15-04-2008
KNAW: nevenfuncties onderzoeker altijd melden
De Akademie steunt het voornemen van minister Plasterk om de
universiteiten alle nevenfuncties van hun hoogleraren openbaar te
laten maken. Maximale openheid is nodig om de objectiviteit van het
onderzoek te waarborgen en daarmee het vertrouwen van het publiek in
de wetenschap.
Op dit moment zijn de universiteiten gebonden aan de gedragscode
wetenschapsbeoefening van de Vereniging van Universiteiten (VSNU).
Daarin staat dat universiteiten de nevenfuncties van hun werknemers
moeten registreren en dat die registers bij voorkeur openbaar moeten
zijn. De KNAW is een groot voorstander van een dergelijk centraal
openbaar register, maar volgens haar zijn verdergaande maatregelen
nodig.
De KNAW bepleit al jaren grotere openheid over mogelijke
belangenverstrengeling tussen onderzoekers en hun opdrachtgevers, of
dat nu de overheid, een non-profitorganisatie of het bedrijfsleven is.
Die openheid moet niet beperkt blijven tot een openbaar register van
bijzondere hoogleraren. Alle onderzoekers moeten, zo vindt de KNAW,
bij het openbaar maken van hun onderzoek hun belangen vermelden. Dat
geldt voor artikelen, maar ook voor lezingen en interviews. Te allen
tijde moet duidelijk zijn wie de financier van het onderzoek is en of
andere relevante belangen een rol spelen, zoals een adviseurschap.
Frits van Oostrom, president van de KNAW: 'Ik heb helemaal niet het
idee dat er in de Nederlandse wetenschap grootscheeps sprake is van
duistere praktijken, en juist daarom zou je niet te veel weerstand
tegen openbaarheid moeten hebben. Nederland, het land waar je wel
wordt geacht je gordijnen open te laten, zou moeten wennen aan een
"beschaafde openheid" van zaken en in deze en soortgelijke kwesties
wat minder krampachtig moeten zijn.'
* Brief van de KNAW aan minister Plasterk (pdf), d.d. 4 maart 2008
* De Nederlandse Gedragscode Wetenschapsbeoefening van de VSNU -
Nederlandse versie (pdf) - Engelstalige versie (pdf)
* KNAW-rapport Wetenschap op bestelling - Over de omgang tussen
wetenschappelijk onderzoekers en hun opdrachtgevers (pdf) (2005).
Hierin staat ook een Verklaring van wetenschappelijke
onafhankelijkheid die de KNAW heeft voorgesteld als standaard.
Download verklaring wetenschappelijke onafhankelijkheid
* Verklaring van wetenschappelijke onafhankelijkheid (pdf)
* Verklaring van wetenschappelijke onafhankelijkheid (jpg)
* Declaration of Scientific Independence (pdf)
* Declaration of Scientific Independence (jpg)
KNAW, Het Trippenhuis, Kloveniersburgwal 29, Amsterdam.
Postbus 19121, 1000 GC Amsterdam.
Afdeling Communicatie tel. 020-5510733, fax 020-6204941.
communicatie@bureau.knaw.nl
Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen