Eerste bestuurlijke reactie op de NWO-evaluatie door het Algemeen Bestuur
van NWO
8 mei 2008
Op 6 mei heeft de door de minister OCW ingestelde externe evaluatiecommissie
haar rapport aangeboden. Hieronder wordt een eerste reactie op hoofdlijnen
gegeven op de conclusies en aanbevelingen.
Algemene reactie
Het algemene beeld dat uit de evaluatie naar voren komt wordt herkend
en voor een groot deel erkend. NWO is in de eerste plaats ingenomen
met de hoofdconclusie dat NWO een effectieve en efficiënte organisatie
is dat haar (wettelijke) taken goed uitvoert. Ook geniet de
organisatie volgens de commissie een groot draagvlak in het
onderzoeksveld en heeft het een sterke positie, zowel nationaal als
internationaal. NWO is in het bijzonder trots op de conclusie dat het
werk van NWO leidt tot kwaliteitsverhoging in het Nederlandse
wetenschappelijk onderzoek. Het kwaliteitbeleid vormt immers de kern
van de missie, samen met het stimuleren van vernieuwing en talent in
de wetenschap. NWO vindt in de evaluatie veel steun voor het beleid
dat in afgelopen periode gevoerd is en ook voor de weg die met de
nieuwe strategienota is ingeslagen. Onderstreept wordt de conclusie
van de commissie dat sprake is van `underfunding' van NWO, hetgeen
overigens ook een conclusie was uit de vorige evaluatie. Wij hopen dat
de overheid het pleidooi voor structurele budgetverhoging zal volgen.
Met kracht zal NWO de inspanningen voortzetten om in gezamenlijkheid
met andere partners in het stelsel een lange termijn strategie en
investeringsagenda te ontwikkelen.
Hieronder wordt kort ingegaan op enkele deelconclusies en
aanbevelingen.
Positionering
De evaluatiecommissie concludeert dat NWO zowel als granting
organisation en als institutenorganisatie een centrale rol vervult in
het Nederlandse wetenschapsveld. Daarbij wordt opgemerkt dat de
Nederlandse wetenschap verder versterkt kan worden door NWO meer te
betrekken bij het nationale onderzoek- en innovatiebeleid. Een
versterkte positie bij de verdeling van middelen voor `toegepast
fundamenteel onderzoek' dient door OCW en andere betrokkenen actief te
worden ondersteund. Waar aanvullende competenties gewenst zijn wordt
verdergaande samenwerking gezocht met SenterNovem, voortbouwend op
goed ervaringen met het Smart-Mix programma en de financiering van
grote researchfaciliteiten. NWO neemt daarbij goede notie van de
observatie dat de wijze waarop NWO zijn rol als centrale speler in het
nationale innovatie- en wetenschapsbeleid en -bestel invult nog niet
breed wordt herkend. NWO zal hieraan meer aandacht en bekendheid
geven. NWO heeft immers onderzoeksthema's gedefinieerd die sterke
overlap vertonen met de sleutelgebieden en nationale
innovatieprogramma's. De ambitie van NWO is en blijft het leveren van
een belangrijke bijdrage aan de Nederlandse kennissamenleving met
volle inzet van haar kerncompetenties.
Governance
NWO deelt de analyse van de evaluatiecommissie dat meer inbreng door
niet-wetenschappelijke stakeholders in de governance de positie en
impact van NWO verder zal versterken, en dat hiertoe de topstructuur
dient te worden aangepast. NWO zal in overleg met OCW de mogelijkheden
bekijken. NWO vraagt zich af of de door de evaluatiecommissie
aangedragen oplossingsrichting wenselijk is. Het voorgestelde model
met een Raad van Toezicht en een driekoppig fulltime bestuur betekent
vooral een verzwaring van de overhead, een extra managementlaag,
alsmede verlies van voeling met de wetenschappelijke samenleving,
terwijl de slagkracht er niet duidelijk op vooruit gaat. Dit geldt te
meer indien de voor elk gebied voorgestelde wetenschappelijk
directeuren daarbij ook nog in aanmerking worden genomen. De
wetenschappelijke expertise en inbreng is bovendien al zeer sterk
verankerd in de gebiedsbesturen.
NWO denkt ten aanzien van de gesuggereerde clustering van NWO-gebieden
dat de gesignaleerde ontwikkelingen en knelpunten die aanleiding geven
tot dit advies, in eerste aanleg adequaat geadresseerd kunnen worden
door beoordelingsprocessen in meer gebiedsoverstijgende panels te
laten plaatsvinden en door verdergaande samenwerking tussen gebieden
(waarbij de gebieden voorlopig intact blijven). Tenslotte hecht NWO
met de evaluatiecommissie veel belang aan het verhogen van de
transparantie en slagvaardigheid van de besluitvorming. Hiertoe zal
het algemeen bestuur in komende tijd ondermeer een interne dialoog
voeren met de decentrale besturen.
Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek