Algemene Onderwijsbond

datum: 26 maart 2008
Het lerarentekort loopt op en de lesuitval stijgt. âDeze signalen in vandaag verschenen rapporten over de onderwijsarbeidsmarkt maken duidelijk dat de werkgevers in het onderwijs en het kabinet méér moeten doen om werken in het onderwijs aantrekkelijk te maken.â Ton Rolvink, vice-voorzitter van de Algemene Onderwijsbond maakt zich grote zorgen over de weerzin bij werkgevers om harde afspraken te maken over de doorstroming naar hogere salarisschalen voor leraren. âVoor jonge docenten zijn die hogere schalen bijna onbereikbaar, dat moet echt veranderen wil deze groep voor het onderwijs behouden blijven.â

Daarnaast wordt steeds duidelijker dat het Actieplan Leerkracht onvoldoende is om de tekorten te voorkomen. âTreurig, omdat de boodschap van Alexander Rinnooy Kan bij de presentatie van zijn rapport was dat iedereen al jarenlang het lerarentekort ziet aankomen, maar geen enkel kabinet de concurrentiepositie van leraren echt verbetert. Met 700 miljoen euro in deze kabinetsperiode, die bovendien voor een deel wordt opgebracht door het onderwijs zelf, weten we dat het mis gaat. De komende tien jaar gaat driekwart van de leraren met pensioen. Zij maken zich grote zorgen of er straks wel opvolgers zijn.â

Hoopvol vindt Rolvink de feiten uit de aandachtsgroepenmonitor waaruit voor het eerst blijkt dat door de seniorenregeling bapo minder mensen met vervroegd pensioen gaan. âDe regeling werkt dus precies zoals we willen: door de werkdruk van ouderen te verminderen, kunnen ze langer doorwerken en gaan later dan verwacht met pensioen. Dat helpt bij het bestrijden van het lerarentekort. Nu nog een goede startersregeling, die er voor zorgt dat beginners in het onderwijs ook echt ingewerkt worden zodat zij niet zo snel afhaken. Als dat er is, hebben we een echt leeftijdsbewust personeelsbeleid.â

Uit de verschillende arbeidsmarktrapportages die vandaag zijn gepubliceerd blijkt dat het lerarentekort oploopt en het aantal uitgevallen lessen stijgt. De hoofdpunten van de arbeidsmarkbarometer voortgezet onderwijs, de arbeidsmarktbaramoeter mbo en de aandachtgroepenmonitor (alleen te vinden op www.minocw.nl/actueel) zijn achtereenvolgens:

â¢Het aantal vacatures voor leraren voortgezet onderwijs in het derde kwartaal 2007 is gestegen van 3,3 procent van het personeelsbestand in 2006 naar 4,3 procent in 2007. Het gaat vaker dan vorig jaar om vaste in plaats van tijdelijke banen

â¢Het aantal vacatures (vo) dat nog niet was opgevuld aan het einde van het derde kwartaal steeg tussen 006 en 2007 van 9 naar 13 procent.

â¢Werkgevers in het voortgezet onderwijs beschouwen 90 procent als moeilijk vervulbaar. Vorig jaar was dat 64 procent. Het aantal onbevoegd gegeven lessen stijgt licht.

â¢Een vijfde van alle zij-instromers verlaat het voortgezet onderwijs na één jaar, een verdubbeling ten opzichte van 2006.

â¢De lesuitval als gevolg van onvervulde vacatures in het vo stijgt. Was dat een maatregel die bij openstaande vacatures op 24 procent van de scholen voorkwam in 2006, dit jaar is dat 35 procent. Ook is er vaker âalternatieve opvangâ. Zelfwerkzaamheid van leerlingen als alternatief voor uitgevallen lessen komt beide jaren op 16 procent van de scholen voor. Het lukt minder goed om aanwezige leraren meer uren te laten draaien.

â¢In het middelbaar beroeps onderwijs is het aantal vacatures met 3,1 procent van het personeelsbestand stabiel, maar groeit het aantal onvervulde vacatures aan het einde van het derde kwartaal 2007. In het mbo valt daardoor op 6 procent van de scholen lessen uit. In de meeste gevallen worden de lessen overgenomen door een andere docent of een instructeur dan wel onbevoegde.

â¢In basis- en voortgezet onderwijs is het aantal mensen dat met vervroegd pensioen (fpu) gaat fors verminderd. Het gaat om een daling van 25 naar 20 procent van alle mensen die het onderwijs verlaten in het basisonderwijs en van 32 naar 25 procent in het voortgezet onderwijs. âOp veel scholen werken ouderen met plezier door en gaan niet meer met de fpu. De bapo speelt hierbij een belangrijke rolâ, constateren de onderzoekers in de aandachtsgroepenmonitor.