Gemeente Arnhem

Evaluatie Preferendum Havenkwartier Rijnboog (18-03-08) LEREN VAN EEN MISLUKT PREFERENDUM

Het college van BenW heeft het evaluatierapport preferendum Rijnboog vastgesteld. De evaluatie maakte deel uit van het Plan van Aanpak Preferendum Rijnboog. De evaluatie, opgesteld door de universiteit Tilburg, concludeert dat het preferendum op zichzelf een mislukking was maar als middel wel de democratische betrokkenheid bij de ontwikkeling van Rijnboog heeft vergroot.
Daaruit kunnen we lering trekken, zonder het middel overboord te gooien, verwoordt wethouder Willem Hoeffnagel de reactie van het college.

Op 6 juni 2007 vond in Arnhem het preferendum Havenkwartier Rijnboog plaats. Daarin ging het om de keuze voor 1 van de 3 varianten voor de invulling van de toekomstige haven in Rijnboog. Het preferendum vormde het sluitstuk van een langdurige discussie in de stad over Rijnboog en met name over de geplande haven in het gebied.
Met een opkomst van 10,2% werd de kiesdrempel niet gehaald en daarmee het preferendum ongeldig. De meeste stemmen gingen naar de variant Sluis. Zonder geldig referendum was de gemeenteraad zelf weer aan zet. De raad koos in juni 2007 voor ontwikkelscenario Sluis. De universiteit van Tilburg kreeg opdracht het preferendum te evalueren en deed dat middels interviews met een groep betrokkenen van raad, projectmedewerkers en burgers.

Omstandigheden
De opstellers van de evaluatie hebben een heldere analyse gemaakt van wat er aan het preferendum voorafging. Onder het kopje Terugblik concluderen zij twee opvallende zaken in de besluitvorming: de voorgestelde ontwikkeling van Rijnboog-Havenkwartier is nooit onomstreden geweest en het debat hierover is betrekkelijk laat op gang gekomen. Het grote publiek was nauwelijks betrokken bij de inhoud en achtergronden van de plannen. De stadsdialoog moest daar verandering in brengen maar richtte zich alleen op de inrichting van de haven. Hoewel de stadsdialoog zelf goed georganisaeerd was en veel heeft opgeleverd, was de opgave eigenlijk niet reeël, meent Hoeffnagel. Het was zoals de onderzoekers treffend hebben gesteld dammen op een schaakbord. Het politieke debat ging over de wenselijkheid van het havenkwartier, niet over de varianten.

Lessen trekken
Een heel hoofdstuk is gewijd de lessen en leerervaringen van het eerste Arnhem preferendum. Heel waardevol, vindt Hoeffnagel. In feite zijn we al begonnen om deze lessen toe te passen. We hebben niet voor niets een nota Burgerparticipatie vastgesteld. Daarin staan duidelijke kaders en keuzes voor de verschillende vormen van particpatie van burgers in onze stad. Ook een referendum blijft tot de mogelijkheden behoren, maar dan wel gekoppeld aan een reguliere verkiezing voor bijvoorbeeld gemeenteeraad of Tweede Kamer. Voor het Coehoorngebied start binnenkort, onder regie van de raadswerkgroep, een debat over de wenselijke ontwikkelingsrichting.