Raad voor Werk en Inkomen
Den Haag, 26-03-2008
Loopbaanoriëntatie en -begeleiding mee laten wegen bij
kwaliteitsbeoordeling scholen
RWI: arbeidsmarkt vraagt om betere studie- en beroepskeuze
De arbeidsmarkt heeft behoefte aan een betere begeleiding van
leerlingen in het voortgezet onderwijs bij het maken van een studie-
of beroepskeuze. Adequate informatie over beroepen en over regionale
en sectorale arbeidsmarktkansen moet hierbij een grotere rol gaan
spelen. Leerlingen moeten ook bijtijds - en intensiever dan tot nu
gebeurt - in contact komen met vervolgopleidingen en de
beroepspraktijk.
Dit stelt de Raad voor Werk en Inkomen (RWI) in een vandaag
gepubliceerd advies aan scholen, onderwijsorganisaties en kabinet.
Belangrijk voor een verbetering van de studie- en beroepskeuze is dat
scholen verder kijken dan het laten slagen van hun leerlingen voor het
einddiploma. Door bijvoorbeeld de prestaties van hun voormalige
leerlingen in het vervolgonderwijs te volgen, kunnen de scholen hun
loopbaanoriëntatie en -begeleiding verbeteren. De RWI pleit ervoor dat
de Onderwijsinspectie de gang van zaken rond studie- en beroepskeuze
laat meewegen bij het beoordelen van de kwaliteit van een school voor
VMBO, HAVO en VWO.
Een goede loopbaanoriëntatie en -begeleiding op de scholen betaalt
zich terug in een betere werking van de arbeidsmarkt. De RWI wil met
zijn advies onderwijs en arbeidsmarkt beter op elkaar afstemmen. Het
gaat de RWI vooral om het voorkomen van ongediplomeerde schooluitval,
verbetering van de startpositie van gediplomeerden op de arbeidsmarkt
en bestrijding van onnodige personeelstekorten.
De RWI heeft oog voor de uiteenlopende maatschappelijke problemen en
de werkdruk waarmee docenten, mentoren, decanen en managers in het
onderwijs worden geconfronteerd. Vandaar dat de RWI met zijn
aanbevelingen niet alleen de scholen zelf aanspreekt, maar ook de
landelijke overheid en de sectororganisaties in het onderwijs. Het
moet de scholen namelijk ook mogelijk gemaakt worden de studie- en
beroepskeuze te verbeteren.
De partijen in de RWI - werkgeversorganisaties, vakbonden en gemeenten
- zien bovendien ook een taak voor zichzelf om het
arbeidsmarktperspectief beter op het netvlies van de
onderwijsprofessionals en de leerlingen te krijgen.
De RWI heeft waardering voor de verschillende initiatieven die scholen
al nemen om leerlingen in contact te brengen met beroepen. Maar alles
bij elkaar gebeurt dit nog te weinig en te weinig intensief. De RWI
wijst daarbij op de noodzaak om studie- en beroepskeuze beter in te
bedden in de reguliere lessen. Nu is het vaak nog een geïsoleerd
onderdeel binnen het totale lessenpakket.
De RWI vindt het van groot belang dat informatie op internet over
opleidingen, beroepen en arbeidsmarktkansen beter wordt verzameld en
beheerd. Scholen en leerlingen kunnen zich dan bij de studie- en
beroepskeuze laten leiden door een realistisch beeld van de inhoud van
de opleidingen, evenals van de regionale en sectorale
arbeidsmarktkansen. Uiteindelijk doel is één landelijke portal of
website voor studie- en beroepskeuze.
Verder vindt de RWI het belangrijk dat onderwijsinstellingen het
aantal leerlingen dat toegelaten wordt tot een beroepsopleiding
afstemmen op de behoefte van de (regionale) arbeidsmarkt.
Leerlingen moeten ook een beter beeld krijgen hoe het onderwijs op de
vervolgopleidingen eruit ziet. Daarnaast is het verstandig wanneer
meer leerlingen daadwerkelijk een beroep `ervaren'. Middelen hiertoe
zijn volgens de RWI: meeloopdagen in het vervolgonderwijs, leerlingen-
en docentenuitwisseling tussen voortgezet onderwijs en
beroepsonderwijs en meer `snuffelstages' voorafgaand aan de studie- of
beroepskeuze. Belangrijk is dat leerlingen deze ervaringen ook
daadwerkelijk gebruiken bij hun keuzes. Nu is de begeleiding op veel
scholen daar nog te weinig op gericht.
Belangrijk onderdeel van de RWI-voorstellen is verder dat de
loopbaanoriëntatie en -begeleiding op de scholen opgenomen wordt in de
externe verantwoording. Het gaat er dan om dat scholen helder laten
zien welke plaats dit in de schoolorganisatie en het onderwijsproces
heeft, welke concrete interne en externe activiteiten ze daarvoor
ontplooien en welke effecten die hebben.
Scholen zijn nu vaak nog gefocust op hoeveel leerlingen een diploma
halen of uitvallen (het interne rendement). De RWI stelt voor nu ook
het externe rendement zichtbaar te maken. Het gaat dan voor VO-scholen
bijvoorbeeld om informatie over hoeveel leerlingen aan
vervolgonderwijs beginnen en hoeveel van hen na ongeveer 1 jaar nog
(hetzelfde) vervolgonderwijs volgen. Voor MBO, HBO en universiteiten
betreft het bijvoorbeeld hoeveel studenten een eerste baan vinden op
het niveau van hun diploma. Het gaat er de RWI niet om de instellingen
hierop af te rekenen, maar om helder zicht te krijgen op het resultaat
van de begeleiding bij het maken van een studie- en beroepskeuze.
De RWI adviseert om ook de informatie over het externe rendement een
plaats te geven in de risicoanalyse die de Onderwijsinspectie
jaarlijks per school uitvoert. Door gebruik te maken van de
mogelijkheden van het onderwijsnummer dat elke leerling al heeft, kan
de administratieve last voor de scholen beperkt blijven.
Voor de redactie,
Raad voor Werk en Inkomen
Datum: 20080326
Titel: RWI: arbeidsmarkt vraagt om betere studie- en beroepskeuze
Arnold zegt: Raad voor Werk en Inkomen, nieuwsberichten, index
Titelbalk gaf: RWI - Nieuws : RWI: arbeidsmarkt vraagt om betere studie- en beroepskeuze