Toespraak bij de opening van het symposium Toekomstverkenning Afsluitdijk
Toespraak | 14-03-2008 | Lelystad | staatssecretaris Tineke
Huizinga-Heringa
Alleen de uitgesproken tekst geldt.
Dames en heren,
Het is mij een genoegen om vandaag weer zoveel bekende en zoveel
nieuwe gezichten te zien. Het is nog geen tien maanden geleden dat ik
met velen van u de 75e verjaardag van de Afsluitdijk vierde. Dat was
een feest waarvan een groot deel van Nederland heeft meegenoten. Want
er is veel media-aandacht voor die verjaardag geweest. De Afsluitdijk
is letterlijk bij miljoenen televisiekijkers en krantenlezers op het
netvlies gekomen. Als het aan u en aan mij ligt, zal dat de komende
jaren zo blijven.
Op die jubileumbijeenkomst heb ik de intentie van dit kabinet
uitgesproken om binnen enkele jaren een concreet plan te maken voor,
wat ik noem, het tweede leven van de Afsluitdijk. Het begint ermee dat
gewoon versterking en renovatie van de dijk nodig zijn. Zodat dit
kunstwerk ook in de toekomst zijn primaire taak: het bieden van
veiligheid, kan uitvoeren.
Ik heb waterbouwend en innovatief Nederland uitgenodigd om met ideeën
te komen over versterking van de dijk én over nieuwe functies. Want in
de afgelopen 75 jaar heeft het denken over leven met en bij het water
niet stilgestaan. Vroeger ging het om de harde en veilige scheiding
van water en land. Nu kijken we wat er méér mogelijk is. We zoeken
naar innovatieve en productieve combinaties van waterbeheer,
energiewinning, recreatie, mobiliteit, natuur en landschappelijke
schoonheid. En hoe deze belangen kunnen bijdragen aan een duurzame
inrichting van dit deel van Nederland en er een economische impuls aan
kunnen geven.
In de Watervisie die ik vorig jaar heb uitgebracht, gaat het om het
combineren van deze functies met het oog op veiligheid en
duurzaamheid. Voor mij is de Afsluitdijk het meest uitdagende en
indrukwekkende project dat we de komende jaren gaan uitvoeren. Niet
alleen voor mij. Voor het hele kabinet is de Afsluitdijk één van de
iconen die de verbeelding worden van leven met water en bouwen in
water.
Dames en heren,
In de afgelopen maanden zijn velen van u intensief bezig geweest
ideeën voor het nieuwe leven van de Afsluitdijk te ontwikkelen. Ik
beschouw uw hoge mate van betrokkenheid als een succes. Het wijst erop
dat het talent van Nederland zich inzet voor dit project. Zowel het
bedrijfsleven als maatschappelijke organisaties en instellingen zijn
met concrete ideeën gekomen. Er zijn ook mensen die er hartstochtelijk
voor pleiten om de dijk enkel te versterken en verder te laten zoals
hij is. Ook dat zal in de afwegingen een rol spelen.
Het is goed dat we tegenwoordig dit soort zeer grote projecten samen
aanpakken.
Wij benutten de creativiteit van de hele samenleving om in een open
proces naar de beste aanpak zoeken. Dus samen met onder meer
wetenschappers, waterbouwers, ingenieursbureaus, instituten,
projectontwikkelaars en energiebedrijven. Ook aan de overheidskant
zijn verschillende partijen intensief betrokken: de provincies, de
gemeenten, de regio en de andere ministeries.
We staan nu voor de uitdaging om vanuit onze verschillende
verantwoordelijkheden en rollen tot een gezamenlijk resultaat te
komen. De rijksoverheid heeft de hoofdverantwoordelijkheid voor de
instandhouding en de waterkerende functie van de Afsluitdijk. Het rijk
zal dus ook de kosten moeten dragen van die basisfunctie van de dijk,
de veiligheid. Daarnaast hebben we nu een groot aantal ideeën over
functies die aan de dijk kunnen worden toegevoegd. We weten nog niet
wat daarvan haalbaar en betaalbaar is. Dat zal in de komende maanden
blijken. De rijksoverheid doet voor het realiseren van die
mogelijkheden een beroep op de inventiviteit en de ondernemingszin van
het ontwikkelende bedrijfsleven en de ambitie van de regio.
Het is de bedoeling dat ik aan het eind van dit jaar van de
projectorganisatie van Verkeer en Waterstaat een solide overzicht
ontvang van realiseerbare plannen voor het nieuwe leven van de
Afsluitdijk. Dan gaan we in het kabinet die mogelijkheden beoordelen
op critaria als haalbaarheid, betaalbaarheid, duurzaamheid en
ambitie.
Daarna volgt het stadium van keuzen maken. Als het aan mij ligt, gaan
we daarin voortvarend te werk. Mijn inzet is dat dit kabinet besluiten
gaat nemen en dat al in 2011 begonnen wordt met de uitvoering van de
eerste deelprojecten. Met andere woorden: wat we nu doen, zijn geen
vrijblijvende vingeroefeningen. Het is een concreet onderzoeks- en
selectieproces dat tot besluiten gaat leiden.
Daarbij kijk ik verder dan alleen de toekomst van de Afsluitdijk. De
creativiteit die hier op gang komt, kan ook op andere plaatsen worden
ingezet. Ik denk daarbij aan de ontwikkeling van het hele IJsselmeer,
maar ook aan Zeeland en Zuid-Holland. De Brouwersdam bijvoorbeeld, die
de Grevelingen afsluit, is een vergelijkbaar project, maar met eigen
karakteristieken en mogelijkheden. Ook daar wordt in overleg met de
regio nagedacht over het terugbrengen van getijdenbewegingen,
energiewinning aan de dam, recreatiefuncties en natuurherstel. De
ideeën en ervaringen die we met de Afsluitdijk opdoen, zullen dus
elders in Nederland van pas komen. En natuurlijk in het buitenland.
Want waterbouw blijft een belangrijk exportproduct van ons land.
Dames en heren,
Ik ben er trots op dat we gezamenlijk in deze kabinetsperiode de
toekomst van de Afsluitdijk vorm gaan geven. En ik voel me er in hoge
mate betrokken bij. Dat zal bij u niet anders zijn. Want het is een
historische opdracht die het aanzien van dit deel van Nederland
wellicht ingrijpend gaat veranderen. Ik vertrouw erop dat de vele
creatieve ideeën die zijn gepresenteerd vandaag tot boeiende
gesprekken leiden. Ik wens u daarbij een fijne dag toe.
Dank U.
Verwante onderwerpen
* Dijken en waterkeringen
* Water en veiligheid
Ministerie van Verkeer en Waterstaat