Afschaffing melkquotum zal leiden
tot lagere melkprijs en sterke prijsschommeling
8 apr 2008
Onderdeel: LEI
De EU is een grote speler op de internationale zuivelmarkten maar
verliest marktaandeel. Van de recente groeiende vraag in de wereld
heeft de EU niet kunnen profiteren, omdat de melkproductie gelimiteerd
wordt door quotering. Afschaffing van de melkquotering zal leiden tot
uitbreiding van de productie waardoor melkprijzen zullen dalen en meer
schommelingen vertonen. Deze conclusie wordt getrokken in een bijdrage
van het LEI (onderdeel van Wageningen UR) over internationale
marktontwikkelingen aan het project âMelken in de nieuwe realiteitâ. 1
In de loop van 2007 zijn de prijsnoteringen voor alle zuivelproducten
sterk gestegen omdat het aanbod de groeiende vraag niet kon bijbenen.
Incidentele factoren, zoals droogte in Australië en tijdelijke
exportbeperkingen door India en Argentinië, beperkten het aanbod op
de internationale markt. Bij oplopende internationale prijzen
verdwenen de Europese interventievoorraden snel, terwijl de productie
in de EU door de melkquotering niet kon reageren op de
prijsontwikkelingen. Vooruitzichten voor de internationale
zuivelmarkten wijzen op een verdere groei van de vraag in met name
ontwikkelingslanden, onder invloed van hogere inkomens,
verstedelijking en veranderende consumptiepatronen. Wanneer de EU de
melkquotering handhaaft, zal de exportpositie van de EU op de
internationale markten verder afnemen.
Gevolgen afschaffing quotering
Eind 2007 heeft de Europese Unie concrete voorstellen gedaan voor
versoepeling en uiteindelijk afschaffing (in 2015) van het melkquotum
in de EU. Naar verwachting zal de productie toenemen in gebieden waar
efficiënt geproduceerd wordt. Dit heeft tot gevolg dat de prijzen
omlaag gaan, waardoor minder efficiënte bedrijven zullen afhaken. De
totale melkproductie in de EU zal daarom na (geleidelijke) afschaffing
van de melkquotering maar weinig (2 à 3%) toenemen, zo blijkt uit
diverse modelstudies. Wel zullen de melkprijzen dalen; afhankelijk van
de studie tussen de 5% en 15%.
De Europese melkproductie zal waarschijnlijk het meest toenemen in de
geografische âstrookâ die loopt van Ierland in het westen naar Polen
in het oosten. Daarbij is een uitbreiding van de melkproductie in
Nederland zeer wel mogelijk. Scherpere eisen ten aanzien van het
milieu, met name ten aanzien van mest en ammoniak, lijken in Nederland
de meest beperkende factor voor die uitbreiding te zijn.
Gevolgen voor de melkprijs
Op 17 maart 2008 heeft de Raad van Ministers besloten het quotum per 1
april 2008 met 2% te verruimen. Verwacht mag worden dat de melkprijs
in Europa door deze versoepeling van de quotering zal dalen.
Aangejaagd door de hoge internationale zuivelprijzen van 2007 wordt er
meer geproduceerd, niet alleen in de EU maar ook in China, Argentinië
en de Verenigde Staten. Dit zal leiden tot prijsaanpassingen op de
wereldmarkt naar beneden. Omdat de internationale markt voor
zuivelproducten relatief klein is en de Europese sector naar
verwachting als gevolg van WTO-afspraken minder zal worden afgeschermd
van prijsbewegingen op die markt, zal de melkveehouder te maken
krijgen met grotere schommelingen in de melkprijs dan voorheen. Â
______________
1 Siemen van Berkum, âDe internationale zuivelmarkt nu en in de
toekomstâ. In: Zijlstra et al. âMelken in de nieuwe realiteitâ ASG,
2008.
Contact
Siemen van berkum
siemen.vanberkum@wur.nl
070 3358101
Jelle Zijlstra
Jelle.zijlstra@wur.nl
0320 293392
Helene Stafleu
helene.stafleu@wur.nl
070 3358338
LEI