies SME Advies is een communicatieadviesbureau op het gebied van duurzaamheid en milieu. Wij ondersteunen de gemeente bij het opstellen van het milieubeleidsplan en organiseren en leiden de sessies van vandaag. 2.3Discussie
FS: 6 gebiedstypen, dat dekt natuurlijk niet alles. SW: Gebiedsgerichte benadering wordt met partners en bewoners uitgewerkt. Daarnaast wordt eem thematische verkenning uitgevoerd door gemeente. Deze wordt uitgewerkt tot visiedocument. Daar zit ook ruimtelijke visie in vanuit taakveld (huidige situatie, trends, etc). Uit gebiedsgerichte benadering komt gebiedsverkenning. Beide documenten moeten op elkaar aansluiten. FS: Moeilijke opgave om beide documenten goed aan te laten sluiten en voor iedereen bekend maken. Wij willen daar bij helpen. SW: Visiedocument is ambtelijk, daarnaast komt ook een publieksversie. Ambities bedrijven: ISO 14001
MB: Twee bedrijven geven aan ambitie te hebben op energie, vervoer. Is het mogelijk daar tot een soort samenwerking te komen? Bijv ISO 14001 (milieuzorgsysteem)?
PS: Dat hangt af van bedrijf. Op het moment van opbouwen denk je "dingen kunnen beter". Verbeteringen vinden vaak al plaats binnen reguliere werk. Bijv. twee personen denken na over verminderen waterverbruik en kwamen met een goed idee, waarvoor ze ook beloond zijn. Dat kan je onder ISO 14001 schuiven, maar het is eigenlijk al onderdeel van dagelijks werk. Daarom kijken we nu naar wat kan je nog meer doen? We gaan daarbij verder dan wat ISO norm nu vraagt. In begin heeft ISO14001 veel opgeleverd, maar nu willen we verder. Daarin ben je pionier. Voorbeelden: wij gebruiken appels, cranberry's. Daarbij houden we rekening met herkomst en CO2 uitstoot. We richten ons op CO2 uitstoot, want als je te veel onderwerpen bij de kop pakt dan maak je het niet af. Dus in eerste stap ligt nu focus op CO2. Daarna hele keten aanpakken. Handhaving kwam 5-10 jaar geleden met handleiding. Nu veel meer informerend; je bent nu gesprekspartner omdat je zelf initiatieven neemt. Dat is bereikt dankzij ISO14001. Maar nu willen we ook verder. MB: Zijn er mensen die daar wat aan hebben of meer mee willen? Met Vrumona praten?
SME Advies 9

TV: Er liggen nu te weinig raakvlakken. Wij doen mee aan MBA2. Energiezorg is

kostenpost nummer twee. Wij focussen op koelinstallaties. In praktijk ook wel eens tegengehouden (bijv. investeringen die niet uitkomen, wetgeving). Continu bezig optimaliseren energiebesparing, afvalvermindering. Koelmiddelen: ammoniak is energetisch beste koelmiddel, maar externe veiligheid blijft moeilijk. Wij hebben vier koelhuizen in Nederland. In Ridderkerk een nieuwe. Isolatie is daar veel beter, logistieke systemen onder controle, klimaatbeheersing beter. Dat zie je in profijt. In Ridderkerk wordt ammoniak- CO2 gebruikt als koeldrager, in Bunnik ammoniak als koelmiddel. Nog veel winst te halen.
Vervoermanagement
MD: Koppel discussie aan schriftelijke reacties. Meerdere reacties over verkeerdruk. Parkmanagement genoemd. Kans gemeenten om samen te werken om iets met vervoermanagement te doen. PS: Wij hebben binnen ons bedrijf een aantal jaar geleden interne enquête gehouden: 10-15 werknemers kwamen uit gemeente, de rest komt van buiten (450 personen). Ik ga niet verplichten dichter bij werk wonen. Maar kan wel iets aan vervoer doen. Collega's rijden achter elkaar aan in de file; samen rijden motiveren. Creëren parkeren dichtbij ingang voor carpoolers. Ik hoop op nieuwe ideeën om carpoolen te stimuleren. MB: Heeft samenwerking bedrijven+milieugroepen parkbeheer zin? SW: Bij de provincie is ook een groep die zich daar mee bezig houdt. MD: Vanuit milieudienst kan je ook beïnvloeden met vergunningen SW: Vraag komt vanuit bedrijven zelf. Serieus nemen en professioneel oppakken met provincie samen. Bij provincie is hier veel kennis over. Vanuit bedrijventerreinen kijken hoe op te pakken. PS: In de trein zie ik dezelfde mensen, die lopen naar Vrumona. Zij lopen deel van de week om angst dat fiets gestolen wordt op het station. Dat kan beter. Carpoolen, bijv. auto's beschikbaar stellen of met busjes rijden. Afkoppeling regenwater MB: Vraagt MA als waterschapper toe te lichten wat partijen aan het waterschap kan leveren en wat het waterschap partijen kan bieden? MA: Het waterschap heeft interesse in stedelijk en landelijk gebied m.b.t. beheer oppervlaktewater en freatisch grondwater. Daarnaast kwaliteit en kwantiteit water goed houden (bijv. gevolgen klimaat: hoe op te vangen in zowel landelijk als stedelijk gebied). Daar ook ontwikkeling beleid. In nieuwe en bestaande gebieden zoveel mogelijk duurzaam waterbeheer. Bijv. waterafkoppeling. 10 SME Advies

Belangstelling voor afkoppeling bedrijventerreinen (grote oppervlaktes bijv.

dakoppervlak). De gemeente ontwikkelt plannen hiervoor. Voor ons interessant want dat water komt niet meer in onze riolen. Wij ondersteunen gemeente met advies.
PS: Grootste deel van ons terrein is afgekoppeld. Deel oude gebouwen kan nog. We zijn met provincie in gesprek. Liggen moeilijkheden i.v.m. beperkte capaciteit, Benoemd als knelpunt in waterplan. SW: Naast Vrumona speelt dit ook bij agrarische bedrijven. Deze zijn behoorlijk aanwezig in Bunnik, niet aan tafel. Ook midden- en kleinbedrijf ontbreken. Daar liggen ook koppelingen terugdringen gebruik bestrijdingsmiddelen + koppeling met waterplan. Die koppelingen moeten ook in milieubeleidsplan. FS: Wij hebben ingesproken op waterplan. MA noemde toen ondersteunende mogelijkheden waterschap in acties ondernemen. Zo kun je al een heleboel meer doen, zo kom je verder,
SW: gemeentelijk waterplan, afkoppeling, bestrijdingsmiddelen zijn er financiële middelen om dat te ondersteunen? Als er een potje is vanuit provincie dat verdeeld moet worden over de gemeente dan blijft er weinig over. JW: Er zijn bedragen gekoppeld aan de gemeentelijke visie. Deels in overeenstemming met gemeentelijk rioleringsplan. Kosten deels uit HDSR, deels uit gemeente uit algemene middelen. Raad moet daarover beslissen. Wij proberen zo veel mogelijk afkoppeling mee te nemen als riolering vernieuwd moet worden. In nieuwbouw al direct gescheiden stelsels aanleggen. In bestaand gebied op logische momenten aanpassen. Energiegebruik
FS: Ik ben blij dat bedrijven komen met water + energie en verkeersmanagement. Als dit insteek kan zijn van vanochtend dan ben ik blij. SW: Jammer dat BAM niet aanwezig is, die hebben het ook over energie. Hoe leeft dat? Zou je als bedrijf op bedrijventerrein willen samen werken (bijv. warmte/koude opslag) of in parkmanagement samenwerken in terugdringen energieverbruik?
PS: Met elektrische energie kan je niet zoveel . Gezamenlijk inkopen, groene stroom. We hebben onderzoek gedaan naar hergebruik van koelinstallatie. Je kan het niet kwijt want je kunt het niet transporteren. TV: Intern proberen we energie maximaal te benutten. Ook gekeken verwarming van nieuwbouw kantoren. Daarvoor matchen werktijden met levertijden niet. PS: Wij lozen afvalwater van 30 graden. We kijken hoe we de warmte zelf kunnen hergebruiken, maar dat blijkt niet renderend. Het leeft dus wel, maar om SME Advies 11

