Kamervragen Voordewind over de invloed van internet op het aantal suïcides onder jongeren
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
CZ-K-U-2835934
7 april 2008
Antwoorden van minister Klink en mede namens de Minister voor Jeugd en
Gezin en de Minister van Justitie, op kamervragen van het Kamerlid
Voordewind over de invloed van internet op het aantal suïcides onder
jongeren (2070812890).
Vraag 1
Kent u het artikel `suïcidale jongere treft vriend op het web'?
Antwoord 1
Ja.
Vraag 2
Deelt u de mening dat jongeren tot een kwetsbare groep behoren die
makkelijker kan
worden beïnvloed door beschikbare informatie over succesvolle
zelfmoordmethoden?
Vraag 3
Bent u het met de onderzoekers eens dat de risico's van het internet
wat betreft de beïnvloeding bij zelfmoordgedachten verder moeten
worden onderzocht? Zo ja, bent u bereid onderzoek te laten doen naar
de invloed van beschikbare informatie op internet op het aantal
zelfdodingen onder jongeren? Zo neen, waarom niet?
Antwoord 2 en 3
In het artikel `Suïcidale jongere treft vriend op web', geeft een
onderzoekster van de Universiteit van Gent aan dat `adolescenten
gevoelig zijn voor beïnvloeding op welk gebied dan ook. Verkeerde
informatie via kranten, televisie en internet kan daardoor invloed
hebben'.
Ik deel de mening van de onderzoekster dat jongeren in het algemeen
gemakkelijker kunnen worden beïnvloed door berichtgeving in de media
dan volwassenen.
Een onderzoek naar de invloed van informatie op internet op het aantal
suïcides onder jongeren, lijkt mij echter niet zinvol. Het uitvoeren
van een dergelijk onderzoek is, door de lage absolute aantallen
suïcides onder jongeren, technisch en ethisch complex. In de periode
van 1995 tot 1999 bedroeg het aantal suïcides onder jongens van 15 tot
19 jaar per 100.000 inwoners 27 en bedroeg het aantal suïcides onder
meisjes van die leeftijd per 100.000 inwoners 12 (in totaal 39). In de
periode van 2000 tot 2004 bedroegen deze aantallen 26 jongens en 10
meisjes (in totaal 36).
Vraag 4
Wat vindt u van de suggestie dat er waarschuwingspagina's zouden
moeten worden gekoppeld aan sites met risicovolle informatie?
Vraag 5
Ziet u mogelijkheden om de mediacode voor terughoudende berichtgeving
over zelfdoding een digitale variant te geven?
Antwoord 4 en 5
Het plaatsen van waarschuwingsteksten of waarschuwingspagina's is naar
mijn mening een goede suggestie, alleen ontbreekt het de overheid aan
een juridisch instrumentarium om dit dwingend aan providers op te
leggen.
In het verleden heeft de toenmalige Minister van VWS bij informatie op
het internet waarbij anorexia min of meer gepromoot werd, een moreel
beroep gedaan op providers om bij sites waarin daarvan sprake was, een
waarschuwingstekst te plaatsen.
Ook bij die gelegenheid is geconstateerd dat de overheid providers
niet verplichtend kan voorschrijven om een dergelijke
waarschuwingstekst aan de betreffende website te koppelen.
In het artikel `Suïcidale jongere treft vriend op web', wordt verwezen
naar deze waarschuwingsteksten bij informatie op het internet bij
anorexia. Naar analogie met het plaatsen van deze waarschuwingsteksten
bij pro-anorexia informatie, zal ik bezien of er websites zijn die
risicovolle informatie over suïcide bevatten. Daartoe zal ik het
Trimbos instituut vragen te onderzoeken in welke mate deze informatie
voorkomt. Mede aan de hand van de uitkomst daarvan, zal ik bezien of
ik providers zal oproepen om een waarschuwingstekst te plaatsen bij
dergelijke risicovolle informatie.
Op deze wijze wordt een bijdrage geleverd aan terughoudende
berichtgeving over suïcide op internet.
Vraag 6
Kent u de website met succesvolle zelfmoordmethoden, die wordt
aangeboden door mevrouw S. en aan de orde is geweest tijdens een
tv-uitzending?
Antwoord 6
Ja.
Vraag 7
Hoe beoordeelt u deze link in het licht van voorgaande vragen? Is het
wettelijk toegestaan om deze specifieke informatie over succesvolle
zelfdodingsmethoden via internet zonder begeleiding, te verstrekken?
Zo ja, vindt u het wenselijk dat dit gebeurt? Zo neen, welke stappen
gaat u hiertegen ondernemen?
Antwoord 7
Ik acht het verstrekken van dergelijke informatie zeer onwenselijk.
Indien sprake is van een verdenking van een strafbaar feit staat het
reguliere strafrechtelijke instrumentarium ter beschikking. Artikel
294 van het Wetboek van Strafecht bepaalt dat hij die opzettelijk een
ander bij zelfdoding behulpzaam is of hem de middelen daartoe
verschaft een strafbaar feit pleegt, indien de zelfdoding volgt. De
verstrekking van bedoelde informatie kan derhalve onder omstandigheden
vallen onder de reikwijdte van artikel 294 van het Wetboek van
Strafrecht. Dat hangt in belangrijke mate af van de omstandigheden van
het geval, waarvan de weging en waardering aan de (feiten)rechter is
voorbehouden, zoals de Hoge Raad heeft bepaald (HR 5 december 1995, NJ
1996, 322 en HR 22 maart 2005, LJN AR8225). Bij de vraag of iemand
behulpzaam is geweest of middelen heeft verschaft zoals bedoeld in
artikel 294, tweede lid, van het Wetboek van Strafrecht, gaat het erom
of diegene het door zijn handelen voor de ander mogelijk of
gemakkelijker heeft gemaakt om zichzelf te doden (HR 18 maart 2008,
LJN BC4463).
Nu mij geen relatie bekend is tussen individuele gevallen van
zelfdoding en de informatieverstrekking op bedoelde - algemeen
toegankelijke - site, kan ik hierover met betrekking tot deze site in
zijn algemeenheid geen uitspraak doen.
Vraag 8
Kunt u aangeven wanneer u uiterlijk komt met een kabinetsreactie op
het beleidsadvies van het Trimbosinstituut `verminderen van
suïcidaliteit'?
Antwoord 8
Bij brief d.d. 7 december 2007 (kenmerk CZ/CGG-2826888) heb ik onder
toezending van het beleidsadvies Verminderen van suïcidaliteit, de
Tweede Kamer laten weten dat ik het standpunt begin 2008 naar de
Tweede Kamer zal zenden. Echter, de voorbereiding van dit standpunt
vergt meer tijd dan aanvankelijk werd voorzien door afstemming intern
en interdepartementaal.
Om die reden zal ik uiterlijk medio 2008, maar mogelijk eerder, mijn
standpunt op het beleidsadvies `Verminderen van suïcidaliteit' naar de
Tweede Kamer zenden.