SP fractie Europees Parlement

Nieuwe Europese aanval op CAO's

04-04-2008 * Met een uitspraak van het Europese Hof van Justitie over de zogenaamde Ruffert-zaak is opnieuw een aanval geopend op de geldigheid van CAO's. Het minimumloon in een Duitse CAO hoeft volgens het Hof niet te gelden voor buitenlandse bedrijven, wat opnieuw de deur open zet voor sociale dumping. Na eerder uitspraken van het EHJ over de vergelijkbare Laval- en Vikingzaak blijken de toenmalige tegenstanders van de Bolkestein-richtlijn over de vrijheid van diensten hun gelijk te krijgen: het sociale Europa wordt tot de grond afgebroken.

De Ruffert zaak gaat over de vraag of een lidstaat bij de openbare aanbesteding van een bouwopdracht aan een buitenlands bedrijf het CAO loon mogen eisen. Het Duitse Niedersachsen heeft een dergelijke verplichting in de aanbestedingseisen vastgelegd. Alleen bedrijven die hier zich schriftelijk op vastleggen kunnen een contract krijgen. Die verplichting geldt ook voor de onderaannemers. In Niedersachsen betaalde een Poolse onderaannemer zijn 53 werknemers op de bouw van een gevangenis echter maar 46 procent van het CAO loon. De hoofdaannemer Object und Bauregie kreeg daarop een boete opgelegd van een kleine 100.000 euro maar stapte naar de Duitse rechter. Die legde de zaak vervolgens voor aan het Europese Hof van Justitie. Dat Hof deed gisteren uitspraak en stelde vast dat volgens de Europese detacheringsrichtlijn het Poolse bedrijf niet verplicht kan worden om het overeengekomen CAO loon te betalen.

Volgens het Hof staat de eis om het afgesproken CAO te betalen haaks op de vrijheid van dienstverlening. Het Poolse bedrijf is daarmee gerechtigd de CAO naast zich neer te leggen en niet meer te betalen dan het wettelijk minimumloon, in tegenstelling tot Duitse bouwbedrijven die gewoon onder de CAO blijven vallen. Dat betekent dat elk bevochten akkoord tussen werkgevers en werknemers door buitenlandse bedrijven (of dochterbedrijven met een postbus in een andere EU lidstaat) aan de rechter kan worden voorgelegd. De vakbeweging wordt hiermee effectief buiten werking gesteld, het overleg tussen sociale partners vervangen door een rechter die zich moet houden aan de liberale regels van Europa.

Ook Nederland is niet gevrijwaard van deze inbreuk op ons sociale model. De dienstenrichtlijn en de detacheringsrichtlijn vormen een directe bedreiging voor alles wat op dit terrein sinds zestig jaar is opgebouwd. De SP heeft steeds gewaarschuwd voor precies deze gevolgen van Bolkestein's liberaliseringsdrift. Ook het conflict tussen de Duitse Post en het Nederlandse TNT moet in dit licht worden bezien: Duitse CAO-afspraken gelden niet voor het Nederlandse bedrijf, dat dan ook weigert zich te houden aan het minimumloon voor postbodes. De zaak ligt nu voor de rechter...

Zie ook:

* Europese Hof: Vrijheid van diensten mag best leiden tot sociale dumping (19-12-2007)
* www.europa.sp.nl
Meer informatie: Erik Meijer (lid van het Europees Parlement voor de SP), 06-51152982