gezamenlijk op te pakken wordt lastig omdat je niet kan transporteren. Ook

wartme/koude opslag kan niet want we zitten in waterbeschermingsgebied,

SW: Ik ben op zoek naar hoe/of je met gezamenlijk parkmanagement kan kijken naar terugdringen energieverbruik. Kantoren zitten niet aan tafel MB: noemt het Energiecontract: voor milieu en kosten goed om samen te werken en grootschalig groene energie in te kopen. TV: Dat doen we al op branche niveau. SW: Parkmanagement kan op veel manieren. Maar als we eerst eens op energie insteken, kiezen om daar naar te kijken. PS: Ik ben overtuigd dat er mogelijkheden zijn die wel kunnen (naast waar wij zelf al proberen en ook op stuklopen) maar daarvoor moet je samenwerken. BIK heeft 80 bedrijven maar zitten niet aan tafel. FS: Er zijn echt wel bedrijven te vinden. TV:Wij hebben een aanvraag windmolen gedaan,maar dit was windstil gebied. SW: Eneco adviseert graag ook lokaal, duurzame energiescanes: zonne- energie, windenergie, biomassa. Die inzetten als scan op bedrijventerrein. FS: Suggestie: Bedrijfsterreinrenovatie en zonering. We moeten ballon door prikken, anders blijft het alleen bij mooie woorden. Hele reguliere ring bestaat 10 jaar en is te vol voor wadi's e.d. Op andere kleine terreinen zijn wel mogelijkheden. Grootschalige zonering e.d. is niet aan de orde. Kan er beter uit want anders blijven we praten over luchtkastelen. Til juist dingen erboven uit die wel kunnen.
MB: Willen PS (Vrumona), TV (Koelhuis de Jong) en FS (Milieugroep Bunnik) dat nog eens aanzwengelen bij BIK, BSO en BAM? Julie zijn vooruitstrevend. Antwoord: Ja hoor.
SW: Hier gaan we mee beginnen vanuit parkmanagement gedachte. MA: Wordt daar ook onkruidbestrijding in meegenomen? PS: Dat komt vanuit de provincie. Daarin werken we samen met Vitens. Gemeente Bunnik dat ook uit gaan dragen en stimuleren dat bedrijven voorbeeld volgen van gemeente (geen vieze stoffen, afschaffen onkruidbestrijdingsmiddelen). Blijkt niet bekend bij provincie. Kan Bunnik wel beter uitdragen.
Tot slot
FM: Goed om te zien dat iedereen met allerlei ontwikkelingen bezig is. Hoe kun je elkaar op de hoogte houden zodat niet iedereen het wiel opnieuw hoeft uit te vinden?
12 SME Advies

SW: Is er behoefte aan een milieuplatform waar je kan uitwisselen?

FM: Je wordt gebombardeerd met nieuwsbrieven. Het moet iets toevoegen. Actief. Dus af en toe (2x per jaar) uurtje bij elkaar, zodat je elkaar kent. Je zoekt elkaar daarna wel weer op .Ook bijv. ontwikkelingen "Hart voor je Bol" in de gaten houden.
MB: In Utrecht is er een netwerk "Passie voor Utrecht". Idee om ook in Bunnik zoiets opzetten?
Ik ben blij positieve sfeer aan tafel, blijkbaar willen we met z'n allen over deze thema's nadenken.
PS: Het initiatief moet komen van: Milieudienst of gemeente (bedrijven onderling niet gezameliijke belangen, moet overkoepelden initiatiefnemer zijn). Tussenmoot kleine bedrijven nog passie krijgen Insteek vandaag globaal, spits het toe op een concreet onderwerp (bij energiereductie) op een herkenbare doelgroep. Mensen moeten verplichting gaan voelen om inbreng te leveren. Het moet niet bij een praatgroep blijven, er moet ook wat te halen zijn.
Er komt een economisch plan van de gemeente. Dit is misschien een aardige insteek, want dan worden bedrijven ook weer benaderd. De aspecten die genoemd zijn in deze sessie dan ook meenemen.

SME Advies 13


3. Centrum

Dhr. Peter Veen PV Wakker Odijk Mevr. Dineke van Rossum DR Wakker Odijk Dhr. Fekko Snater FS Milieugroep Bunnik Mevr. Marieke Teeuwen MT Provincie Utrecht, afd. Milieu Mevr. Marleen Truijens MTr Wijkvereniging Binnen Bunnik Dhr. Michiel Anten MA Waterschap Stichtse Rijnlanden Dhr. Jos ten Berg JB Bunnik let op uw Saeck Dhr. Maarten Koolhaas MK Bunnik let op uw Saeck Mevr. Floor Mattijssen FM Habion Mevr. Martien Das MD Milieugroep Bunnik Dhr. Jacob van Wier JW Gemeente Bunnik Mevr. Trudi Dreeve TD Gemeente Bunnik Mevr. Sylvia Wels SW Milieudienst ZO Utrecht Dhr. Matthijs Begheyn MB SME Advies Mevr. Hanna Tijbosch HT SME Advies 3.1Introductie

· Peter Veen, Wakker Odijk Algemeen groen dorpskarakter delft vaak onderspit t.o.v. geld; berekeningen winnen het van niet meetbare kwaliteiten zoals groen.
· Dineke van Rossum, Wakker Odijk Wakker geworden toen gestapelde bebouwing kwam. Wij vinden dat dit niet bij een dorp past. Daar kwamen meer zaken bij. Met aantal mensen sinds een jaar een groep. Proberen daarbij dorp te betrekken. In Werkhoven gebeurt dit ook. Wij zijn nu op weg om te kijken wat er reilt en zeilt. Fijn om te zien dat ook in Odijk en Bunnik mensen gedreven zijn. We willen graag ook kennis en kunde van andere groepen binnen halen. Interesse hoogbouw/compact bouw, dorpse karakter, mooie ligging, veel groen. Angst voor inbreiding.
· Fekko Snater, Milieugroep Bunnik Milieugroep Bunnik is de hele dag aanwezig met verschillende personen. Koepelvisie met vinger in alle papjes. Tussen centrum en wonen goede correlatie. In die combinatie is veel op milieugebied te winnen. Helaas is middengroepering bedrijven en winkeliers hier niet.
· Marieke Teeuwen, Provincie Utrecht afd. milieu Gezondheid, biodiversiteit. Doel van mijn werk is wat meer naar gezondheid te kijken ipv alleen de normen. Thema's: geluid, lucht, externe veiligheid, stank maar ook groen.

· Marleen Truijens, wijkvereniging Binnen Bunnik 14 SME Advies

Zorgen om ontwikkelingen centrum. Verdwijnen van groen. Vroeger als adviseur

druk gemaakt om waterkwaliteit en rioolgebruik. Grote zorg: prachtige Kromme Rijn, waterkwaliteit is verbeterd maar kan nog veel beter. Kan door teller/signalering voor wateroverstort. Scheelt veel vervuiling. Daarnaast maaien van de waterkanten. Ik pleit voor afvoeren maaiafval, dat scheelt eutrofiering van de wallenkant. Daarnaast in plan gelezen Kromme Rijn trekken bij inbreiding. Goed idee, bijv. mooie plas bij Anne Frank Plein.
· Trudi Dreeve, Gemeente Bunnik Trekker van het plan. Hoop veel informatie op te pikken van uw inbreng en probeer die zo goed mogelijk mee te nemen in het milieubeleidsplan.
· Sylvia Wels, Milieudienst ZO Utrecht Samen met Trudi Dreeve (gemeente Bunnik) begeleid ik het proces om te komen tot het Milieubeleidsplan. Gebiedsgerichte insteek. Bewonersavond geweest. We vragen U nu ook mee te denken. De Milieudienst en gemeente nemen uw reacties mee in beleidsplannen.
· Michiel Anten, Waterschap Stichtse Rijnlanden Belangrijk om te kijken of zaken waar wij voor staan ook in andere plannen van de gemeente een goede plaats krijgen. Niet alleen in het waterplan dus. Ideeën uitwisselen.

· Jos ten Berg, secretaris Stichting Bunnik let op uw Saeck 2006 stichting opgericht n.a.v. Salto A12 plannen. Kritisch volgen, plannen duidelijk maken aan breed publiek. Wij willen graag samenwerken, interesse in Wakker Odijk. In salto A12 werken we samen met Milieugroep Bunnik.
· Maarten Koolhaas, penningmeester Bunnik let op uw Saeck Zie werken.

· Floor Mattijssen, woningcorporatie Habion (ouderenhuisvesting) Zie werken.

· Martien Das, Milieugroep Bunnik Bereikbaarheid en parkeren. Eco-tellingen in supermarkten Bunnikse kernen.
· Jacob van Wier, gemeente Bunnik Werkt verschillende werkgebieden: Waterplan, gemeentelijk rioleringsplan, Coördinator A12-salto

· Matthijs Begheyn, Hanna Tijbosch, SME Advies SME Advies is een communicatieadviesbureau op het gebied van duurzaamheid en milieu. Wij ondersteunen de gemeente bij het opstellen van het milieubeleidsplan en organiseren en leiden de sessies van vandaag. SME Advies 15

Idee: om winkeliers te betrekken overleggen op maandagochtend plannen

(winkel gesloten).

