Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Inhoud pagina: Toespraak minister Ter Horst bij ondertekening convenant
veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond
3 april 2008
Dames en heren,
Vandaag zet de rampenbestrijding in Nederland een flinke stap in de
goede richting. Twintig gemeenten dragen hun brandweerkorpsen over aan
de veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond. U bent de eerste
veiligheidsregio die werkt met een volledig geregionaliseerde
brandweer. Wat mij betreft reden genoeg om de vlag eens goed uit te
laten hangen. En dat doet u ook.
U heeft de afgelopen tijd laten zien dat u verantwoordelijkheid neemt
voor een van de kerntaken van de overheid: de veiligheid voor de
mensen. U heeft doorzettingsvermogen getoond, en u heeft de
bestuurlijke moed gehad om breder te denken dan de gemeentelijke
grenzen. U kiest voor het overkoepelende regionale belang en daarmee
voor het belang van alle inwoners van Rotterdam-Rijnmond.
Dat is een stap waarvoor ik veel respect en waardering heb. U bent een
voorbeeld voor de andere regio's. Ik verwacht dat ze massaal bij u op
bezoek komen om lering te trekken uit het proces dat u doorlopen hebt.
Waarom hecht ik hier zoveel belang aan?
Ongeveer een jaar geleden constateerden we dat het maar matig was
gesteld met de rampenbestrijding in Nederland. Uit de rapportages van
de provincies en een doorlichting van de inspectie Openbare Orde en
Veiligheid kwam een zorgelijk beeld: Nederland was niet klaar voor
grote calamiteiten. Veel regio's lopen een risico op een calamiteit
van schaal 5, zoals een dijkdoorbraak of vliegtuigramp, maar de meeste
waren klaar voor een ramp van schaal 1, zoals een groot
verkeersongeluk, en sommige konden schaal 1 nauwelijks aan.
Dat was en is voor mij niet acceptabel. We moeten niet wachten op de
volgende calamiteit om de rampenbestrijding hoog op de agenda te
krijgen. Juist nu veiligheid wat minder in de mode is, moeten we
onszelf opjagen om een goede organisatie op poten te zetten. "Haast je
als je tijd hebt", is geloof ik een uitdrukking die u zelf in het
proces vaak heeft gebruikt.
Van mij mag u een duw in de goede richting verwachten. En ik noem
drie voorbeelden daarvan.
- Het stimuleren van schaalvergroting. Gemeenten zijn vaak te klein om
zich goed te kunnen voorbereiden op alle typen rampen en crises. Te
klein om te garanderen dat de brandweerzorg voldoende is. Samenwerking
binnen veiligheidsregio's is dringend nodig. Het wetsvoorstel
veiligheidsregio's ligt inmiddels bij de Tweede Kamer.
Ik heb daarbij gekozen voor de positieve prikkel van extra geld voor
de regio's die de slag weten te maken naar een regionale brandweer.
- Als tweede voorbeeld noem ik de convenanten. Vooruitlopend op de wet
veiligheidsregio's - maken we meerjarige afspraken met de regio's.
Afspraken over het gewenste kwaliteitsniveau en het tempo waarin dat
wordt bereikt. U bent de vierde regio met wie ik zo'n convenant
onderteken. Nog 21 te gaan!
- Tenslotte noem ik het organiseren van grootscheepse oefeningen. Ik
noem 3 oktober vorig jaar en u weet het nog: de regio was in rep in
roer. Voyager confronteerde ons met een aanvaring tussen twee grote
schepen en terroristische aanslagen. Voyager bracht spanning en chaos
met zich mee. U en ik waren erbij betrokken. En we hebben ervan
geleerd!
Ondanks deze punten is mijn rol bescheiden. Ik kan een duw in de goede
richting geven, maar de slagkracht moet van u komen. U heeft de
ambulances, kazernes, en kennis en kunde in huis.
Rotterdam-Rijnmond heeft die slagkracht getoond. U bent koploper in
het regionaliseren van de brandweer. Het is uiterst waardevol dat we
een vaandeldrager hebben op dat gebied. Andere regio's kunnen
profiteren van uw ervaring.
Misschien mag ik een paar punten noemen die uit uw proces naar voren
kwamen. Punten die ik zelf aansprekend vind. Bijvoorbeeld:
- Regel niet alles van tevoren tot in de details. Maak eerst een
gemeenschappelijke regeling op hoofdlijnen. Dat voorkomt discussie
over details.
- Blijf geduldig. Je moet immers een ronde maken langs minstens 20
raadscommissies en 20 gemeenteraden.
- Organiseer zeepkist-sessies: spreek elke blusgroep persoonlijk toe,
en heb niet de illusie dat je overal antwoord op hebt.
- Onderschat de emoties niet. Emoties die vooral bij de vrijwilligers
een rol spelen.
Ik wil even stilstaan bij dit laatste punt: de vrijwilligers. Ik
begrijp dat de helft van de regio bestaat uit vrijwilligers, ongeveer
duizend mensen. Vorig jaar maart - ik was nog maar net minister - heb
ik een aantal vrijwilligers hier gesproken. Het viel me op hoe
genuanceerd ze spraken over de regionalisering. Eigenlijk was er
volgens hen niet zoveel veranderd - hetzelfde gebouw, dezelfde
collega's.
Een belangrijke constatering. Er bestaat nog wel eens een verkeerd
beeld van regionalisering. Dat bijvoorbeeld alle vrijwilligers in één
gebouw centraal in de regio worden ondergebracht. Allemaal niet waar.
Ja, ze vallen onder de verantwoordelijkheid van de regionaal
commandant, maar nee, het eventuele sluiten van posten staat los van
regionalisering.
Als het goed is komen er betere voorzieningen voor personeelsbeleid,
zoals opleiding en training.
Ik zie vrijwilligers dan ook meer als professionals in deeltijd die
alle aandacht en ondersteuning verdienen. Mijn waardering voor hun
inzet is groot en ik steun de vakvereniging in oprichting.
Ik ben tot slot iedereen in de regio Rotterdam- Rijnmond dankbaar voor
de wijze lessen die we kunnen trekken uit hun ambitie. Uit alles
straalt u uit dat u veiligheidsregio nummer 1 wilt zijn. Volgens de
inspectie OOV bent u aardig op weg, en zit u in de top-3.
Dat klinkt misschien nog wat zuinig, maar gelooft u mij dat dit voor
zo'n kritische inspectie zeer uitbundige loftuitingen zijn.
Ik vind dat u trots op uzelf mag zijn.
Alle reden om de vlag fier te laten wapperen.
Dank u wel.
Naar boven
---
Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties