Inspectie voor de Gezondheidszorg
Herziening Wet op het Bevolkingsonderzoek noodzakelijk
Veel instellingen die preventief medisch onderzoek aanbieden (health
checks) handelen in strijd met de Wet op het Bevolkingsonderzoek
(WBO). De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) onderzocht 22
instellingen die dit soort bevolkingsonderzoek aanbieden. Bij 20 van
deze bedrijven ontbrak de benodigde vergunning. De bedrijven zijn zich
hier vaak niet van bewust. Als de IGZ dit aankaart zijn de
instellingen vaak wel bereid de werkzaamheden aan te passen.
De afgelopen jaren is het aantal bedrijven dat preventief medisch
onderzoek aanbiedt gestegen. De WBO is op onderdelen moeilijk te
handhaven. Dat concludeert de Inspectie voor de Gezondheidszorg in het
rapport 'Toezicht op preventief medisch onderzoek', dat vandaag is
gepubliceerd.
Instellingen die health checks uitvoeren geven vaak niet aan welke
aandoeningen zij hiermee kunnen opsporen. Het geldt in het bijzonder
bij vragenlijsten, anamnese (vragen naar ziekteverleden van persoon en
familie) lichamelijk onderzoek, bloedonderzoek, echo's en MRI scans.
Het is de IGZ niet duidelijk of de instellingen bij deze onderzoeken
speuren naar kanker of ernstige aandoeningen waarvoor geen preventie
of behandeling mogelijk is. Daarom is het moeilijk om vast te stellen
of het hier om vergunningplichtig bevolkingsonderzoek gaat.
De IGZ vindt dat de WBO hierdoor lastig te handhaven is. Bij
instellingen die een body scan in Nederland aanbieden maar deze in het
buitenland laten uitvoeren is wetshandhaving ook problematisch.
Daarnaast informeren Nederlandse instellingen hun klanten niet
volledig over de onderzoeken en de mogelijke gevolgen. De IGZ vindt
dat het tijd is voor een professionele richtlijn die moet waarborgen
dat preventief medisch onderzoek op verantwoorde wijze plaatsvindt.
Volgens de WBO is een vergunning nodig voor bepaalde soorten
bevolkingsonderzoek. Het gaat om onderzoek naar kanker zoals
borstkankeronderzoek, onderzoek naar prostaatkanker, onderzoek naar
bloed in de ontlasting en coloscopie. Maar ook om onderzoek waar
gebruik wordt gemaakt van straling zoals een longfoto of de total
bodyscan met een CT scan, en om onderzoek naar ernstige aandoeningen
waarvoor geen behandeling of preventie mogelijk is.
De IGZ adviseert de minister om de Gezondheidsraad te vragen om nader
advies uit te brengen voor welke soorten onderzoek een vergunning
nodig is. Daarnaast adviseert de IGZ om bij aanpassing van de WBO
naast de uitvoerders ook de aanbieders onder de WBO te laten vallen.
Meer informatie in het rapport 'Toezicht op preventief medisch
onderzoek'