27 mrt 2008
Onderdeel: Wageningen Universiteit
De grondwaterstand in Mexico is de laatste vijftig jaar dramatisch
gedaald, waardoor kleine boeren geen water meer hebben. Het ministerie
van waterzaken zegt dat het er iets aan wil doen, maar is in feite de
belangrijkste veroorzaker van waterverspilling. Dat concludeert dr.
Flip Wester uit zijn promotieonderzoek aan Wageningen Universiteit in
centraal Mexico.
Wester bestudeerde de geschiedenis van de overheidsinstanties die in
Mexico gaan over irrigatie, drinkwater en hydro-elektriciteit. Die
noemt hij de âhydrocratieâ. Hij concludeert dat die meer belang stelt
in het in stand houden van de eigen organisatie dan in een eerlijke
verdeling van water of het tegengaan van verspilling.
Dat blijkt bijvoorbeeld als het gaat om het beheer van grote
irrigatiestelsels, waarbij de bureaucraten aan het langste eind
trekken, stelt Wester. Er werd in de jaren tachtig een hervorming
ingezet die meer macht aan de boerengroepen moest geven. De
boerengroepen kregen meer verantwoordelijkheid, maar moesten ook voor
het eerst gaan betalen voor hun water â terwijl er voorheen subsidie
werd gegeven voor irrigatie. Bovendien bleef de overheid de
boerengroepen op afstand reguleren.
De overheidsdienst lukte het ook niet iets te doen aan de dalende
grondwaterstand. Die zakte van tien meter onder het maaiveld in de
jaren vijftig naar meer dan honderd meter diepte nu. Kleine boeren
kunnen geen grondwaterpompen betalen die zo diep komen, en hebben dus
geen water meer. Wester: âDe hydrocraten zeggen aan de ene kant wel
dat er minder water opgepompt mag worden, maar verdienen aan de andere
kant aan de uitgifte van vergunningen om water op te pompen.â Wester
heeft geen harde bewijzen van corruptie, maar stelde wel vast dat er
steeds meer vergunningen worden uitgegeven, terwijl het formele doel
juist is overexploitatie van water tegen te gaan.
De grote steden, de industrie en de grote commerciële boeren hebben
economische belangen bij het oppompen van water, zegt Wester. Hij is
daarom pessimistisch over de toekomst. âZolang er niet een sterke druk
van de politiek of vanuit boerengroepen komt om minder water te gaan
gebruiken, blijft het zo doorgaan. Een socialistische president â die
het bij de vorige verkiezingen net niet haalde â zou wel verschil
kunnen maken.â
Flip Wester promoveerde op 19 maart bij prof. Linden Vincent,
hoogleraar Irrigatie en waterbouwkunde. / Joris Tielens
Bovenstaand bericht is geproduceerd door de redactie van Resource, het
weekblad voor Wageningen Universiteit en Researchcentrum. Het wordt u
aangeboden door de afdeling Corporate Communicatie. Meer informatie
bij Pers- en wetenschapsvoorlichting van Wageningen UR, e-mail:
pers.communicatie@wur of bij de redactie van Resource, e-mail:
resource@cereales.nl. Zie archief (inclusief Wb-artikelen) op
http://www.resource-online.nl.