NOS, Gesprek met de minister-president, Nederland 1
Radio / TV-interview | 09-05-2008
Vice-minister-president Bos, na afloop van de wekelijkse ministerraad,
over Birma, de BPM en het presidentschap van de EU
KOCKELMANS:
De Birmese autoriteiten neen hulpgoederen in beslag, klopt dat?
BOS:
Dat klopt.
KOCKELMANS:
Die drukken ze achterover?
BOS:
Ja, en we weten niet wat ze er mee doen, maar weten wel dat die
hulpgoederen dus niet terecht komen bij de mensen die het hard nodig
hebben. Totaal onacceptabel.
KOCKELMANS:
Zijn het ook Nederlandse hulpgoederen?
BOS:
Ik weet niet waar de hulpgoederen waar hier sprake van is vandaan
komen, maar de bottom-line blijft het zelfde: er zijn daar
tienduizenden mensen in nood, er zijn talloze landen en
hulporganisaties die daar helpen, maar de Birmese autoriteiten werken
gewoon niet mee. Dat is schandalig.
KOCKELMANS:
En wat kan de Nederlandse regering doen om dat te bespoedigen?
BOS:
Niet zo geweldig veel. We moeten er ten eerste geen misverstand over
laten bestaan dat wij bereid zijn te helpen. We hebben er extra geld
voor uitgetrokken, 1 miljoen euro. Ook Nederlandse hulporganisaties
proberen van alles te doen. Ten tweede moeten wij ons aansluiten en
onze rol goed proberen te spelen, hoe bescheiden ook, bij
internationale organisaties die druk uitoefenen als de EU en VN. En
misschien dat andere landen in de regio invloed kunnen hebben, China
bijvoorbeeld.
KOCKELMANS:
Dat zou via de Veiligheidsraad kunnen. Dat is een voorstel van de
Franse minister van Buitenlandse Zaken, Kouchner. Vindt u dat een goed
idee?
BOS:
Ja, alleen weten we in dit soort verhoudingen dat het alleen maar
werkt als je de Chinezen ook mee hebt. Die zul je waarschijnlijk eerst
achter de schermen moeten benaderen. Dat diplomatieke circus draait op
dit moment volop. Maar iedereen is zich ervan bewust dat hier een
humanitaire ramp van ongekende omvang zich voordoet.
KOCKELMANS:
Hoe kwalificeert u het eigenlijk, dat achterover drukken van
hulpgoederen?
BOS:
Minister Verhagen heeft eerder deze week het woord schandalig
gebruikt. Dat herhaal ik hier eigenlijk. Ik vind het niet te geloven,
onacceptabel, schandalig dat op het moment dat tienduizenden mensen in
grote nood verkeren, tallozen bereid zijn om te helpen, da die hulp
dan geen kans krijgt.
KOCKELMANS:
Kunt u uitsluiten dat van die 1 miljoen die wij ter beschikking
stellen straks ook hulpgoederen die kant uitgaan die in beslag genomen
worden?
BOS:
Ik kan niks uitsluiten. Ik weet wel dat wij proberen zeker te stellen
op allerlei manieren dat het geld dat wij beschikbaar stellen ook echt
terecht komen bij de mensen die het hard nodig hebben.
KOCKELMANS:
Kortom, u ergert zich kapot, maar kan eigenlijk niet zoveel doen?
BOS:
Da hele kleine gaatje dat we hebben, dat hele kleine beetje dat we
kunnen doen, dat proberen we te benutten. Maar we zijn op het
wereldtoneel een kleine speler, we zullen het nu toch even van de
grote jongens moeten hebben: de secretaris-generaal van de VN, de
Chinese autoriteiten. Ik denk eigenlijk dat er alom grote
verontwaardiging is, dus de druk op de Birmese autoriteiten zal alleen
maar toenemen.
KOCKELMANS:
Er is morgen wel een referendum?
BOS:
Volgens mij is dat nu niet de juiste prioriteit. Zorg nu eerst dat je
alle mensen helpt en vergeet even al het andere.
