UMC Utrecht
Bijholteontsteking: antibiotica onnodig
In de huisartspraktijk is het voorschrijven van antibiotica aan
patiënten met een acute bij- of kaakholte-ontsteking niet zinvol. Om
één patiënt te genezen moeten vijftien behandeld worden. Dit
beschrijft Ted van Essen, van het Julius Centrum dat onderdeel is van
het UMC Utrecht, samen met zeven buitenlandse collega's in het
tijdschrift The Lancet van 15 maart.
Van Essen en collega's verrichtten een meta-analyse van individuele
patiëntgegevens naar antibioticagebruik bij acute bijholte-ontsteking.
Ze verzamelden de gegevens van 2547 volwassen patiënten uit 9
onderzoeken en analyseerden het effect van de behandeling door de
huisarts. Het blijkt dat vijftien patiënten met antibiotica behandeld
moeten worden voordat één patiënt extra geneest. Zelfs als de huisarts
pus in de keelholte ziet, wellicht een symptoom van een bacteriële
infectie, heeft een antibioticum weinig nut. In die groep moeten nog
steeds acht patiënten behandeld worden om één te genezen.
Ook voor oudere patiënten en patiënten met ernstiger symptomen levert
de antibiotica-behandeling niks op. "Patiënten met een acute
bijholte-ontsteking hebben geen baat bij antibiotica", concluderen Van
Essen en collega's. "Oplettend afwachten is voldoende, alleen het
verlichten van de klachten met pijnstillers of neusdruppels is nodig."
Alleen bij zeer ernstige klachten, zoals hoge koorts of intense
aangezichtspijn, kan behandeling met antibiotica zinvol zijn. De
klachten wijzen dan misschien op een ernstige complicatie zoals een
abces. Maar patiënten met deze klachten zijn niet opgenomen in de 9
geanalyseerde onderzoeken, dus de Lancet-publicatie kan hierover geen
uitsluitsel geven.
In Europa krijgen 72-92% van de patiënten met acute rhinosinusitis in
de huisartspraktijk een recept voor antibiotica. Huisartsen schrijven
teveel antibiotica voor bij acute bijholte-ontsteking omdat het
moeilijk is onderscheid te maken tussen bacteriële en virale
infecties, in dat laatste geval helpen antibiotica zeker niet. Geen
enkel symptoom of test, of combinatie daarvan, kan met zekerheid
patiënten aanwijzen die wel baat hebben bij een antibioticum.
Resistentie tegen antibiotica komt vaker voor in landen waar meer
antibiotica worden gebruikt en leidt wereldwijd tot verhoogde
morbiditeit, mortaliteit en extra kosten.
vrijdag 14 maart 2008