3.2Discussie
MB: De bijeenkomst werken was inspirerend. Hoe kunnen we duurzaamheid op een hoger plan tillen? De gemeente kan dat niet allemaal alleen waarmaken. Belangrijk is goede samenwerking. Water
MTr: Veel mensen en honden zwemmen in de Kromme Rijn. Ook roeien en kanoen. Een aantal jaar geleden is gebaggerd. Het water is troebel. Slib is gemeten en werd afgevoerd. Ik vrees dat het slib best verontreinigd was. Daardoor wordt niet alles weggehaald. Laten we regelmatig en beter baggeren/uitdiepen:

- beter vasthouden water
- diepere, schonere Krommer Rijn ivm zwemmen watersporten. Daarnaast ook water voedselarm houden. Maaisel wallenkanten afvoeren. Natuur niet verrijken. Er staan nu m.n. brandnetels, wilde bramen. Overal riooloverstort meten en tegengaan! Geen viezigheid in de sloot! Gaat veel in mis, dat is zo zonde. Kost in vergelijking met andere kosten niet veel. Inbrengen water in woongebied. Over ontwikkeling Anne Frank plein goed nadenken. Geen appartementen, geen supermarkt die weer auto's aantrekt. Anne Frankplein als groen punt. En breng er water bij tot in het centrum. Singels en vijvers, wel veilig voor kinderen. In Utrecht en Houten goede voorbeelden. Groen. We hebben geen behoefte aan extra winkels. Inspraakprocedures
PV: Op de Meent voel je je niet prettig, geen groen, geen water. Met bijv. een fontein wordt het al veel levendiger. DR: In Odijk is een commissie geweest: "Het hart voor Odijk" (praatgroep gemeente). De heren van Oort en De Wit (architect) hebben zich daar druk om gemaakt en hun best gedaan leuke plannen te maken voor de Meent, met goede leefbaarheid. Frustratie want daar werd niet naar geluisterd. Kennis en ideeën worden ingebracht maar er wordt niets aan gedaan. Hoop dat we nu met z'n allen draai kunnen maken zodat er wel wat aan wordt gedaan. MK: Moeten we niet de bestemmingsplannen opnieuw bekijken? Die zijn oud. Omissies in oude plannen voor stapeling. 16 SME Advies

JW: Er zijn nu plannen om bestemmingsplannen van alle drie de dorpen te

herzien. Die actie loopt.
PV: Dat was een technische herziening. Huidige ronden alleen technische aanpassing.
SW: er is een nieuwe wet RO: in structuurvisie niet alleen vastleggen hoe je moet bouwen, maar ook vastleggen basisambities en streefambities. Voor ieder onderwerp komt een indicator en handboek. Het handboek is een milieudraaiboek waarbij in iedere fase van het ruimtelijke proces is aangegeven naar welke milieuaspecten je moet kijken. Uitkomst: visie (o.b.v. bewonersavond
+ partnerdialoog) + handboek stedelijke ontwikkeling met indicatoren. MD: Bij aanhaken niet alleen normen kijken. Dat gebeurt in Bunnik wel. In MER van bijv. A12 Salto wordt alleen naar de norm gekeken, maar niet naar absolute verslechtering van luchtkwaliteit of geluidsoverlast. A27 en A12 hoor en ruik je. MB: Hoe kunnen we elkaar nu versterken? Interessant is dat de middenstand er niet bij zit. Hoe kunnen we hen bereiken en betrekken bij milieu in het centrum? PV: Er vindt geen afweging plaats van wat de auto aanricht in het centrum. Het is ook in het voordeel voor de middenstand als het centrumgebied aantrekkelijker is. Bijv. winkelen binnenstad Utrecht is leuk als je ook mooi kunt winkelen in mooi gebied. Terrasjes.
Veel mensen uit Werkhoven komen naar de Jumbo in Odijk. Ligt ongebruikt parkeerterrein achter. Geen doorgang: kun je die niet forceren. Nu wordt er gekeken naar oplossen van het parkeerprobleem maar niet vanuit een visie om de Meent aantrekkelijker maken. Gedachteverandering is nodig. Daarnaast lijkt het dat veel plannen al helemaal vast liggen. Bijv dat er toch weer een plan ligt voor een nieuwe supermarkt. Dan heeft inspraak geen zin. Ook bij inspraak structuur plan.
Hoofdargument is: u krijgt niets totdat we rond zijn met de projectontwikkelaar. Je loopt er dus altijd achteraan. Is voor bestuur ook moeilijk. Je moet vooraan in processen zijn
SW: Daarom zijn we nu ook een handboek aan het maken voor alle processen in Ruimtelijke ontwikkeling. Het is moeilijk om ook in projecten toe te passen als gemeente niet eigendom is.
Onvrede: Scholeneiland, Anne Frank terrein, buitengebied. Gaat allemaal op slot. In besloten overleg. Vervolgens moeten belangenverenigingen aan het werk. Structureel gaat dat niet goed. SME Advies 17

SW: Het Milieubeleidsplan gaat niet alle problemen rondom RO in gemeente

Bunnik oplossen. Jullie als organisaties hebben ook inspraak in Structuurvisie. Dat ligt nu vast. In Structuurvisie staat een aantal locaties waar gebouwd gaat worden.Probeer dan in die gebieden vooraan in planvorming te zitten. DR: Seniorenwoningen in Zweedse buurt: groen, ruim. Zou 9 jaar geleden gesloopt worden, ruimte maken voor stapelbebouwing. Alle bewoners tegen: 90 handtekeningen van 100 bewoners. In bestemmingsplan geen ruimte gestapelde bebouwing, maar nokhoogte 14 meter, dus kunnen ze toch hoog stapelen. Negen jaar bezig en we beginnen overnieuw. Weer dezelfde discussie: extra ruimte nodig, groen wordt opgeofferd. FM: Verzorgingscomplex Werenhof is grootschalig, uitgestrekt. Creatief zijn. Ook realistisch zijn dat onvoldoende is voor starters. SW: Vooraf bij betrokken worden en niet pas als er al drie slechte plannen liggen.
MA: Grootschalige ontwikkelingen provincie voor komende 30 jaar. In hele provincie wordt gezocht naar woonlocatie. In lage veenweide gebieden kun je slecht bouwen (nat, slappe grond). Kromme Rijngebied leent zich veel beter (droge stroomruggen). Rekening erbij blijven houden dat er een opgave ligt. JB: Er was afgesproken dat Utrecht mocht uitbreiden, mits ze niet aan dit gebied zouden komen en gebeurt nu toch. Er zijn ideeën om de Randstad uit te breiden tot Utrecht. Als je als bewoner mag inspreken is het al te laat. Bij bouwopgaven ook kijken naar demografische ontwikkelingen + oude afspraken. MT: Groen in stad scheelt 4 graden temperatuur stijgingen levert betere luchtkwaliteit op. Gezondheid wordt wel steeds belangrijker thema. Groen en water zijn heel belangrijk, maar het is moeilijk om daar een getal aan te hangen.
Natuurgebieden zijn versnipperd. Landgoederenzone is verbindend voor natuur. Dat besef begint nu langzaam te komen. Hou elkaar op de hoogte. 18 SME Advies


4.Wonen

Dhr. Peter Veen PV Wakker Odijk Mevr. Dineke van Rossum DR Wakker Odijk Dhr. Fekko Snater FS Milieugroep Bunnik Mevr. Marieke Teeuwen MT Provincie Utrecht, afd. Milieu Mevr. Marleen Truijens MTr Wijkvereniging Binnen Bunnik Dhr. Roel den Dikken RD Dorpsraad Werkhoven Dhr. Jos ten Berg JB Bunnik let op uw Saeck Dhr. Maarten Koolhaas MK Bunnik let op uw Saeck Mevr. Floor Mattijssen FM Habion Mevr. Martien Das MD Milieugroep Bunnik Dhr. Patrick Greeven PG Stichting Milieuzorg Zeist / Natuurlijk Zeist West Dhr. Toine Priester TP Eneco Energie Mevr. Trudi Dreeve TD Gemeente Bunnik Mevr. Sylvia Wels SW Milieudienst ZO Utrecht Dhr. Matthijs Begheyn MB SME Advies Mevr. Hanna Tijbosch HT SME Advies 4.1Introductie

· Peter Veen, Wakker Odijk / Dineke van Rossum, Wakker Odijk
1) Niet massaal bouwen, open structuur, duurzaam bouwen
2) Groen tot in dorpshart door laten lopen
· Fekko Snater, Milieugroep Bunnik Dorps wonen, groen, veilig en gezond.
· Marieke Teeuwen, Provincie Utrecht afd. Milieu. Groen, veilig en gezond wonen.

· Marleen Truijens wijkvereniging Binnen Bunnik Anne Frank plein: meer speelruimte, veel groen en liefst ook water.
· Roel den Dikken, secretaris Dorpsraad Werkhoven Opgericht om belangen vertegenwoordigen naar gemeente/provincie. Komen op voor meerderheidbelang, rekening houdend met minderheid. In Milieubeleidsplan: term compact bouwen zou milieuvriendelijker zijn dan niet compact bouwen. Wij staan voor dorps karakter, niet voor compacte hoogbouw. Als je naar milieu kijkt, biedt losse bouw juist ook meer kansen voor eigen verantwoordelijkheid energieverbruik, gebruikt van zaken. Bij compact wonen ligt verantwoordelijkheid bij andere organisaties. Biedt ook mogelijkheden voor kleinschalige alternatieve energiebronnen. Verkeer en vervoer niet teruggevonden in Milieubeleidsplan. Wel agrarisch verkeer door Werkhoven. Milieubeleid biedt weinig aangrijpingspunten om wat aan transport te doen (bijv. vrachtverkeer door woongebied). Zit vooral in RO SME Advies 19

beleid. Wonen en werken zijn verbonden in Werkhoven. Zodra het belastend

wordt, biedt milieubeleid geen aangrijpingspunten. We missen normen/aangrijpingspunten om gemeente aan te spreken.
· Jos ten Berg, secretaris Stichting Bunnik let op uw Saeck Scholeneiland megaproject; klankbordgroep opgegeven. Beloften niet nagekomen. Ruimtes die groen waren blijven niet. Mentaliteit = groen daar kunnen we bouwen. Als die mentaliteit niet verandert dan heeft dit geen zin. In streekplan: ten zuiden A12 moet groen blijven, zijn nu toch plannen om te bouwen. Filosofie wordt losgelaten. Als het gaat om groen en bouwen dan verliest altijd het groen. Moeten bouwen. Van verdediging vrije ruimte komt niets terecht.

