"Jan van Herwijnen, schilder uit zelfbehoud"
BERGEN NH, 20080229 -- Van 11 maart t/m 15 juni 2008 is in Museum Kranenburgh, Bergen nh, de tentoonstelling Jan van Herwijnen, schilder uit zelfbehoud te zien. De kunstenaar Jan van Herwijnen (1889-1965) woonde vanaf 1936, met enkele onderbrekingen, in Bergen. In deze overzichtsexpositie wordt onder meer duidelijk hoe Van Herwijnens schilderstijl van periode tot periode kon variëren, terwijl zijn handschrift toch duidelijk herkenbaar blijft.
Kleurrijk en licht - expressief en somber
De in Delft geboren Van Herwijnen groeide op als arbeiderskind in Amsterdam. Hij was autodidact en ontwikkelde zich in een eigen richting, zonder zich aan te sluiten bij een kunstenaarsgroep. Hij wordt wel eens gemakshalve bij de groep kunstenaars van de Bergense School ingedeeld, maar dat is niet terecht. Jaren vol lichte, kleurrijke, soms ook `kwetsbare' schilderijen met bloemen en stillevens werden afgewisseld door donkere stijlperioden, waarin Van Herwijnen expressieve, sombere landschappen en portretten schilderde.
Krankzinnigen en doden
In 1919 tekende de kunstenaar een serie levensgrote portretten van krankzinnigen uit de Utrechtse Willem Arntz Stichting. De jonge Jan van Herwijnen deed toen voor het eerst van zich spreken. In zijn eigen leven zou hij ook zelf te maken krijgen met psychische inzinkingen. Soms ging hij tot het uiterste van zijn kunnen. Kort na de Tweede Wereldoorlog schilderde Van Herwijnen een serie portretten van doden. Daarna moest hij herstellen van een hartinfarct. Een dergelijk voorval is tekenend voor de grote intensiteit waarmee Van Herwijnen leefde en werkte. Die innerlijke gedrevenheid spreekt nog altijd uit veel van zijn werken.
Monografie
Naast de overzichtstentoonstelling in Museum Kranenburgh verschijnt een monografie over de kunstenaar, onder de gelijknamige titel: Jan van Herwijnen, schilder uit zelfbehoud, geschreven door de kunsthistorica Caroline Roodenburg-Schadd.
De tentoonstelling wordt samengesteld door Paul van Herwijnen, jongste zoon van Jan van Herwijnen, en door Ype Koopmans, conservator bij het Museum voor Moderne Kunst Arnhem.
Museum Kranenburgh