PH Nieuwsbrief 293.10

Wekelijkse nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health van het Julius Centrum, Utrecht


EUROPA KIEST VOOR DISEASE MANAGEMENT


Zes Europese landen kiezen voor disease management programma's (DMP's) en andere zorgprogramma's ten behoeve van hun chronische zieken. Deze landen zijn Denemarken, Duitsland, Engeland, Frankrijk, Nederland en Zweden. Op Nederland na kiezen zij voor financiële prikkels om patiënten en artsen te verleiden om aan zo'n programma mee te doen. Alle landen leggen nadruk op educatie en het stimuleren van self management van chronische zieken. De rol van verpleegkundigen wisselt per land van zelfstandig voor chronische zieken werkend tot volledig afwezig. Deze bevindingen bracht de Londense onderzoeker Ellen Nolte naar buiten op het achtste congres van het International Network of Integrated Care (INIC). Dat vond op 6 en 7 maart plaats in het Zweedse Götenburg. Nolte werkt bij de London School of Hygiene & Tropical Medicine. Zij baseerde haar conclusies op een vergelijkende case study over de zes landen. Zij raadpleegde experts en las tal van beleidsdocumenten per land. Nolte gaf vijf problemen aan die in die zes landen spelen: 1. het is moeilijk om artsen te laten meedoen aan programma's 2. er is een gebrek aan coördinatie en ICT binnen de programma's 3. beleidsdoelen conflicteren: de overheid wil bijvoorbeeld én marktwerking en continuïteit van zorg 4. de disease management programma's passen niet binnen de bestaande regelgeving 5. herstructurering vertraagt of leidt af van de ontwikkeling van de ontwikkeling van DMP's. Desgevraagd door ondergetekende gaf zij aan dat de Europese landen weinig van elkaar leren en vooral kijken naar Amerikaanse modellen voor chronische zorg zoals van Kaiser Permanente en Ed Wagner. Ellen Nolte publiceert volgende week een boek over haar vergelijkende case study. Meer informatie over haar studie en haar boek vind je op www.euro.who.observatory.org haar email adres is ellen.nolte@ishtm.ac.uk


ZIEKENHUIZEN VALLEN UIT ELKAAR DOOR PRIVÉ KLINIEKEN


Tegenwoordig is het aan maatschappen van medische specialisten toegestaan om uit het ziekenhuis te stappen en een eigen privékliniek te beginnen, op bijvoorbeeld 100 meter afstand van het ziekenhuis. Zo'n maatschap kiest dan ervoor om lucratieve ingrepen in de privé kliniek onder te brengen en verlieslijdende, meestal spoedeisende en complexe, behandelingen in het ziekenhuis te houden. Men werkt dan bijvoorbeeld voor 60% in de privé kliniek en blijft voor de rest in het ziekenhuis werkzaam. Deze bevindingen kwamen deze week naar voren in de Julius Masterclass Disease Management van 5 maart. Ook speelde deze problematiek in een workshop van ondergetekende op 6 maart voor huisartsen en medisch specialisten, die in een regio werken buiten de Randstad. Tot de komst van de Zorgverzekeringswet was het overheidsbeleid erop gericht om medisch specialisten te integreren in het ziekenhuis. Dat beleid was gebaseerd op de Wet Geïntegreerd medisch bedrijf (Wgmb). De gemeenschappelijke betaling van specialist en ziekenhuis door middel van DBC's is daarvan een uitvloeisel. Bij de komst van de Zorgverzekeringswet heft de vorige regering de Wgmb ingetrokken. En nu gaan ziekenhuizen uit elkaar vallen. Dit leidt ertoe dat raden van bestuur niet tot transmurale en andere inhoudelijke afspraken kunnen komen met ketenpartners. Zij hebben wel wat anders aan hun hoofd.


WAARNEEMDOSSIER WERKT UITSTEKEND BIJ DRENTSE HUISARTSEN


Huisartsen in Hoogeveen en Emmen doen dienst op hun huisartsenpost. Zij kunnen dan bij de patiëntenzorg het medisch dossier van de reguliere huisarts raadplegen. Dan doen zij via het internet. Eventueel voegen zij daaraan hun bevindingen toe. De huisartsen hebben nu een jaar ervaring met dit digitale waarneemdossier. Zij doen dat, functionerend in één van de vier landelijke pilots van Nictiz. De afgelopen week vernam ik enthousiaste reacties van enkele betrokken huisartsen. Die betroffen zowel het goede technische functioneren als de zinvolheid van het raadplegen van het medische dossier.


