Vrouwelijke auteurs nog altijd ondervertegenwoordigd in het literaire veld
Datum: 25 februari 2008
De literaire wereld was van oudsher een echt mannenbolwerk. Totdat in
de jaren zeventig en tachtig de vrouwelijke auteurs ineens oprukten;
het mannelijk bastion werd doorbroken. Althans, volgens de media. Want
in verhouding met het aantal mannen in het literaire veld waren
vrouwelijke schrijvers helemaal niet in opkomst, ontdekte Lenny Vos.
`Absoluut gezien nam het aantal vrouwelijke auteurs toe, maar dat ging
gelijk op met het aantal mannen. Procentueel gezien bleef de
verhouding gelijk. Pas sinds de jaren negentig is daadwerkelijk sprake
van een inhaalslag.' Vos promoveert op 6 maart 2008 aan de
Rijksuniversiteit Groningen.
Hoewel de hoeveelheid vrouwen in het literaire veld in aantal zeker
toeneemt, blijft het percentage door de jaren heen steken op een kwart
van het totaal aantal auteurs. Tot laat in de jaren negentig, wanneer
35 procent van de auteurs van het vrouwelijk geslacht is. Vos: `Laat,
gezien alle emancipatiebewegingen in de maatschappij. Daarbij heeft
TNS NIPO onlangs een enquête gehouden waaruit bleek dat meer dan de
helft van de mensen die voor hun hobby schrijven, van het vrouwelijke
geslacht is. Blijkbaar is voor vrouwen de drempel hoger om hun werk te
publiceren en er echt hun beroep van te maken.'
Prestigieuze uitgeverijen
Dit blijkt ook uit een ander aspect van het onderzoek van Vos, waarin
ze uitgeverijen als factor meenam om meer inzicht te krijgen in de
positie die auteurs innemen in het literaire veld. Hiervoor werden de
uitgeverijen opgedeeld in twee typen: de grote literaire uitgeverijen
met veel prestige en de minder prestigieuze en kleinere uitgeverijen.
Waar mannen en vrouwen in de eerste twee peiljaren, 1947 en 1957, nog
evenredig over beide uitgeverijtypen zijn verdeeld, daalt het aantal
vrouwen bij de grote literaire uitgeverijen in de loop der jaren sterk
tot slechts 12 procent in 1997.
Literaire nevenactiviteiten
Om meer inzicht te krijgen in de positie die auteurs innemen in de
literaire wereld onderzocht Vos de literaire nevenactiviteiten van
auteurs in hun debuutperiode. Opvallend is vooral het aantal vrouwen
dat publiceert in literaire bladen. Waren in de jaren zeventig de
vrouwelijke auteurs die in hun debuutjaren publiceerden in dergelijke
uitgaven veruit in de minderheid, in de jaren tachtig publiceerden
daarin verhoudingsgewijs evenveel mannen als vrouwen. En in de jaren
negentig blijkt zelfs dat vrouwen vaker publiceren in literaire
tijdschriften dan mannen. `Al zie je ook hier, net als bij
uitgeverijen, dat bij de meest gezaghebbende tijdschriften als De Gids
en De Revisor het percentage vrouwen een stuk lager ligt dan bij de
overige bladen', aldus Vos.
Curriculum vitae
Lenny Vos (Rotterdam, 1971) promoveert tot doctor in de Letteren. Ze
voerde haar onderzoek uit bij prof. dr. Helen E. Wilcox en prof. dr.
Gilles J. Dorleijn. De titel van het proefschrift luidt: `Uitzondering
op de regel. De positie van vrouwelijke auteurs in het naoorlogse
Nederlandse literaire veld.' Momenteel is Vos werkzaam als onderzoeker
bij de Vereniging van Openbare Bibliotheken in Den Haag.
Noot voor de pers
Meer informatie: L. Vos, tel. (070) 309 05 53 (werk), e-mail:
promotielcvos@gmail.com
Rijksuniversiteit Groningen