KOCKELMANS:
Schande?
BOS:
Ja.
KOCKELMANS:
U bent minister van Financiën. Dat betekent dat u het hartstikke leuk
vindt om veel belasting binnen te krijgen, toch?
BOS:
Nou.....ja. Ik vind het vooral leuk om het aan goede dingen uit te
geven. Er blijft dus nooit lang geld in de schatkist hangen.
KOCKELMANS:
Nu krijgt u veel belasting binnen als mensen een nieuwe auto kopen, de
zogenaamde bpm. Nu zegt het CPB: die moet je vooral handhaven, ook als
we straks aan kilometerbeprijzing gaan doen, want anders dan gaat het
nadelige consequenties hebben voor onze welvaart. Blijft die bpm
bestaan?
BOS:
Het CPB zegt een heleboel andere dingen ook. Ze zeggen bijvoorbeeld
ook dat als je bpm afschaft of gedeeltelijk afschaft en een
kilometerprijs introduceert, dat dat beter is voor het milieu. Milieu
is natuurlijk ook welvaart.
KOCKELMANS:
Ze zeggen ook: als je bpm afschaft en verdisconteert in die
kilometerprijs, dan wordt het autorijden zo duur, dan laten mensen hun
auto staan. Dat is slecht voor de economie.
BOS:
Da ligt eraan in welke mate het gebeurt. Soms laten mensen de auto ook
staan omdat het eigenlijk ook niet erg is, of omdat ze een alternatief
hebben. Dan is het dus helemaal niet slecht voor de economie dat het
gebeurt, maar wel goed voor het milieu. Om al dat soort effecten door
te rekenen, op basis van allerlei scenario's - schaf je de bpm
helemaal af of schaf je hem slechts een beetje af, of iets
daartussenin?- hebben we die studies laten doen. Dat hopen we dan nu
binnen een paar weken bij elkaar te vegen tot een definitief
kabinetsstandpunt.
KOCKELMANS:
Maar zoals het nu ligt?
BOS:
Als het aan mij ligt krijgt u over een paar weken van mij te horen wat
ik ervan vindt.
KOCKELMANS:
Dus u kunt niet zeggen of die bpm sneuvelt?
BOS:
Ik ga er nu niets over zeggen.
KOCKELMANS:
Ik vraag het omdat minister Eurlings eerder heeft gezegd: wat mij
betreft mag die bpm grotendeels worden afgeschaft, dan houden we een
klein voetje over. Ik neem aan- het kabinet spreekt met één mond- dat
u dat met hem eens bent?
BOS:
Zeker, en we zullen even kijken hoe klein of hoe groot dat voetje moet
zijn. Dan kijken we naar allerlei zaken: de gevolgen voor de
schatkist, voor de automobilist, maar ook naar wat gebeurt in de
showroom. Staatssecretaris De Jager heeft milieuzuinige auto's een
stuk goedkoper gemaakt dan vuile auto's. Dat blijkt te werken als je
de bpm daarvoor gebruikt. De vraag naar zuinige auto's is enorm
verbeterd en de vraag naar niet-zuinige auto's is verslechterd. Dan
heb je wel iets in handen met die belasting om te zorgen dat ons
wagenpark schoner wordt. Dus we gooien wat dat betreft niet een
instrument zomaar weg zonder ons eerst heel goed te vergewissen. Daar
hebben we nog even tijd voor nodig.
KOCKELMANS:
Maar u zei net dat het eens bent met minister Eurlings. Die zei: het
wordt grotendeels afgeschaft en we houden een voetje over.
BOS:
We bouwen nu al 25% van die belasting af. We gaan wat mij betreft
verder. Hoe snel precies en waar het eindigt, daar hopen we binnen een
paar weken een beslissing over te nemen.
KOCKELMANS:
Maar het streven is wel om die bpm verder af te bouwen?
BOS:
U hoort precies wat ons streven is en hoe snel we het gaan doen over
een paar weken.