EDUCATIE PARKINSON PATIËNTEN HEEFT SUCCES EN STAGNEERT TOCH


De verpleeghuizen in Eemland en de afdeling neurologie van het Amersfoortse Meander ziekenhuis hebben groot succes met een educatie programma voor Parkinson patiënten en hun familie. De educatie leidt tot meer kennis, self management, acceptatie van de aandoening en tot minder zorggebruik. Deze casus kwam aan de orde op 5 maart tijdens de Masterclass Disease Management. Met steun van ZonMw heeft het programma zich kunnen bewijzen. Maar dat ZonMw geld is niet meer voorhanden. Het is op. Nu staat het programma op losse schroeven. Want de Zorgverzekeringswet staat het financieren van preventie programma's voor chronische zieken niet toe. En de Awbz kent niet de indicatie groepseducatie noodzakelijk voor chronische zieke. Ook de gemeenten geven niet thuis: de Wmo is daarvoor niet bedoeld, vinden zij. Ondergetekende heeft geadviseerd om vooralsnog te zoeken naar een collectebusfonds en te wachten op een wijziging van de Zorgverzekeringswet. Beste nieuwsbrieflezer; Krijg jij extramurale groepseducatie voor specifieke chronische zieken wel op een of andere manier structureel en zonder U-bocht constructies gefinancierd? Stuur een mail naar ondergetekende op PH.Nieuwsbrief@planet.nl . Ik publiceer je reactie en stuur die door naar de Amersfoortse, ploeterende zorgvernieuwers.


BEURS OVER ONDERWIJS EN GEZONDHEID VIND PLAATS OP 8 APRIL


Zeventien presentaties over nieuwe methoden van gezondheidsonderwijs, nieuwe leermiddelen, recente onderzoeksresultaten en actuele kwesties over jeugd en gezondheid vinden op 8 april tegelijk plaats in even zovele hoeken van zalen van de Werkplaats Kindergemeenschap Kees Boeke te Bilthoven. Vele docenten, ouders, leerlingen, jeugdartsen en onderzoekers zijn beschikbaar om toe te lichten wat scholen en jeugdinstellingen kunnen doen om middelbare scholieren te laten genieten van hun gezondheid. En af te houden van de zeven ongewenste leefstijlen: 1. roken 2. alcohol- en drugsmisbruik 3. te weinig bewegen 4. verkeerde en te veel voeding 5. pesten en intimidatie 6. internet- en gokverslaving en 7. onveilig vrijen en ongewenste intimiteit. Bezoekers van de zeventien presentaties kunnen in- en uitlopen zoals op een jaarbeurs. De beurs vormt de tweede helft van het congres Recente Ontwikkelingen in het gezondheidsonderwijs op middelbare scholen. Wil je die middag van 8 april ook rondwandelen op de gezondheidsbeurs? Surf dan naar www.integratedcare.nl en klik door op Nascholing en meld je aan.


AANMELDINGEN STROMEN TOE VOOR CONGRES OVER AWBZ


Voor het congres Recente ontwikkelingen in de indicatiestelling voor de Awbz, de jeugdzorg, de Wmo, de gebruikelijke zorg en de psychogeriatrie hebben zich inmiddels 150 personen aangemeld. Ze zijn indicatieadviseur bij het CIZ, beleidsmedewerker bij een zorgverzekeraar, coördinator bij een thuiszorgorganisatie, beleidsmedewerker bij een instelling of hebben op een andere manier een relatie met Awbz en indicatiestelling. Wil jij jezelf ook in één dag bijscholen over alle recente ontwikkelingen? Surf dan naar www.integratedcare.nl en klik door op Nascholing.


MAKELAARS NEMEN TAKEN OVER VAN MANTELZORGERS


Stel bij een patiënt thuis moet continu iemand aanwezig en wakker zijn. Mantelzorgers zijn dan veel tijd kwijt om familie, vrienden en vrijwilligers in te roosteren, aan te sturen en bij te praten. Soms willen zij dat niet: ze willen rust. Of ze kunnen het niet: ze hebben de energie en talenten niet. Dan is er tegenwoordig een oplossing: de mantelzorgmakelaar. Die neemt die regeltaken over. Van de week sprak ik zo'n makelaar, de enthousiaste Peter Hamer. Vijf collega's en hij hebben een dagtaak aan die functie. Sommige zorgverzekeraars en gemeenten zijn bereid voor hun diensten te bepalen: want zij besparen verpleeghuisopnamen en huishoudelijke verzorging. Wil je meer weten over dit nieuwe beroep? Surf dan naar www.mantelzorgmakelaar.nl of stuur een mail naar die blijmoedige Peter Hamer op phamer@mantelzorgmakelaar.nl


EVALUATIE GESTART VAN PSYCHIATRISCHE HULPVERLENING OP HAP


Semi-arts Jelle Schaaf onderzoekt het functioneren van psychiatrisch geschoolde verpleegkundigen op de huisartsenpost van de stad Utrecht. Die draaien daar nu al een jaar mee. Tijd dus voor een evaluatie. Om te kunnen vergelijken zoekt hij contact met GGz-instellingen die ook met psychiatrisch geschoolde verpleegkundigen op de huisartsenpost werken. Werk jij bij zo'n instelling? Ken jij zo'n situatie? Stuur dan een mail naar PH.Nieuwsbrief@planet.nl