· Maarten Koolhaas, penningmeester Bunnik let op uw Saeck Bouwen voor wat mensen zelf willen. Mensen willen niet zo wonen.
· Floor Mattijssen, woningcorporatie Habion (ouderenhuisvesting) Hoe kunnen we rekening houden met woningopgave én met het dorps karakter?
· Martien Das, Milieugroep Bunnik Burgers ondersteunen in duurzaam wonen. Hoe kan de gemeente meer ondersteunen en aanmoedigen.
· Patrick Greeven, Stichting Milieuzorg Zeist mede namens Natuurlijk Zeist West (Mirjam van Kouwen) Relatie RO en realisatie streefbeelden. Wij zijn heel blij dat groen een integraal deel uitmaakt van dit Milieubeleidsplan (naast grijze milieu). Hoe bereik je burgers als je leefomgevingkwaliteit wilt realiseren? Gezamenlijk voor inzetten. Bijv. educatie. Bijv. "Belgerinkel op de fiets" (stimuleren boodschappen doen op de fiets). Mooiste is als je verbinding kunt maken tussen natuur buitengebied en dorpskernen. Ook het grijze milieu niet onderschatten. Luchtkwaliteit wordt maar mondjesmaat genoemd. Wat ontbreekt: kaarten waar ruimtelijk wordt aangegeven wat de belasting is. We zijn wel blij met opzet, maar ambities zijn nog onvoldoende aangegeven. Vertalen in ambitieniveaus. Veel helderder aangeven wat we willen bereiken.
· Toine Priester, Eneco Energie (namens Hans Kursten) Voor Toine beetje koude start. Professie: ontwikkelaar duurzame locatieontwikkeling voor gemeenten, woningbouwcorporaties, ontwikkelaars. Drie zaken:

1) inrichting gebied; hoe zo goed mogelijk geschikt maken voor duurzame energie voorziening (daken zuiden, dichtheid, slim inrichten voor investering)

2) regulering; bijv. ondergrond (allerlei partijen warmtepompen, reguleren) 20 SME Advies


3) investeren; dat wil ik wel, maar dan wil ik dat alle betrokken partijen ook

aansluitplicht krijgen.
Vooral geen gas toepassen, maar alternatieve bronnen. Trend verschuiving naar duurzame warmte. Toename elektriciteitsverbruik, Afname gasverbruik. Beginnen met goede isolatieschil. Wat kan Eneco doen voor bestaande bouw? Ook mee bezig. Bijv. Stadsverwarming in Ondiep (over vlieringen van woningen). We proberen mee te denken in passende energievoorziening. Bij renovatie zorgen dat je bent voorbereid op de toekomst.
· Trudi Dreeve, Gemeente Bunnik Trekker van het plan. Hoop veel informatie op te pikken van uw inbreng en probeer die zo goed mogelijk mee te nemen in het milieubeleidsplan.
· Sylvia Wels, Milieudienst ZO Utrecht Samen met Trudi Dreeve (gemeente Bunnik) begeleid ik het proces om te komen tot het Milieubeleidsplan. Gebiedsgerichte insteek. Bewonersavond geweest. We vragen U nu ook mee te denken. De Milieudienst en gemeente nemen uw reacties mee in beleidsplannen.
· Matthijs Begheyn, Hanna Tijbosch, SME Advies SME Advies is een communicatieadviesbureau op het gebied van duurzaamheid en milieu. Wij ondersteunen de gemeente bij het opstellen van het milieubeleidsplan en organiseren en leiden de sessies van vandaag.
4.2Discussie
Vaststellen ambities
SW: Voor het Milieubeleidsplan maken we een Verkenningsdocument:
- gebiedsgericht (i.s.m. bewoners + partners)
- thematisch (vanuit gemeente uitgewerkt) Daarnaast komt er een Handboek stedelijk gebied met een kaartenbak waar basisambitie en streefambitie worden vastgelegd. Dit wordt geïntegreerd en gekwantificeerd. Komt ter inzage.
Basiskwaliteit (vaak wettelijke eisen) worden vastgelegd. Het is de bedoeling dat het Handboek in het voortraject van gebiedsontwikkeling gebruikt gaat worden. Het is een Handboek om creatieve dialoog op gang brengen als het ruimtelijk traject wordt gestart. Uiteindelijk levert dit op: visie + projectenplan + handboek. PG: Het kan niet specifiek genoeg zijn. SW: In het handboek bandbreedte neerleggen. Per project inzoomen en milieuaspecten over hele breedte meenemen. SME Advies 21

PG: Als je uitgaat van ecologische normstellingen van de provincie voor

waterkwaliteit, dan bereik je veel hogere kwaliteiten dan wanneer je alleen uitgaat van MTR. Bij vertaling van ruimtelijke verkenning naar specifieke situatie Bunnik streefambities opleggen. Die slag nu maken. Zo concreet mogelijk! FS: In Waterplan ambitie water afkoppelen. Wordt alleen percentage genoemd. Geen kaart met hoe dan. Kennis en wil is aanwezig. Energie
MB: Aansluiten duurzame energie. Moet/kan de gemeente dat meer stimuleren? Kleinschalige duurzame energie? MTr: Vraag aan TP: Welke energie zou je inpasbaar vinden voor stadsverwarming in dorpen? TP: Voor stadsverwarming best grote schaal nodig, industrie moet kunnen garanderen.
SW: Agrarische sector wil wat met biomassa, zonne-energie. Er is interesse. Als Koelhuis de Jong warmte over heeft, dan is er geen vraag naar, dan gaat het in Kromme Rijn. In een dorp moet je het dus anders uitwerken met andere bronnen. Werken jullie vaker kleine schaal? TP: Ja 25-30 woningen. Bijv. zonne-boiler. Beginnend ontwikkelaar wil in eerste instantie niet te veel investeren. Eneco ondersteund. MTr: Subsidies zijn vaak onduidelijk. Op dat punt graag meer duidelijkheid. TP: Op dit moment subsidieregeling zon-pv (VROM). Moet je nu al aanvragen. PG: Er zijn heel veel mogelijkheden, ook voor woningbouwverenigingen in bestaande bouw. In milieubeleidsplan pilot opnemen doen wat je kan doen en wat haalbaar is.
TP: Eneco doet ook duurzame energie scans. Subsidie met terugwintijd 9 jaar (met subsidieregeling zoals ie er nu is). Installatie werkt 25 jaar. Garantie. MTr: Mogelijkheden opslag warmte zonnepanelen? Niet gelijk kwijt aan net. Voorzieningen zijn ook best duur voor particulieren. Regeling Zon-pv is onduidelijk. Gaat 1 april open. Gemeente kan dit stimuleren. Algemeen energieneutraal: voorlichting/publieksvoorlichting. Bijv. iedere keer opnemen op pagina in lokale media.
RD: Geld is maar een middel. Het gaat om idealistisch beeld. Waar willen we naartoe hoe komen we daar. Waar moet de gemeente heen? Daarna pas de middelen, waaronder geld. 22 SME Advies

SW: Op welke termijn. CO2 neutraal in 2050 is landelijk beleid. Willen we

dingen extra doen?
MK: Meeste is bestaande bouw. Bewoners stimuleren. Niet op flinter nieuwbouw werpen. Als je daadwerkelijk iets wil doen, dan duidelijk communiceren en stimuleren.
PG: Gemeente moet voorbeeldfunctie hebben. Bijv. gemeentehuis dak met zonnepanelen. Watergebruik terugbrengen. Anders denken
DR: Bij gemeente moeten ze anders denken krijgen. Wij vinden groen belangrijk, maar dat zien gemeenteambtenaren niet. Zij zien ons als nieuwe VINEX locatie. Gemeente denkt met provincie en BRU mee. SW: Mee eens. Milieubeleidsplan geeft handvatten van hoe milieu in ruimtelijke ontwikkeling opnemen. Dan ga je er al van uit dat ruimtelijke ontwikkelingen gaan plaatsvinden. Jullie zouden zou dus als standpunt kunnen inbrengen: wij vinden dat niet zo vanzelfsprekend! Denk daar nog eens over na. Van de andere kant kan RO ook kansen bieden voor natuur en milieu. PG: Dat hoeft niet via nieuwbouw/uitbreiding, kan ook via herstructurering. Zie gebouw WNF: dat is ook hernieuwd.
SW: In structuurvisie staan locaties waar we moeten gaan bouwen. Wat ik hier hoor: jullie zeggen tegen bestuur "denk daar nog eens over na". PG: Groene wig Bunnik is kernkwaliteit die centraal moet staan in plannen. Is niet alleen belangrijk voor Bunnik, maar ook omgeving. Behoud eigen waarde. Niet verstedelijken. Dan wordt het als Zeist en Houten. Kernkwaliteiten vastleggen in milieubeleidsplan!!
SW: Daarbij is de landgoederenzone is verbindend. Statement maken: Structuurvisie geeft ontwikkelgebieden aan. Burgers en organisaties geven aan: dit vinden wij niet wenselijk.
PG: Stap verder: totaal streefbeeld gemeente die kernkwaliteiten groen maximaal inzet ook in kerngebieden. Vogelrichtlijnen en Habitatgebieden? Liggen hier niet in de buurt. Kunnen we niet gebruiken. FS: We hebben Nationaal Landschap Rivierengebied. Loopt tot aan bebouwingsgrens Utrecht. Maar daar wordt nu aan geknabbeld. Aangeven hoe belangrijk groen is in relatie tot natuurgebieden, landgoederenzone.
Groene kernkwaliteit, groen wig daar kun je ook voor kiezen streekeigen producten.
SME Advies 23

