Randstad vergeleken met Rhein-Ruhrgebied, Grande Milano, San Francisco
Bay Area en Øresund
Andere visie nodig voor toppositie Randstad
14 mei 2008 - Vandaag worden de resultaten gepresenteerd van een
benchmark van de Randstad met vier andere grootstedelijke regio's. De
studie is door TNO in opdracht van de ministeries van VROM en V&W
uitgevoerd. Uit het onderzoek blijkt dat de Randstad haar Europese
positie kan verbeteren door: een kwaliteitsslag voor de Zuidvleugel,
meer marktwerking rond mobiliteit en woningmarkt, het stoppen van
stedelijke rivaliteit, de landschappelijke waarden te verbeteren en te
investeren in klimaatbestendigheid.
Zoals ook blijkt uit de Randstadmonitor van TNO is de Randstad gedaald
op internationale ranglijsten voor concurrentiekracht. Daarom staat
beleidsontwikkeling voor de Randstad bij de ministeries van VROM en
V&W hoog op de agenda. Het is de ambitie van het kabinet dat de
Randstad een nieuw impuls krijgt om een duurzame en concurrerende
Europese topregio te worden. Om dit te realiseren moet een nieuwe
beleidsvisie worden ontwikkeld. Als input voor die beleidsvisie,
Randstad 2040, heeft TNO in opdracht van de ministeries van VROM en
V&W de Randstad internationaal vergeleken op drie beleidsaspecten:
'een duurzame en veilige leefomgeving', `woon-, werk- en leefklimaat'
en `bereikbaarheid'.
Internationale vergelijking be
In het onderzoek van TNO is de Randstad vergeleken met vier andere
grootstedelijke regio's: het Rhein-Ruhrgebied, Grande Milano, San
Francisco Bay Area en Øresund (Kopenhagen-Malmö). Deze regio's
verschillen veel van elkaar, maar hebben identieke uitdagingen op het
gebied van leefomgeving, leefklimaat en bereikbaarheid. Belangrijke
vraagstukken zijn: hoe moet worden omgegaan met de woningmarkt,
klimaatverandering en de overgang naar een diensteneconomie. De
beleidsontwikkeling in deze regio's levert belangrijke leerpunten en
kennis op voor de Randstad.
Uit het onderzoek komen vijf aanbevelingen voor de Randstad:
Kwaliteitsslag Zuidvleugel nodig
Om internationaal een topregio te kunnen zijn, is het noodzakelijk een
hoogwaardige diensteneconomie te hebben. In de Noordvleugel van de
Randstad is hiervoor veel potentie aanwezig. De Zuidvleugel moet
echter de aandacht verleggen van traditionele sectoren als industrie
en overheid naar de huidige groeisectoren met veel toegevoegde waarde:
commerciële en zakelijke dienstverlening. Bovendien zorgt een hoger
percentage hoogopgeleiden - met name in de kernsteden van de
Zuidvleugel - en minder schooluitval voor een betere positie van de
Randstad als topregio.
Marktwerking mobiliteit en woningmarkt
De bereikbaarheid in de Randstad laat te wensen over. Dit kan
verbeterd worden door de aanleg van meer wegen en door wegbeprijzing.
Daarnaast kan de bereikbaarheid verbeteren door de woningmarkt beter
af te stemmen op de plaats waar mensen werken. Belangrijke
aandachtspunten hierbij zijn het vergroten van de flexibiliteit van de
woningmarkt door het beperken van overheidsinterventie, verhoging van
kwaliteit van de woningvoorraad en verlevendiging van de woonomgeving.
Stop stedelijke rivaliteit
De Randstad kan haar concurrentiepositie verbeteren door zich meer te
richten op complementaire voorzieningen. De Randstad is nu nog geen
eenduidig metropolitaan gebied; er zijn meerdere havens, meerdere
gelijkwaardige onderwijsinstellingen en identieke musea. Stedelijke
rivaliteit moet voorkomen worden. Als de voorzieningen meer
complementair worden, integreert de Randstad economisch verder.
Verbeter landschappelijke waarden
Een aantrekkelijk landschap is van grote invloed op het
vestigingsklimaat omdat dit de kwaliteit van de leefomgeving verhoogt.
De Randstad moet de toegankelijkheid en bereikbaarheid van natuur
verbeteren. Zo is het Groene Hart als aaneengesloten agrarisch gebied
niet goed bereikbaar voor stedelijke bewoners. Het biedt weinig
recreatiemogelijkheden. Een bereikbaarder en hoogwaardiger landschap
dat minder verbrokkeld is, kan de kwaliteit van de leefomgeving enorm
vergroten. Daarnaast blijkt uit de internationale vergelijking dat
wanneer het hoogste gezagsorgaan van de regio - voor Nederland is dat
het rijk - verantwoordelijk is voor het bewaken van de kwaliteit van
de hoofdstructuur van water, natuur en landschap, deze kwaliteit het
best bewaard wordt.
Investeer in klimaatbestendigheid
Klimaatvraagstukken spelen in toenemende mate een rol in de Randstad,
meer zelfs dan in de andere regio's. De ligging in een delta maakt de
Randstad meer dan andere regio's kwetsbaar voor de gevolgen van
klimaatverandering. Investeringen in klimaatbestendigheid van de
Randstad zijn nodig. Tegelijkertijd levert deze investering extra
kennis over klimaatbestendigheid op, waardoor Nederland een koploper
kan worden en kennis kan exporteren.
Met de resultaten van dit TNO onderzoek gaan de ministeries van VROM
en V&W de komende tijd aan de slag. Het onderzoek dient als basis voor
de ontwikkeling van de nieuwe beleidsvisie voor de Randstad 2040 en
Randstad Urgent.