BEDRIJFSARTSEN BIJEEN OP 17 MAART OVER ACADEMISERING


Bedrijfsartsen die Utrechtse co-assistenten begeleiden en zij die dat willen gaan doen, komen op maandag 17 maart, 1600 -2000 uur bijeen in het Van Geunsgebouw, gelegen naast de parkeergarage van het AZU. Zij ontvangen dan nascholing over de academisering van de bedrijfsgeneeskunde en over de aansluiting van de praktijk op academische onderzoeksvragen. De cursus is ge-accrediteerd, gratis en gezellig. Ben jij bedrijfsarts? Wil je komen? Stuur dan een email naar assistent onderwijs coördinator Marijke van Straaten op M.C.vanStraaten@umcutrecht.nl


INSCHRIJVEN VOOR COLLEGE VAN MINISTER KLINK 11 JUNI MOGELIJK


Op woensdag 11 juni, 11.45 - 1300 uur, in de blauwe collegezaal van het UMC Utrecht, geeft minister Ab Klink een college over het onderwerp preventie van chronische ziekten: het kabinetsbeleid in perspectief. Daaraan voorafgaand doceert ondergetekende over het onderwerp preventie van infectieziekten, kindersterfte en verkeersongevallen: wat is er te leren van deze drie successtories voor de bestrijding van chronische ziekten? Sinds twee weken is de inschrijving voor deze gratis toegankelijke colleges via het internet mogelijk. Per week komen er twintig aanmeldingen binnen. Er zijn maximaal 250 plaatsen beschikbaar. Wil je ook komen? Surf naar www.integratedcare.nl en klik door op actualiteit.


REFLECTIE OVER TWEE DAMES


Maria (96) is dement. 's Middags is zij drie maal per week eenzaam. 's Morgens is er altijd wat te beleven. Met wassen, aankleden, eten, fysiotherapeut en visite van de arts gaat een groot deel van de ochtend voorbij. Om een uur of één ziet zij er tip top aangekleed en gevoed uit. Zij is dan een deftige dame. Het lukt haar kinderen om gemiddeld vier maal per week op bezoek te komen 's middags. Die andere drie keer voelt zij zich eenzaam. De familie overweegt een gezelschapsdame in te huren voor die drie middagen. Die dame kan dan door oude fotoalbums bladeren of een ommetje maken bij mooi weer. Het verpleeghuis ziet het niet zitten. Want dan worden andere bewoners jaloers, omdat zij zo vaak bezoek krijgt. En hoe moet het dan met de verdeling van verantwoordelijkheden tussen die gezelschapsdame en het gewone personeel? De familie berust. Want het verpleeghuis is best goed bezig. En eigen schuldgevoel afkopen doe je toch niet op deze manier? Enige maanden geleden kwam ik deze casus tegen. Op 28 maart open ik het congres over indicatiestelling en de Awbz (zie www.integratedcare.nl doorklikken op nascholing). Ik bespreek dan onder meer optie voor bovenreguliere financiering van Awbz zorg. Is bovengenoemde optie geschikt voor algemene toepassing? Nieuwsbrieflezers die deze vraag willen beantwoorden, sturen een mail naar ondergetekende op PH.Nieuwsbrief@planet.nl.


VERANTWOORDING Hierbij ontving je de wekelijkse Nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health. Wil je meer weten over een bericht? Neem dan contact op. Wil je delen van de nieuwsbrief verspreiden onder collega's, doe dat. Je collega's kunnen zich ook aanmelden voor rechtstreekse toezending. Je meldt je aan en af door een mail te sturen naar PH.Nieuwsbrief@planet.nl Bij afmelding of wijziging graag vermelden welke versie (bv 243.1, 243.2, etc) je ontving.

De nieuwsbrief is gericht aan een aantal relaties van de Disciplinegroep: collega's binnen en buiten het Julius Centrum, pao- en keuzeblok studenten, gastdocenten, stage-verleners aan co assistenten Sociale Geneeskunde, onderzoeksrelaties, subsidiënten en overigen die geïnteresseerd zijn in Utrechts Volksgezondheids onderwijs en in onderzoek naar zorginnovaties, ketenzorg en transmurale zorg. De Nieuwsbrief verschijnt wekelijks op zondag of maandag. Eerdere edities tref je aan vanaf nr 65 op de internetsite www.integratedcare.nl

Heb je belangstelling voor nieuws over ketenzorg en zorginnovaties in het buitenland? Surf dan naar de website van het international Network of integrated Care: www.intergratedcarenetwork.org Wil je wetenschappelijke artikelen lezen over deze onderwerpen? Lees dan het peer reviewed internettijdschrift International Journal of Integrated Care op www.ijic.org Dit is een gratis tijdschrift, dat online publiceert en is opgenomen in Pubmed. Ook submissions van concept artikelen zijn welkom.
Opsteller van deze nieuwsbrief is:

Guus Schrijvers
Hoogleraar Public health in het bijzonder Structuur en functioneren van de
Gezondheidszorg
Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen
en Eerstelijnsgeneeskunde
Universitair Medisch Centrum Utrecht
email: a.j.p.schrijvers@umcutrecht.nl
tel: 088 755 9356