KOCKELMANS:
Het is vandaag de dag van Europa. Zelf nog ergens een blauwe vlag
gehesen vandaag?
BOS:
Nee, zelf niet. Ik heb er wel een paar zie hangen.
KOCKELMANS:
Europa is belangrijk vindt u. De betrokkenheid van burgers bij Europa
laat nogal te wensen over, toch?
BOS:
U zegt dat zo, maar er is vandaag ook onderzoek verschenen waaruit
blijkt dat de steun van de Nederlandse bevolking voor het feit dat we
lid zijn van de EU nog nooit zo hoog is geweest sinds 1994. Mensen
vinden het dus belangrijk dat we meepraten en meedoen in Europa,
vinden het belangrijk dat we in Europa over zaken als milieu of
terrorismebestrijding samen afspraken maken, omdat iedereen kennelijk
ziet dat je in je eentje als klein landje niets bereikt. Wat je ook
ziet is dat men in toenemende mate zegt dat er een aantal gebieden
zijn waar Europa vanaf moet blijven: hoe we onze ziekenhuizen runnen,
ons onderwijs, onze belastingen. Daarvan zeggen we: Europa, dat doe we
zelf wel, blijf daar vanaf.
KOCKELMANS:
Sterk leiderschap in Europa is misschien wel van belang?
BOS:
Ja.
KOCKELMANS:
Er komt aan het einde van dit jaar een Europese president, die wordt
gekozen. Nou zou de Franse president Sarkozy hebben gezegd dat hij
zijn steun aan Blair intrekt. Zou Jan-Peter Balkenende een geschikte
kandidaat zijn?
BOS:
Ik weet niet of gij wil en ik denk ook niet dat het verstandig is als
ik daar nu op dit moment iets over zou zeggen.
KOCKELMANS:
Is hij geschikt?
BOS:
Hij is uiteraard geschikt. Hij is één van de politici die inmiddels
alweer lang meeloopt in Europa. Maar nogmaals, of een Nederlandse
kandidatuur aan de orde is of minister-president Balkenende zich
daarvoor zou moeten c.q. zou willen kandideren, ik ga er gelukkig niet
over. Of er andere kanshebbers zijn weet ik op dit moment ook niet.
Bij dit soort situaties in Europa geldt dat je beter maar zo lang
mogelijk de kaarten aan de borst kunt houden. Op het einde kijken we
wel wie er het beste voorstaat.
KOCKELMANS:
Die kaarten op de borst houden doe je als je kans wil maken.
BOS:
Nee, dat doe je ook omdat je soms invloed kunt uitoefenen op wie het
wordt.
KOCKELMANS:
Maar zijn naam circuleert?
BOS:
Dat zegt u. Ik lees een heleboel namen in de kranten en ik wacht
rustig af wie er straks overblijft.
KOCKELMANS:
Als het verzoek onze kant op zou komen dan is dat natuurlijk een
buitengewoon eervol verzoek. Iets dat je niet snel weigert lijkt me
zo?
BOS:
Het is in ieder geval een buitengewoon eervol verzoek.
KOCKELMANS:
Zou hij te missen zijn in het kabinet?
BOS:
U moet het mij maar niet kwalijk nemen als ik op die vragen nu geen
antwoord ga geven. Ik weet niet of het aan de orde is, of het aan de
orde komt, ik weet niet of hij wil, ik weet niet wie de andere
kandidaten zijn, ik weet er eigenlijk helemaal niks van.
KOCKELMANS:
Tot slot: welke regel heeft u eigenlijk afgeschaft vandaag?
BOS:
Moet ik even goed nadenken welke dat nu weer is geweest. We hebben
vandaag op het gebied van het hoger onderwijs en de vraag of
wetenschappelijke instellingen ook meer vrijheid krijgen om
studenten binnen te halen, bijvoorbeeld bij vormen van selectie, daar
hebben we een aantal belemmeringen weggehaald.
(letterlijke tekst, ongecorrigeerd, TO)
Ministerie van Algemene Zaken