Oudere bestuurder wil geen toeters en bellen in de auto
Automobilist ontwerpt zelf optimale ondersteuning
Jonge automobilisten met een sportieve rijstijl hebben veel meer
behoefte aan allerlei slimme waarschuwingssystemen in hun auto dan
oudere, rustige rijders. Promovendus Martijn Tideman van de
Universiteit Twente liet bestuurders zèlf hun gang gaan bij het
ontwerpen van hun ideale systeem, en liet hen er vervolgens ook mee
rijden in de simulator. Zoveel proefpersonen, zoveel oplossingen,
concludeert hij: wel tekenen zich duidelijke trends af. Tideman
promoveert op 28 maart aan de faculteit Construerende Technische
Wetenschappen.
Tideman heeft zijn proefpersonen een `rijstrook-wisselassistent' laten
ontwerpen: een systeem dat helpt bij het wisselen van rijstrook. Het
waarschuwt voor gevaarlijke situaties zoals een voertuig in de dode
hoek, of grijpt actief in met rukjes aan het stuur. Voor de manier van
signaleren krijgt de proefpersoon talloze opties: een tekst op een
display, een geluid, een lampje dichtbij de spiegel, een trilling in
de stoel. Is de ideale combinatie gevonden, dan gaat de proefpersoon
rijden in de simulator. Eventuele tekortkomingen die dan aan het licht
komen, past hij of zij zelf aan. "Na vijf, zes pogingen hebben ze hun
favoriet ontworpen. Dat doen ze erg consciëntieus, viel mij op", aldus
Tideman. "Als een keuze tot gevolg blijkt te hebben dat ze helemaal
niet meer in de spiegels kijken, wordt die vervolgens hersteld: niet
veilig genoeg." In de simulator worden levensechte omstandigheden
nagebootst, zoals rijden op een rustige snelweg, in de file, op de
Duitse Autobahn en onder verschillende weersomstandigheden.
Bestuurder in rijsimulator stelt de voor hem optimale functies in voor
een rijstrook-wisselassisten. Hij gaat vervolgens echt rijden met zijn
favoriete configuratie.
De gebruiker stelt zijn voorkeuren in en de gewenste
rijstrook-wisselassistent wordt voor hem samengesteld
Gaming
De keuze is zo groot dat 48 proefpersonen ook tot 48 individuele
systemen komen. Soms lijken systemen erg op elkaar, maar soms liggen
de voorkeuren ook ver uiteen: de één is zeer te spreken over een
stuurwiel dat corrigeert, de ander wil dat nóóit in zijn auto hebben.
Het aantal keuzemogelijkheden is veel groter dan bij de rijsimulatoren
die de industrie tot op heden toepast, constateert Tideman: "Daar
blijft het vaak beperkt tot het testen van een handjevol alternatieven
die bovendien ook nog eens `voorgekauwd' zijn door ontwerpers. Echt
betrouwbare informatie over gebruikersvoorkeuren krijg je er dan niet
uit." Zo laat hij in zijn proefschrift zien dat jongere, sportieve
rijders graag zoveel mogelijk ondersteuning zien terwijl oudere
bedaarde rijders het willen doen met een minimum. In zekere zin
tegenstrijdig, omdat een oudere bestuurder juist gebaat zou kunnen
zijn bij een heldere waarschuwing. Daar staat tegenover dat de jongere
bestuurder gewend is aan computer games en veel beter in staat tot
`multitasken'. Ook in de auto wil hij of zij dit kennelijk tot het
uiterste benutten.
Als de rijstrook-wisselassistent is geconfigureerd, gaat de
proefpersoon ermee rijden in een simulator. Vallen bepaalde delen dan
nog niet in de smaak, dan is nog een correctie mogelijk. Na zo'n vier
of vijf pogingen hebben de meeste proefpersonen het optimum wel
bereikt.
Rijsimulatie wijst uit of de gekozen oplossing in de praktijk bevalt
Scenario's
De nieuwe ontwerpmethode van Tideman heet `scenario-gebaseerd
ontwerpen': de gebruiker maakt kennis met zijn of haar ontwerp in een
levensechte situatie - een scenario. Het product is nog niet
gerealiseerd, maar via deze ontwerpmethode is er al wel waardevolle
kennis voorhanden over het daadwerkelijk gebruik van het product. Het
onderzoek onder automobilisten toont aan dat dit een goede manier is
om producten te ontwerpen. Dit geldt met name voor complexe producten
waarbij veel stakeholders betrokken zijn, en waarbij de eisen hoog
zijn, bijvoorbeeld aan de veiligheid: typische `first time
right'-producten.
Martijn Tideman (1979, Amsterdam) studeerde tot 2003 Werktuigbouwkunde
aan de Universiteit Twente en heeft zijn promotieonderzoek verricht in
de groep Design, Production & Management, onder leiding van
prof.dr.ir. Fred van Houten en dr.ir. Mascha van der Voort. Zijn
proefschrift is getiteld `Scenario Based Product Design'.
Contactpersoon voor de pers: Wiebe van der Veen, tel (053) 4894244
Top
Laatst gewijzigd op 26-03-2008 10:26:47 door Webmaster
Universiteit Twente