KNMG
Mag een behandelend arts voor een aanvraag van curatele, bewind of mentorschap een geneeskundige verklaring verstrekken?
'Nee', conform de KNMG-richtlijnen is dit geen taak voor de behandelend arts.
In procedures over het instellen van curatele, bewind of mentorschap, wordt vaak zo'n verklaring gevraagd. Deze is bedoeld als hulpmiddel voor de kantonrechter om over de aangevraagde maatregel te beslissen. Het is echter niet wettelijk verplicht deze verklaring bij de aanvraag mee te sturen.
Vaak wordt de eigen arts van de patiënt benaderd om een geneeskundige verklaring af te geven waarin hij/ zij een oordeel geeft over de wilsbekwaamheid van betrokkene. Hier ligt geen taak voor de behandelend arts: deze verklaring bevat immers een waardeoordeel over de patiënt, namelijk of deze medisch gezien in staat is zijn eigen belangen te behartigen. Conform de KNMG-richtlijnen mag een behandelend arts geen geneeskundige verkla¬ring afgeven, (onder meer) omdat deze door zijn vertrouwensrelatie met de patiënt onvoldoende afstand heeft om een objectief oordeel te geven. Bij een verklaring met een voor de patiënt ongunstige inhoud kan die vertrouwensrelatie bovendien onder druk worden gezet. De verklaring moet worden verstrekt door een onafhankelijk arts, die deskun¬dig is op het gebied van het beoordelen van wilsbekwaamheid, bijvoorbeeld een onafhankelijk verpleeghuisarts, geriater of psychiater.
De behandelaar mag wel feitelijke medische informatie uit het dossier verstrekken, bijvoorbeeld een gestelde diagnose. Hiervoor is de toestemming van de patiënt vereist. Het is echter juist in dit soort situaties, waarin de wilsbekwaamheid van de patiënt aan de orde is, de vraag of de patiënt nog wel in staat is rechtsgeldig toestemming te geven. Is de behandelend arts daar niet van overtuigd, dan hoort hij het dossier gesloten te houden en te adviseren een onafhankelijk arts te zoeken
Het bovenstaande geldt ook voor een verzoek van een notaris om de afgifte van een verklaring betreffende de wilsbekwaamheid van een cliënt voor bijvoorbeeld de verkoop van een huis of het opstellen van een testament.
Wat houdt bewind, curatele en mentorschap in?
Curatele, bewind en mentorschap zijn maatregelen die de kantonrechter kan instellen voor meerderjarige mensen die niet meer goed in staat zijn hun eigen belangen te behartigen. De maatregelen zijn vooral bedoeld als bescherming tegen anderen die misbruik van deze situatie kunnen maken. Deze kunnen aangevraagd worden door de echtgenoot, levensgezel of bepaalde familieleden. Is er geen familie die het verzoek kan of wil indienen, dan kan de Officier van Justitie dit ook. Mentorschap kan bovendien worden aangevraagd door directie van een zorginstelling, waar iemand langdurig wordt verzorgd.
Een onderbewindstelling is bedoeld voor mensen die door hun lichamelijke of geestelijke toestand niet goed voor hun eigen geldzaken kunnen zorgen. Hun goederen kunnen dan onder bewind worden gesteld. Iemand voor wie een bewindvoerder is aangesteld kan bijvoorbeeld wel zelf over zijn behandeling beslissen, maar niet zijn huis verkopen.
Mentorschap is bestemd voor mensen die hun belangen, die niet over geld en goed gaan, niet meer kunnen behartigen. Het gaat hier om beslissingen die moeten worden genomen over verzorging, verpleging, behandeling of begeleiding. De mentor neemt dan, zoveel mogelijk samen met de betreffende persoon, de beslissing. Het mentorschap kan gecombineerd worden met een onderbewindstelling.
Als iemand die door een geestelijke stoornis, drankmisbruik of verkwisting niet goed in staat is zijn belangen behoorlijk waar te nemen kan een ondercuratelestelling uitgesproken worden. Iemand die ondercuratele is gesteld, de curandus, verliest zijn/haar handelingsbekwaamheid en mag zonder toestemming van de curator geen rechtshandelingen verrichten.