Europarlement kapittelt lidstaten over wapenexportcode
Wapenhandel 13 maart 2008
Ondanks beloftes en goede voornemens heeft de Europese Raad de gedragscode
wapenhandel nog steeds niet wettelijk bindend gemaakt. In het Europees
Parlement is het geduld op. "Sommige lidstaten willen kennelijk graag
dictators blijven bewapenen," zegt europarlementariër Joost Lagendijk
(GroenLinks).
Het Europees Parlement heeft een verklaring aangenomen om aan te geven
dat de impasse omtrent de gedragscode nu veel te lang heeft geduurd.
De Europese Raad (waarin de regeringsleiders van de lidstaten zitting
hebben) wordt opgeroepen eindelijk een eind te maken aan de
vrijblijvendheid.
Vooruitstrevende code in impasse
"Tien jaar geleden konden wij trots zijn op de EU," zegt Lagendijk.
"De gedragscode was de meest vooruitstrevende ter wereld. De code
stelt een groot aantal voorwaarden aan de uitvoer van wapens. Het
verbiedt de bewapening van conflictgebieden en dictaturen, maar stelt
ook dat een niet te groot deel van het overheidsbudget aan wapens moet
worden besteed, zoals in sommige ontwikkelingslanden gebeurt. Maar de
huidige situatie is diep teleurstellend."
Lagendijk doelt erop dat de lidstaten wel lippendienst bewijzen aan de
gedragscode, maar de controle over wapenhandel in eigen hand houden.
De gedragscode is pas bindend als de regeringen van de lidstaten het
hierover eens worden in de Europese Raad. En pas als de gedragscode
wet is geworden kan er effectief gecontroleerd worden.
China bewapenen
In 2005 hebben de lidstaten beloofd dat zij deze stap zouden maken,
maar desondanks komt de Europese Raad er niet uit. De beraadslagingen
van de Europese Raad zijn achter gesloten deuren. Toch is duidelijk
dat met name Frankrijk dwarsligt. Eén belangrijke reden hiervoor is
dat de Fransen het Europese wapenembargo tegen China willen opheffen.
Lagendijk: "We moeten een principiële discussie voeren. Willen we geld
verdienen aan het geweld van dictators en terroristische bewegingen of
nemen we onze ethische bezwaren serieus? Een gedragscode die massaal
geschonden wordt, tast de geloofwaardigheid aan van de Europese roep
om een betere regulering van de internationale wapenhandel. De Franse
handtekening staat al onder de gedragscode. Als de wapenhandel naar
China hervat wordt, moet dit sowieso overeenkomen met de principes van
de code." Op dit moment is dat volgens Lagendijk niet het geval.
Wederopbouw
Het gebrek aan controle is een groot probleem dat samenhangt met de
vrijblijvende gedragscode. Vervolging van wapenexporteurs aan de hand
van de code is immers niet mogelijk. De levering van Europese wapens
aan conflictgebieden blijft zo doorgaan. "Het is toch vreemd dat de EU
eerst de wapens levert en vervolgens meebetaalt aan wederopbouw en
ontmijning van de gebieden die met die wapens kapot zijn gemaakt. We
moeten het cynisme van de ongebreidelde wapenhandel aanpakken. Wij
hebben ons standpunt laten horen, de bal ligt bij de Europese
regeringen," aldus Lagendijk.
Zie ook eerdere berichten van GroenLinks Europa:
* Eerst wapenexportcode aanscherpen, dan over embargo China spreken
(27 april 2005)
* Europa moet verbod wapenexport China handhaven
(8 december 2004)
* Groenen blij met wapenexportcode en handhaving embargo
(17 november 2004)
GroenLinks