Socialistische Partij

Zorg geen markt: Horen, zien, en niet meer zwijgen'

16-03-2008 * De actiegroep 'zorg geen markt kwam zaterdag in Zwolle bijeen om te discussiëren over de gevolgen van de invoering van marktwerking in de zorg, maar vooral ook om de route uit te stippelen hoe het beste tegenwicht te bieden aan de marktadepten. Mede-oprichter Agnes Kant: "De zorgwerkers, van psychotherapeuten tot thuiszorgers, stelden vast dat de negatieve effecten van de marktwerking overal in de zorg zijn sporen na laat, op alle terreinen. Aan het eind van de dag was de actiebereidheid dan ook groot; 'horen, zien, maar niet meer zwijgen'.

Zorg geen markt is in 2004 opgericht en heeft inmiddels een aanhang van 13.000 zorgwerkers. Na het welkom in de grote zaal splitsten de 250 aanwezigen zich op in werkgroepen om te spreken over de gevolgen van marktwerking in de ouderenzorg, de thuiszorg, de ziekenhuizen, de eerstelijnszorg (huisartsen, fysiotherapeuten ed), de geestelijke gezondheidszorg, de gehandicaptenzorg en de farmaceutische zorg.

Kafka

De resultaten van deze gesprekken werden 's middags besproken. Uit alle werkgroepen kwam naar voren dat de controle-, indicatie- en certificatiekgekte in de zorg is toegenomen. Zoals in de geestelijke gezondheidszorg waar er geregistreerd moet worden wat men registreert. 'Als Kafka nog zou leven zou hij hier een boek over schrijven'.

Openingsfilm: een overzicht van de protesten tegen de marktwerking in de zorg. Deze film op je eigen site? Neem de YouTube-versie

'Het geld is gaan regeren'
Verder werd geconcludeerd dat concurrentie de noodzakelijke samenwerking regelmatig in de weg staat. Veel gehoord geluid was dat inmiddels het geld is gaan regeren, in plaats van de menselijkheid. Dat de zorg daardoor te veel productiegericht, in plaats van gericht op wat de behoefte van de patiënt is. Dit beschadigt ook de vertrouwensrelatie tussen de zorgverlener en de patiënt. Schrijnend voorbeelden werden hiervan gegeven. Zo kreeg een verpleegkundige in een ziekenhuis te horen dat ze bij vrouwen die een borstamputatie hadden ondergaan niet te veel aan pijnbestrijding moesten doen, want dan konden deze vrouwen eerder naar huis. Pijnbestrijding is een namelijk een reden na zo'n operatie iemand nog niet te mogen ontslaan uit het ziekenhuis. Een eerder ontslag scheelt het ziekenhuis weer geld. Ook de ouderenzorg ontmenslijkt. Een nieuw gehoord woord: 'warm bed', blijkt de ijskoude regel in te houden dat na een overlijden een bed weer binnen 24 uur bezet moet zijn.

Toenemende macht zorgverzekeraars
De macht van de zorgverzekeraars is in toenemende mate een hindernis in het geven van goede zorg. Een fysiotherapeut gaf aan dat ouderen mensen die meer dan het gemiddeld aantal behandelingen nodig hebben zich niet meer kunnen bijverzekeren, ze worden gewoonweg geweigerd. Onvoldoende behandelingen geven is trouwens weggegooid geld stelt hij, een behandeling is alleen zinvol als hij afgemaakt kan worden.

Ook diëtisten melden absurde beknibbeling op behandelingen en ook het niet vergoeden van dieetvoeding door zorgverzekeraars. En een apotheker gaf aan de mensen bepaalde geneesmiddelen niet meer vergoed krijgen en zich er ook niet meer voor kunnen bijverzekeren.

Teveel nadruk op economie
Hoogleraren Doeke Post (l) en Robert Kreis (r) - ondertekenaars van het eerste uur - waren aanwezig en werden op het podium geïnterviewd door Agnes Kant. Ervaringen uit de Verenigde Staten en Zwitserland laten volgens Post zien dat marktwerking in de zorg te veel nadruk legt op de economie en de kwaliteit van de zorg negatief beïnvloedt. Het was voor hem een reden om 'zorg geen markt' op te richten en vandaag moest hij concluderen dat de realiteit zijn woorden heeft bevestigd. Doeke Post, zelf CDA-lid: "Binnen het CDA worden we op dit punt te veel geregeerd door economen en niet door zorginhoudelijke mensen."

Volgens Robert Kreis, hoofd brandwondencentrum van het Rode Kruis Ziekenhuis Beverwijk, is de markt niet geïnteresseerd in de kostprijs, maar in het verhogen van de winst en de omzet. In de ziekenhuiszorg zie je nu dat volledig conform dit marktprincipe de productie wordt verhoogd. Het meest kwalijke aan de invoering van marktwerking in de zorg is volgens hem dat de zorg voor de complexe gevallen daardoor ondergesneeuwd raakt: "Als je een tuin hebt die begrensd is, worden de tere bloemen verdrukt door woekerplanten die ongebreideld kunnen woekeren."

Samen de strijd aan gaan
Kant: "De dag gaf een enorm gevoel van eensgezindheid. Van apotheker tot specialist, van huisarts tot ziekenverzorgster, alle zorgwerkers zitten in hetzelfde schuitje, maar willen samen de strijd aan gaan. De algemene conclusie van de dag was: horen, zien en niet zwijgen. De actiegroep wil meer van zich laten horen." Individuele leden zullen namens Zorg Geen Markt overal van zich laten horen en gaan werven onder hun collega's. Ook middels provinciale bijeenkomsten moet het bewustzijn onder andere zorgwerkers toenemen om zo gezamenlijk de strijd aan te gaan. Via onderzoeken en promotie van het meldpunt worden de gevolgen van de marktwerking goed in kaart gebracht en politiek Den Haag onder de neus gewreven. Via publicatie van een inventarisatie van wetenschappelijk onderzoek zal de discussie aangegaan worden over de gevolgen van de marktwerking en de alternatieven naar voren gebracht worden.

SP-TV
SP-TV vroeg na afloop de meningen van de deelnemers.

Foto-reportage

In de werkgroepen worden de gevolgen van de marktwerking besproken