Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen

01-04-2008

Allegorie op het onderwijs terug in het Trippenhuis

Ter gelegenheid van haar tweehonderdjarig bestaan heeft de KNAW het schilderij Allegorie op het onderwijs van Ferdinand Bol tot 2010 in bruikleen gekregen van het Rijksmuseum Amsterdam. Het schilderij krijgt een plaats in de Rembrandtzaal van het Trippenhuis, het zeventiende-eeuwse grachtenpand aan de Kloveniersburgwal 29 in Amsterdam waar het ook oorspronkelijk voor werd gemaakt. Dr. J.P. Sigmond, Directeur Collecties van het Rijksmuseum, droeg het grote olieverfschilderij op 31 maart officieel in bruikleen over aan Akademiepresident Frits van Oostrom.
Allegorie op het onderwijs (1683) werd door Ferdinand Bol geschilderd als schoorsteenstuk voor het dubbele woonhuis van de gebroeders Louys en Hendrick Trip aan de Kloveniersburgwal in Amsterdam. De afbeelding in olieverf op doek is die van Margarita Trip als Minerva, godin van de wijsheid, die haar zuster Anna Maria Trip onderwijst. Zij waren beide dochters van Louys Trip en Emerentia Hoefslager. Links op de voorgrond dragen twee putti een groot boek. Op de achtergrond zien we een pauw en een fontein met een putto op een dolfijn; rechts het schild van Minerva. Het schilderij is 208 cm hoog 179 cm breed en 8 cm diep.

Allegorie op het onderwijs: Margarita Trip haar zuster Anna Maria Trip onderwijzend door Ferdinand Bol (c) Collectie Rijksmuseum Amsterdam. Download hier een afbeelding in hoge resolutie

Het schilderij is eind maart overgebracht van het depot van het Rijksmuseum naar het Trippenhuis, waar de KNAW, met een korte onderbreking, al sinds de oprichting in 1808 zetelt. Oorspronkelijk was Allegorie op het onderwijs een schouwstuk voor een van de slaapkamers op de eerste verdieping van het Trippenhuis. De komende jaren zal het daar te zien zijn in de Rembrandtzaal. Een ander schoorsteenstuk van Bol - een afbeelding van Johanna de Geer, echtgenote van Hendrick Trip, en twee van haar kinderen hangt daar al. Een derde schoorsteenstuk, dat een allegorie op de vrede moet zijn geweest, is verloren gegaan. Het Rijksmuseum dat van 1817 tot 1885 gehuisvest was in het Trippenhuis, heeft de Allegorie op het onderwijs sinds 1858 in bezit.