Betrekken burgers bij milieu

SW: Eigen voorbeeldfunctie gemeente. Gemiddelde burger heeft geen idee wat de gemeente allemaal doet. Gemeenten trekken zich vaak terug in NME: Houten, IJsselstein, Nieuwegein, Heuvelrug verlengen contracten niet. Er wordt onderzoek gedaan naar efficiency NME. Hoe krijgen we dat weer op de kaart. Vanuit bewonersgroepen: wij vinden NME belangrijk, maar ook informatie over luchtkwaliteit en dit soort plannen, kortom zaken die wat burgers aangaat! Wij missen doelgroep burgers. NME richt zich m.n. op scholen. Conclusies:

· Groene kernkwaliteit gebied benadrukken
· Bredere rol NME
· Dezelfde conclusie als voor bedrijven: paar keer per jaar samen komen met bewoners: bewustwording stimuleren, tips geven enz. Platform wonen voor burgers. Natuur en milieu beleid. Ook loket? Wil je groene profiel benadrukken dan moet je ook loketfunctie of voorlichtingsfunctie. Discussieavonden. Bijv onder vlag "Duurzaam leven in Bunnik." Er is veel kennis aanwezig in deze sessie, ook voortrekkers onder bedrijven. Luchtkwaliteit
Luchtkwaliteit: concrete doelstellingen vastleggen + maatregelen/activiteitenprogramma SW: Bunnik heeft de mogelijkheid om mee te draaien als pilot in provincie over luchtkwaliteit.
Deelnemers sessie: aangrijpen! Luchtkwaliteit is echt een thema wat leeft in Bunnik!
Geluid, lucht, externe veiligheid, bodem: wat willen we. Is op kaart GIS. Mogelijk om vooraf bij ruimtelijke trajecten dat duidelijk in beeld te krijgen.
5.Agrarisch gebied
Mevr. José Zuidberg JZ Milieugroep Bunnik Dhr. Nico Tukker NT Milieugroep Bunnik Dhr. Jaap van Till JT Provincie Utrecht Mevr. Jitske Draisma JD DLG landinrichtingscommissie Groenraven Oost Dhr. Simon Hofstra SH DLG landinrichtingscommissie Groenraven Oost Dhr. Jos ten Berg JB Bunnik let op uw Saeck Mevr. Marlou Bours MB NMC Zeist 24 SME Advies

Dhr. Kees van Dijk KD LTO, veehouder

Dhr. Wim van Vulpen WV LTO Noord, varkenshouder Bunnik Dhr. Patrick Greeven PG Stichting Milieuzorg Zeist / Natuurlijk Zeist West Mevr. Trudi Dreeve TD Gemeente Bunnik Mevr. Sylvia Wels SW Milieudienst ZO Utrecht Dhr. Matthijs Begheyn MB SME Advies Mevr. Hanna Tijbosch HT SME Advies
5.1Introductie

· José Zuidberg, Milieugroep Bunnik Indruk wordt gewekt dat landbouw tussen N410 en A12 vervagen is en agrarische functie in toekomst niet meer mogelijk is wij vinden dat er wel toekomst is voor agrarische functie. Er wordt vooruitgelopen op ontwikkelingen ruimtelijke aard zijn we tegen.
· Nico Tukker, Milieugroep Bunnik Nieuw milieubeleidsplan. Er lag al een plan. Wat is er gerealiseerd van oude plan? Misschien had er geen nieuw plan geschreven worden. Evaluatie ontbreekt.

· Jaap van Till, provincie Utrecht Er is een relatie tussen RO en milieu. Positie landbouw soms te negatief afgeschilderd. Goede landbouwstructuur. Aandacht voor agrarisch landschap. Stichting LaMi (landbouw en milieu) (onderdeel landschapsbeheer Utrecht). Actief bezig voor verbetering van het landschap.
· Jitske Draisma, DLG landinrichtingscommissie Groenraven Oost.
· Simon Hofstra, DLG secretaris landinrichtingscommissie Groenraven Oost. Onderstreept dhr Tukker: Structuurnota is er ook net geweest. Deel van dat commentaar slaat ook op het nieuwe Milieubeleidsplan. Wij werken veel aan natuurontwikkeling. Die plannen liggen er. Wij werken ook aan recreatie in landelijk gebied Wij streven evenwicht natuur, landbouw en recreatie na. Vaak lastig recreatie te realiseren strijdigheid met natuurbelangen.
· Jos ten Berg, Bunnik let op uw Seack
· Marlou Bours, NMC Zeist (regionaal centrum natuur en milieu communicatie)
NMC Zeist ondersteunt scholen Bunnik op gebied NME. Digitaal aanbod. Een van de projecten; kom op bezoek bij de boer (samen met vereniging Kromme Rijn-streek). Belangrijk vroeg te beginnen. Burgers van jongs af aan les krijgen milieubewust gedrag. Afvalprojecten etc. Ik ben hier om het belang van NME onder aandacht brengen.

· Kees van Dijk, LTO, veehouder SME Advies 25

Ik heb de angst dat landbouw te gemakkelijk plaats moet maken voor andere

zaken, dat is jammer.
· Wim van Vulpen, LTO Noord, varkenshouder Bunnik Ontrekken landbouwgronden gaat heel makkelijk. Verdwijnen hectares. Als agrariërs ben je nodig. Agrariërs en natuurbeheerders zijn beste landbeheerders. In Milieubeleidsplan tegenstrijdigheden: Knelpunten verkeer bij agrarische bedrijven versus recreatie in landelijk gebied (geeft ook weer veel verkeersdruk). Bijv als Fort Vechten goed geëxploiteerd word, dat geeft pas verkeersdruk.
· Patrick Greeven, Stichting Milieuzorg Zeist + Natuurlijk Zeist West Belangrijk: het hele gebied zou deel uit moeten maken van Nationaal Landschap. Gebied Bunnik gezien groene kwaliteiten op voorgrond. Dit benadrukken.
Groene dooradering veel meer versterken ecologische structuur impuls geven. Kwaliteit meegeven waardoor je ruimtelijke ontwikkelingen Wat voor visie wil je, zodanig dat je kwaliteitsimpuls krijgt. Agrariërs in belangrijke mate aan bijdragen. Daarnaast grijs milieu: ook naar milieukwaliteiten kijken, daar hebben agrariërs ook belangrijke opgave.
· Trudi Dreeve, Gemeente Bunnik Trekker van het plan. Hoop veel informatie op te pikken van uw inbreng en probeer die zo goed mogelijk mee te nemen in het milieubeleidsplan.
· Sylvia Wels, Milieudienst ZO Utrecht Samen met Trudi Dreeve (gemeente Bunnik) begeleid ik het proces om te komen tot het Milieubeleidsplan. Gebiedsgerichte insteek. Bewonersavond geweest. We vragen U nu ook mee te denken. De Milieudienst en gemeente nemen uw reacties mee in beleidsplannen.
· Matthijs Begheyn, Hanna Tijbosch, SME Advies SME Advies is een communicatieadviesbureau op het gebied van duurzaamheid en milieu. Wij ondersteunen de gemeente bij het opstellen van het milieubeleidsplan en organiseren en leiden de sessies van vandaag. 5.2Discussie
Ambities
MB: Het lijkt erop dat er in de sessies niet veel tegenstrijdigheden zijn, op hoofdlijnen zijn deelnemers het met elkaar eens. Reacties op elkaar? 26 SME Advies

NT: Belangrijk wat PG zegt: uitgangspunt kiezen. Bijv kwaliteitsimpuls geven

aan dit gebied. Als je dit wilt dan kijken hoe je dat kunt gaan doen, hoe dragen partijen daaraan bij. Je moet eerst een uitgangspunt/visie neerleggen. Je kunt pas uitvoering praten als uitgangspunten hetzelfde zijn. Zijn we het inderdaad met elkaar eens?
WV: KRW: Hoogheemraadschap constateert dat we er zijn waar we willen zijn met waterkwaliteit. Er worden dingen gelanceerd waar we soms al in geslaagd zijn. Er staan dingen in het Milieubeleidsplan die al gerealiseerd zijn. Bijv bestrijdingsmiddelen terugdringen, waterkwaliteit. Terwijl bestrijdingsmiddelen in Waterplan hot item zijn op de actiepuntenlijst. Milieudoelstellingen 2013 gaan we (bijna) allemaal wel realiseren. In agrarische sector wordt evenveel CO2 opgeslagen als geproduceerd. Dus: er staan veel knelpunten genoemd die er volgens mij niet meer zijn.
PG: Veehouderij: lachgas probleem, CO2 in mindere mate. Ambitieniveau. Vanuit landbouw, vermesting veel nalevering van in Langbroekerwetering, Kromme Rijn komende jaren nog veel nalevering waardoor we MTR niet eens halen. Kwaliteiten lager dan uit ecologisch oogpunt wenselijk. Heel goed dat er al veel gebeurd, fantastisch, maar ik denk dat er nog wel degelijk uitdagingen zijn. Wij weten helaas niet goed wat uitgangspunten (kwaliteiten) zijn. Je moet kijken:

- wat wil je realiseren, welke kwaliteiten
- wat is huidige situatie
op basis daarvan: waar liggen nog kansen? Dat vanuit samenwerking die we hier proberen op te zetten. Bijv. natuurvriendelijke oevers. Met z'n allen samen geef je kwaliteitsimpuls. Bijv project Eemland: samenwerking Milieu en Natuurorganisaties met boeren --> gezamenlijk veld in en kijken wat op land gebeurt en wat kan. (PG zal naam project nog doorgeven).
KD: PSM regeling provincie (oude LASER verhaal) mogelijkheid die is er. KD: We proberen bij provincie wat te doen. Boeren die meedoen moeten daar wel voor 200% achter staan. Nadelen: opbrengsten zijn lager (wordt financieel gecompenseerd, als dat er niet meer is waarom zou een boer dat dan doen?) Wat betreft fosfaat: nieuw beleid: ik wil niet afgerekend worden op wat voorgaande generaties hebben gedaan (dat was toen niet illegaal). PG: als het gaat om mogelijkheden dan moet je kijken naar verzadiging en of huidige bemesting in evenwicht is. Misschien wel extra inspanning doen. Blijft moeilijk want grond is vaak al verzadigd. Dus niet signaal geven dat probleem al is ondervangen. Er ligt nog een uitdaging. Hoe gaan we daar zorgvuldig mee SME Advies 27

om? Niet agrariërs op slot zetten, zeker niet. Als dit gebied groen houden dan

agrariërs zeer hard nodig. Maar andere kant dan ook agrariërs absoluut nodig om kwaliteitsimpuls te geven. Agrariërs moeten dan zelf ook meedoen om eigen gebied te onthouden

Kwaliteitsimpuls
SW: Hoe moet kwaliteitsimpuls eruit zien? Wat denken agrariërs toekomst van dit gebied?
KD: Als collega's aan huisverkoop doen dan moeten ze breed pakket ineens aan kunnen bieden. In deze regio veel tweeverdieners, wat dat betreft hebben we de streek tegen. Mensen doen makkelijker boodschappen die ineens te halen zijn.
SH: er wordt zeker wel aan huis verkocht. PG: gebeurt dit in voldoende mate? Krijgt het gebied daarmee een eigen gezicht?
NT: Wil je agrarisch gebied versterken? Dat boeren ook in toekomst hier hun brood kunnen blijven verdienen? Wat zijn dan kansen voor boeren? Wat doen de boeren die geen bio-boer kunnen worden? Wat is dan de kwaliteitsimpuls? Kees van Dijk is boer naast Amelisweerd pannenkoekenhuis. Erg druk. PG: bezoekerscentrum Amelisweerd is succes. Brengt mensen in aanraking natuur en buitengebied. Er liggen potenties voor dit concept. Ook in het gebied ten zuiden van de A12 biedt dit kansen. Als overheid moet je visie hebben op vitaal platteland. Afhankelijke kernkwaliteiten mogelijke ontwikkelingen en welke ruimte kan je agrariërs daarin bieden? Zo gebied ook ontwikkelingspotenties in lijn met wat je in het gebied wil. KD: Kan ik dan alleen uitbreiden als ik aan huisverkoop ga doen, wat als ik geen zin heb in al die extra mensen? SH: Provincie is een nieuwe visie aan het opzetten voor het landelijk gebied. In Werkhoven is plan voor een streekhuis. Van daaruit ook initiatieven Kromme Rijn gebied. Er zijn wel ontwikkelingen vanuit provincie om dit gebied karakter te geven. Agenda Vitaal Plattelandsgebied Kromme Rijn SW: Er liggen wel 5 gebiedsoverschrijdende plannen over Bunnik. Heel lastig voor gemeente om daar lijn in te vinden. Voor agrariërs helemaal lastig. Prachtig initiatief streekhuis van waaruit initiatieven komen. SH: Initiatieven moeten vooral van onderaf komen. Het gaat niet om nieuwe visie maar juist afstemming van bestaande visies. 28 SME Advies

JT: Vertalen van bestaande visies naar concrete projecten. Hoe concreet voor

gemeente Bunnik?

Vanuit bredere kader als gemeente helder hebben wat je met dit gebied wilt. Deel van bestuur kiest voor stedelijke ontwikkeling. Zou goed zijn om streekkwaliteiten tegenover te kunnen zetten (streekhuis). Versterken ecologie
MB: In de verkenning staat ecologie versterken. Hoe staat LTO daar tegenover? KD: Wij vinden een veehouderij ook ecologisch. Bijv .lachgas bij mest uitrijden. Als er veel pieren in bodem zitten, dan komt er ook veel lachgas vrij, dat is dan natuur. Daarnaast zijn we in Nederland heel blij met laagveen (ook veel lachgas). Ik denk zo nu en dan dat er toch wel met twee maten wordt gemeten. Een bossage in een weiland is heilig en moet je beschermen, dus dat wil je liever niet aanleggen. Wij hebben niet zo'n problemen met aanplanten lanen/groene kleinschalige elementen maar we zijn niet blij met schaduw effecten op gewassen.
MB: Wat verstaan jullie onder ecologie? KD: Verantwoord omgaan met natuur. Volgens regelgeving. MB: Hoe vanuit je eigen verantwoordelijkheid? KD: Dat is heel moeilijk. Als je zo benauwend moet werken en er is geen ruimte, dan ga je op dat soort aspecten eerste bezuinigen. SH: Er is veel regelgeving. Je kan niet veel meer verwachten van agrariërs. Wat vinden jullie van het streekhuis?
KD: Zitten veel organisaties in, zullen niet altijd met elkaar eens zijn. Zij zullen elkaar soms omarmen, soms tegenover elkaar staan. Bijv. als boerderij stopt en uitsparring (camping) wil beginnen, dan kan ik daar als buurbedrijf last van hebben. Campinggasten kunnen dan gaan klagen over lucht, zodat ik als buurboer niet mag uitbreiden. Dus ook agrarisch verkeer probleem, maar uitsparring mag wel.
Stankcirkels
SH: Probleem stankcirkels: stankcirkels zijn de reden dat wij tegen geclusterde woningbouw zijn in agrarisch gebied. Gaat om wijk bij Odijk.Ook al zijn het maar een paar woningen, je belemmert op deze manier agrariërs. SME Advies 29

SW: Dus kies ergens voor. Kies voor dit gebied voor agrariërs (stankcirkels

belemmeren agrariërs). Percelen die vrijkomen ook weer terugkomen als agrarisch/landelijk gebied. Verloedering/verrommeling tegengaan. Dat heeft alles te maken met of het voor boeren rendabel is om te blijven. Kunnen investeringen worden terug verdiend? Vitaal platteland is niet alleen economisch vitaal, maar ook economisch en sociaal vitaal.
Agrariërs worden vaak in hoekje regelgeving. Gebied op kaart wit alsof nog ingevuld moet worden. Conclusie: iedereen ziet hier wel kracht van het agrarisch gebied, mensen denken in dezelfde richting.

30 SME Advies


6.Natuurgebieden

Mevr. José Zuidberg JZ Milieugroep Bunnik Dhr. Nico Tukker NT Milieugroep Bunnik Dhr. Peter Veen PV Wakker Odijk Mevr. Jitske Draisma JD DLG landinrichtingscommissie Groenraven Oost Dhr. Simon Hofstra SH DLG landinrichtingscommissie Groenraven Oost Dhr. Jos ten Berg JB Bunnik let op uw Saeck Dhr. Jeroen van Gaalen JG Gemeente Utrecht Dhr. Kees van Dijk KD LTO, veehouder Dhr. Wim van Vulpen WV LTO Noord, varkenshouder Bunnik Dhr. Patrick Greeven PG Stichting Milieuzorg Zeist / Natuurlijk Zeist West Dhr. Rene Walburgh Schmidt RWS Gemeente Bunnik, wethouder Mevr. Trudi Dreeve TD Gemeente Bunnik Mevr. Sylvia Wels SW Milieudienst ZO Utrecht Dhr. Matthijs Begheyn MB SME Advies Mevr. Hanna Tijbosch HT SME Advies 6.1Introductie

· José Zuidberg, Milieugroep Bunnik Zorgpunt: recreatiedruk op natuurgebieden. Bijv nieuwe beheersplannen Amelisweerd (o.a. andere functies tennisclub, verdere toegankelijk maken, parkeerterreinen), Fort vechten, Nieuw Wulven. Zorgen behoud natuurwaarden.
· Nico Tukker, Milieugroep Bunnik Recreatiedruk

· Peter Veen, Wakker Odijk Behoud van dorpskarakter, behouden verbinding buitengebied/natuur en dorpen. In milieubeleidsplan: weren auto's, maar in alle andere plannen leiden tot meer auto's! Geen concrete plannen om verkeer te weren.
· Jitske Draisma, DLG landinrichtingscommissie Groenraven Oost.
· Simon Hofstra, DLG secretaris landinrichtingscommissie Groenraven Oost. DLG ondersteunt inrichtingscommissie. Veel natuurontwikkelingsgebieden.
· Jos ten Berg, Bunnik let op uw Seack
· Jeroen van Gaalen, gemeente Utrecht Beheer landgoederen. Natuur en landgoederen noem ik vaak samen. Ontwikkeling EHS gronden. Kwaliteitsverbetering water.
· Kees van Dijk, LTO, veehouder Ik denk dat alles natuur kan zijn, ook in verstedelijking. Hoeft niet afgegrensd te worden.
SME Advies 31


