Afvalinzameling: niet simpelweg een keuze tussen markt en overheid
Hoe sterk stedelijke gemeenten de inzameling van huishoudelijk afval
organiseren doet ertoe. Overheidsvennootschappen waarvan gemeenten
zowel aandeelhouder zijn als opdrachtgever, presteren minder goed en
tegen hogere transactiekosten dan gemeentelijke diensten en
uitbestedingen aan private bedrijven. Dat stelt M.L. van Genugten, die
op 7 maart 2008 promoveert aan de faculteit Management en Bestuur van
de Universiteit Twente.
In het licht van de discussie over de geschiktheid van hervormingen
die de Nederlandse publieke sector in de afgelopen decennia heeft
ondergaan, heeft Marieke van Genugten de efficiëntie en prestaties van
verschillende vormen van `governance' ten behoeve van de inzameling
van huishoudelijk afval met elkaar vergeleken. Evenals in andere
sectoren hebben zich hier veranderingen voorgedaan met betrekking tot
privatisering, marktwerking en verzelfstandiging. De vraag rijst
echter of deze institutionele veranderingen feitelijk ook leiden tot
meer efficiëntie en of met deze veranderingen het publieke belang nog
wel voldoende gewaarborgd is.
transactiekosten
De Twentse bestuurskundige heeft daartoe een vergelijkende case study
gedaan naar de huishoudelijke afvalinzameling in 8 sterk stedelijke
gemeenten. Drie organiseren die inzameling in een gemeentelijke
dienst, drie in een overheidsvennootschap waarvan zij zowel
aandeelhouder als opdrachtgever zijn, en twee gemeenten schakelen een
privaat inzamelbedrijf in. Bij de vergelijking gebruikte zij de
transactiekostenbenadering die ervan uitgaat dat de geschiktheid van
een bepaalde vorm van `governance' afhankelijk is van de kenmerken van
de taak die wordt uitgevoerd. Centraal in deze benadering staat het
idee van transactiekosten, die onder meer de kosten van het
onderhandelen over een overeenkomst en het monitoren van gemaakte
afspraken omvatten.
De overheidsvennootschappen brengen bij de inzameling van
huishoudelijk afval in sterk stedelijke gemeenten relatief hogere
transactiekosten mee en leveren relatief mindere prestaties.
Uitbestedingen aan private bedrijven en gemeentelijke diensten hebben
een vergelijkbaar lager niveau van transactiekosten. Wat betreft de
prestaties zijn de uitkomsten daar gemengd. Uitbesteding aan private
partijen zorgt voor lage afvalbeheerkosten, terwijl gemeentelijke
diensten een gemengd beeld laten zien. Deze bevindingen komen overeen
met de verwachtingen. De specifieke resultaten van dit
promotieonderzoek zijn niet een op een te vertalen naar andere
publieke taken, maar het blijkt wel uiterst nuttig te zijn om de
kenmerken van de publieke taak in beschouwing te nemen bij
voorspellingen over efficiëntie van institutionele veranderingen.
Noot voor de pers:
Het proefschrift: The Art of Alignment: Transaction Cost Economics and
the Provision of Public Services at the Local Level is op aanvraag
verkrijgbaar.
Contactpersoon Universiteit Twente, afdeling Communicatie: Berend
Meijering, 053-489 4385, b.meijering@utwente.nl
Top
Laatst gewijzigd op 25-02-2008 16:05:48 door Webmaster
Universiteit Twente