· Wim van Vulpen, LTO Noord, varkenshouder Bunnik Natuurgebieden die er zijn behouden en goed onderhouden. Je hoeft dan geen nieuwe te maken. We wonen in prachtig gebied. Natuur en agrarisch en landgoederen lopen in elkaar over.
· Patrick Greeven, Stichting Milieuzorg Zeist + Natuurlijk Zeist West Groene dooradering. Folder: introductie groene verbindingen. Ik mis: Kromme Rijn is een verbindende ader veel duidelijker aangeven. Niet alleen bron/kerngebieden maar ook verbindende elementen. Ook ecologische verbinding langs rand Houten, rietsloten. Zijn verbindende aderen waarvan kwaliteit verbeterd kan worden. Breder/fijnmaziger opzetten Mooi gebied. Groene wig. Ook limes. Heel kenmerkend van dit gebied. Natuurkwaliteiten staan onder druk. Fantastisch dat mensen van natuur genieten, maar wel zonering maken afhankelijk van welke kwaliteiten je wilt behalen. Water: kwaliteitsimpuls meer mogelijk.
· Rene Walburgh Schmidt, wethouder Komt even kijken hoe het loopt.
· Trudi Dreeve, Gemeente Bunnik Trekker van het plan. Hoop veel informatie op te pikken van uw inbreng en probeer die zo goed mogelijk mee te nemen in het milieubeleidsplan.
· Sylvia Wels, Milieudienst ZO Utrecht Samen met Trudi Dreeve (gemeente Bunnik) begeleid ik het proces om te komen tot het Milieubeleidsplan. Gebiedsgerichte insteek. Bewonersavond geweest. We vragen U nu ook mee te denken. De Milieudienst en gemeente nemen uw reacties mee in beleidsplannen.
· Matthijs Begheyn, Hanna Tijbosch, SME Advies SME Advies is een communicatieadviesbureau op het gebied van duurzaamheid en milieu. Wij ondersteunen de gemeente bij het opstellen van het milieubeleidsplan en organiseren en leiden de sessies van vandaag. 6.2Discussie
Ontbreken van natuurgebieden op de kaart Ontbrekende gebieden:
- Nieenhof etc (zie reactie Milieugroep Bunnik)
- Kromme Rijn komt er niet duidelijk uit
- Plannen inrichting Groenraven Oost
- Tiendweg Bunnik (oost van Houten) 32 SME Advies


- Natuurontwikkelingsgebied ter compensatie A12 (schrale graslanden)


- EHS gronden duidelijker zichtbaar (staat nu soms als agrarisch gebied) kaart actualiseren!

Reacties introductie
Natuur, ecologie, landgoederen kunnen elkaar versterken, waarbij deels overlap is en deels verschill tussen de functies: 1 geen geld verdienen, 2 ook recreatie, 3 geld verdienen.
PV: Natuur vaak in een adem met recreatie. Hoe makkelijk wil je dat toelaten. Kan natuur niet ook gewoon voor de natuur zijn? NT: Interessant uitkijken hele strikte scheiding landbouw van natuur. Boer is natuurlijk wel steeds geïndustrialiseerder gaan werken. Als je in toekomst scheidslijn wilt verwazigen: hoe doe je dat? KD: Er zal andere landbouw moeten plaatsvinden in gebieden naast natuur dan landbouw in agrarische kerngebieden. Daarvoor financiële extra nodig. Merk je invloed natuur op je eigen bedrijfsvoering? Buurman in landgoed opgehouden. Gebouwen staan er nog, duiven zijn weg, zwaluwen, insecten zijn weg. Dat is ook natuur. PV: Voor extensieve veehouderij moet je externe economische impuls krijgen. Recreatiedruk
MB: Wat moet er gebeuren? Wat moet gemeente doen? NT: (m.b.t. Amelisweerd:) Moet je nou wel of geen extra parkeerterrein aanleggen? Ga je wel met autodruk mee of ga je dat juist stoppen JG: Wij willen parkeerplaatsen uit het gebied halen, meer naar de voorkant van het gebied. Dus niet meer/nieuwe parkeerplaatsen maar juist uit het gebied halen (verplaatsen naar kant Uithof). PG: Grondgedachte is om auto's te weren? JG: Geen regulier verkeer meer door poortgebouw. KD: Ontwikkeling Fort Vechten: voor waterlinie is Fort Vechten aangewezen als hét centrum. We weten nu al dat toegangswegen niet toereikend zijn. Alle forten liggen in landelijk gebied, daar ontkom je niet aan. Aan de andere kant niet egoïstisch zijn, mensen uit steden moeten ook daar kunnen komen. SH: Mee eens, wij maken ons ook wel eens zorgen over gebrek aan mogelijkheden recreatiepaden. Bijv. gebied tussen Bunnik en Zeist is geen SME Advies 33

Hoge Veluwe. Soort parklandschap waar mensen wel ook gebruik van moeten

kunnen maken.
PV: Moeten we niet aantal gebieden vrijwaren van te grote recreatiedruk (aantasting landschap, afval). Lastig want moeilijk te wegen. Ik begrijp ook dat mensen in stad niet mag ontzeggen, maar als je zo redeneert geef je veel gebied ook op.
KD: Je moet mensen het gevoel geven dat je ergens als "gast" komt. Mentaliteit moeten zien te veranderen. Gast, spelregels geven. Bijv. op Hoge Veluwe staan grote informatieborden, zo'n gebied ga ik al anders binnen. PV: Het helpt ook als het gebied moeilijker bereikbaar is (te voet of te fiets). SH: Grote recreatiedruk Amelisweerd, maar meeste bezoekers komen niet verder dan 1 km van parkeerterrein. JG: Nu veel op theehuis gericht. Aan allerlei kanten mogelijkheden om binnen komen. Proberen wandelroutes maken vanuit stad. Bijv vanuit Uithof busverbinding.
SW: Is ecologische waarde van alle gebieden in kaart gebracht? Dan kun je zoneren/afschermen van gebieden met hoge ecologische waarde. Andere gebieden openstellen. Gebeurt dat al zo? PG: Nee. Je zou gebiedsvisie voor natuur moeten maken samen met landgoederen en landbouw. Op bredere schaal accenten leggen. De Gemeente Houten heeft beeldbladen niet specifiek gericht op landgoederen. Maar wel methodiek die gebruikt kan worden. SH: Probleem Amelisweerd los je niet op door alleen naar Amelisweerd te kijken, maar breder, natuur houdt niet op bij grenzen op kaart. Amelisweerd, gemeente Utrecht, Fort Vechten nieuwe wandelkaart gemaakt (ook bos Nieuw Wulven). Begint mooi samenstelsel van wandelpaden en natuur te worden. We praten nu behoudend, maar er komen ook mooie nieuwe dingen bij (bijv dus Nieuw Wulven). Ook daar kunnen we op insteken. Versnippering
PG: Raapshofse bos: uit MER gebleken dat dit enige gebied is waar dassen zitten. Ook versnippering. Raapshofse bosje vrij geïsoleerd. Verbinden bosje op natuur; aansluiten op gebied Kromme Rijn. 34 SME Advies

Odijkerweg: komt groot ecoduct bij A12. Odijkerweg knelpunt ecoduct.

In kader van het Milieubeleidsplan zou je ook op kaart moeten aangeven wat belangrijke knelpunten zijn en waar maatregels moeten worden genomen om versnippering tegen te gaan. Stichting Milieuzorg Zeist is daar ook plannen voor aan het maken.
WV: Je hoeft niet altijd verbindingen te maken, die dieren zijn er wel al. PV: Er worden er wel veel doodgereden, dat kan je ondervangen met tunnels etc.
PG: je wil vitaal netwerk natuur hebben. Dassen terug tot op hele Heuvelrug. Nu er dassentunnels zijn, verplaatsen ze zich nu deze kant op. Komt alleen maar door maatregelen om populatie kansen te geven. WV: Maar niet zeggen dat dieren en natuur er niet zijn. PV: Kijk niet alleen naar de EHS maar ook naar kleinere verbindingen. Soms kan je met eenvoudige tunnel al heel wat doen. Heeft niemand last van. Natuur in de stad brengen
PV: Hangt nauw samen met verbinden buitengebied. Groen in de stad, geen enorme (geluids)wallen opwerpen. Open dorpsranden houden. SH: Plan als Groenraven Oost mooi integraal natuur, landbouw, recreatie. Adviseren omdat goed te doen. Op die manier afwegen maar ook op die manier uitvoeren. Sommige integrale delen kun je makkelijk uitvoeren als je belangengroepen mee hebt, maar andere stukken lukken lastig. Als gemeente dan ook rug recht houden. Niet alleen laaghangende fruit plukken. Grote groep mensen die ergens belang bij heeft maar niet aan tafel zit. Grote groep mensen krijg niet aan tafel, moet je wel rekening mee houden. PG: niet mee eens voel me aangesproken. Alleen kwetsbare paden tegen gestreden in kwetsbaar gebied. Wij zeggen niet: mensen mogen niet van natuur genieten, maar wel doelstellingen hoe ga je het gebruiken, welke kwaliteiten wil je behouden/optimaliseren.
KD: Aanleg paden geeft veel verommeling. Onkruid wieden waait naar landbouwgebieden toe. Dan moet ik op gegeven moment weer spuiten tegen onkruid. Aanleg nieuwe natuur moet dan wel ook ecologisch en goed onderhouden worden. Landbouw heeft dan heel veel last vaan aanleg nieuwe natuur. Maar we worden wel aangesproken op spuiten. In begin altijd pionierplanten zoals distels, samen kijken hoe je daar rekening mee kunt houden.
SME Advies 35


7. Landgoederenzone

Mevr. José Zuidberg JZ Milieugroep Bunnik Dhr. Jos ten Berg JB Bunnik let op uw Saeck Dhr. Jeroen van Gaalen JG Gemeente Utrecht Dhr. Kees van Dijk KD LTO, veehouder Dhr. Wim van Vulpen WV LTO Noord, varkenshouder Bunnik Dhr. Patrick Greeven PG Stichting Milieuzorg Zeist / Natuurlijk Zeist West Mevr. Trudi Dreeve TD Gemeente Bunnik Mevr. Sylvia Wels SW Milieudienst ZO Utrecht Dhr. Matthijs Begheyn MB SME Advies Mevr. Hanna Tijbosch HT SME Advies 7.1Introductie
De samenstelling van deze sessie is grotendeels gelijk aan de sessie Natuurgebieden. Er zijn enkele personen vertrokken. De introductieronde gaat vrij snel over in discussie. Beeldbladen
SW: Bij gemeente Houten worden bij ieder gebiedsontwikkeling beeldbladen ontwikkeld (inventarisatie kwaliteiten van zo'n gebied). Als je iets wil doen, dan moet je eerst kwaliteit in kaart brengen. Is dat iets waar gemeente Bunnik in moet investeren? Noemen bij Agrarisch, Natuur en Landgoederen. PG: Ik ken alleen Beeldatlas De Bilt. Gebied in kaart brengen. Kwaliteiten zichtbaar. Biedt kans basiskwaliteiten in kaart en hoe je die kunt verbeteren. Ook duidelijk voor mensen die in veld werken. Vertaling van wat je beoogd in kaartbeelden. Kaarten opvragen bij Houten. Stem daarbij ook af met gemeentelijk landschapsontwikkelingsplan (LOP). Doel LOP is ontwikkelen kwaliteiten buitengebied. Zij zitten wel op ander schaalniveau dan niveau gebruik (laag eronder; geomorfologie). Landgoederen liggen niet voor niets op grens heuvelrug/rivierengebied (inspiratie zichtlijnen). Landbouw op stroomruggen i.v.m. waterhuishouding. Ondergrond speelt ook belangrijke rol bij gebruik. Dat is dus het ingewikkelde van gebiedsgerichte benadering. Kijk eerst ook naar lagenbenadering. Binnen zones die je nu hebt aangegeven daar zones die eronder liggen aangeven, dan heb je weer subverdeling. Stiltegebied
KD: Nachtelijke geluiden veehouderij. Soms worden activiteiten stilgelegd omdat ze in stiltegebied zitten. Je kan ook stiltegebied doen waar `s avonds geen 36 SME Advies

activiteiten meer mogen. Kan boeren belemmeren die `s avonds of `s nachts

eens iets moeten doen. In het Milieuplan aangeven wat voor stiltegebied een gebied is. Alleen Beverweert bij Langbroek is hier stiltegebied (door provincie aangewezen). Duidelijk maken in Milieubeleidsplan wat voor stiltegebied dit precies is. Niet wenselijk vanuit landbouw dat gemeente zelf nog gebieden gaat aanwijzen (zoals nu geformuleerd lijkt). SW: We hebben natuur van landgoed gescheiden zodat er nog kleinschalige groeimogelijkheden binnen landgoederenzone mogelijk blijven. M.n. activiteiten die economisch ook opleveren zodat je landschap weer kan beschermen. Losgemaakt om net iets andere milieunormering te kunnen toepassen. In stiltegebied provincie mag je niets doen. Wel rekening houden met agrarische activiteiten.
Milieubeschermingsgebieden/EHS
PG: Hebben jullie ook gekeken naar waar milieubeschermingsgebieden liggen? KD: Veel landgoederen verbonden via EHS. Ik zou wel boven tafel willen krijgen: wat zijn gevolgen van realisatie EHS (voor mens en natuur). Probleem met EHS is dat die heel breed is gedefinieerd, daar kan je dingen aan blijven hangen.
PG: In Nederland zijn bepaalde kerngebieden aangewezen, zorgen dat deze verbonden worden en dat vegetatietypen behouden blijven. Concept EHS is impuls geven stoppen achteruitgang natuur/vegetatietypen. Vitaal ecosysteem terug krijgen waarin soorten die hier van nature voorkomen levensvatbaar zijn. Sommige spots blijken niet ideaal te liggen, die kunnen later nog verplaats worden. Daarbovenop vanuit Europa VHR (Vogel Habitat Richtlijn) gebieden. Kerngebieden liggen in principe vast, begrenzing ligt grotendeels vast. Niet alleen beheer door overheid maar ook door agrariërs. Vertaald in natuurgebiedplannen (Kromme Rijn) voor die gebieden specifiek aangegeven welke natuur willen realiseren.
KD: Probleem voor boeren: als je soorten die bij natuurtype hoort niet haalt, dan krijg je subsidie niet. Is onzeker.
Vasthouden aan afspraken
JB: Primair vasthouden aan afspraken die eerder gemaakt zijn! Bijv Streekplan: staat expliciet geen weg en dan alweer plannen om weg aan te leggen. Dat heet SME Advies 37

dan uitwerking streekplan, dat is corrupt. Je kan als burger niet op aanspreken.

Cynisme inspraakprocedure: wat kan je als weerwoord bieden en wat betekent het maken van plannen nog? SW: Nieuwe wet RO biedt provincie kansen om bij knelpunten gebieden aan te wijzen bijv voor huizenbouw. Daarom dus eerst duidelijk hebben wat de kwaliteiten zijn, zodat je verweer hebt. Beeldmateriaal. Verwacht dat dit in toekomst vaker gaat gebeuren. Zorg dat je genoeg informatie hebt mn beeldmateriaal.
KD: Bestuurders moeten ook wel een beetje op die manier werken om überhaupt iets te kunnen realiseren.... JZ: Maar dan moeten ze je wel informatie bieden. JG: We proberen juist open te zijn. Dat heeft geruchtenstroom als nadeel, iedereen heeft mening zonder dat iedereen goed weet wat het idee en achtergrond is. (bijv discussie over parkeerplaatsen Amelisweerd). Al jaar bezig/klankbordgroep+ambtelijk overleg gemeente, DLG. Dus heel open proces, geen geheimen. Nadeel is dat dingen ongenuanceerd naar buiten gaan. Wat speelt bij landgoederen: cultuurhistorie, natuur, recreatie. Alle drie belangrijke onderdelen. Bijv Rhijnouwen Als een geheel worden die benaderd. Articuleren/accentueren dingen die er zijn (lanen, doorkijken). Afwisseling open/dicht is meerwaarde gebied. Ook belangrijk deel is recreatie. Dan moet het ook bereikbaar zijn. Daarnaast speelt Utrechtse waterlinie er doorheen. KD: Recreatie mag ook wel naar andere landgoederen dan alleen Rhijnouwen. Laarzenpaden op zich prima, maar niet dwars door gebied i.v.m. afval. Niet overal zomaar paden neerleggen. Daarmee verstoor je alles, blijft er niets over. SW: Er zijn geruchten over de kap van het bos bij Rhijnouwen dat 200 jaar oud is?
JG: Bos is in zijn geheel ineens neergezet, als je daar niets aan doet, dan zullen tegelijk alle bossen en lanen doodgaan. Dus niet kappen maar wel onderhouden/vernieuwen. We zoeken naar continuïteit om kaalslag te voorkomen. Ontwikkeling nu hoe we kunnen en willen uitvoeren. WV: Ontwikkeling nieuwe landgoederen ook 100 jaar uitstellen, nu genoeg te doen aan bestaande landgoederen. Dit gebied is vol. SW: Landgoederenzone moet ondersteunend zijn aan natuurgebieden. Stelling: zet in op behoud bestaande landgoederen. PG: nieuwe Hollandse waterlinie + limes zijn beetje ondergesneeuwd samenspel van deze drie (incl. landgoederen) heel uniek in Nederland. Zou geen nieuw landgoed toevoegen, daarmee raak je specifieke kwaliteiten die er nu liggen kwijt.
38 SME Advies

Dus: in dit gebied heel terughoudend zijn met nieuwe landgoederen;

kernkwaliteiten behouden, voorzichtig zijn, JG: ook agrarische kwaliteit in landgoederenzone is ook wezenlijk onderdeel landgoed. Komt ook niet terug. Ook recreatie wezenlijk onderdeel. Ook kernkwaliteit voor landgoed.
PG: Rood voor groen in landgoederen: terughoudend mee zijn. Advies: in balans.

Bedankt.
We hebben veel verschillende bedrijven/organisaties gezien en gehoord vandaag. Het is een mooi gebied waar we het over hebben. Daar moeten we ons gezamenlijk actief voor maken.
Contactgegevens van alle partijen staan in het verslag met gebundelde schriftelijke reacties. Als je een klik voelt, neem dan contact op. SME Advies 39

donderdag 6 maart 2008