Randstad vergeleken met Rhein-Ruhrgebied, Grande Milano, San Francisco Bay Area en Øresund

Andere visie nodig voor toppositie Randstad

14 mei 2008 - Vandaag worden de resultaten gepresenteerd van een benchmark van de Randstad met vier andere grootstedelijke regio's. De studie is door TNO in opdracht van de ministeries van VROM en V&W uitgevoerd. Uit het onderzoek blijkt dat de Randstad haar Europese positie kan verbeteren door: een kwaliteitsslag voor de Zuidvleugel, meer marktwerking rond mobiliteit en woningmarkt, het stoppen van stedelijke rivaliteit, de landschappelijke waarden te verbeteren en te investeren in klimaatbestendigheid.

Zoals ook blijkt uit de Randstadmonitor van TNO is de Randstad gedaald op internationale ranglijsten voor concurrentiekracht. Daarom staat beleidsontwikkeling voor de Randstad bij de ministeries van VROM en V&W hoog op de agenda. Het is de ambitie van het kabinet dat de Randstad een nieuw impuls krijgt om een duurzame en concurrerende Europese topregio te worden. Om dit te realiseren moet een nieuwe beleidsvisie worden ontwikkeld. Als input voor die beleidsvisie, Randstad 2040, heeft TNO in opdracht van de ministeries van VROM en V&W de Randstad internationaal vergeleken op drie beleidsaspecten: 'een duurzame en veilige leefomgeving', `woon-, werk- en leefklimaat' en `bereikbaarheid'.

Internationale vergelijking be

In het onderzoek van TNO is de Randstad vergeleken met vier andere grootstedelijke regio's: het Rhein-Ruhrgebied, Grande Milano, San Francisco Bay Area en Øresund (Kopenhagen-Malmö). Deze regio's verschillen veel van elkaar, maar hebben identieke uitdagingen op het gebied van leefomgeving, leefklimaat en bereikbaarheid. Belangrijke vraagstukken zijn: hoe moet worden omgegaan met de woningmarkt, klimaatverandering en de overgang naar een diensteneconomie. De beleidsontwikkeling in deze regio's levert belangrijke leerpunten en kennis op voor de Randstad.

Uit het onderzoek komen vijf aanbevelingen voor de Randstad: Kwaliteitsslag Zuidvleugel nodig Om internationaal een topregio te kunnen zijn, is het noodzakelijk een hoogwaardige diensteneconomie te hebben. In de Noordvleugel van de Randstad is hiervoor veel potentie aanwezig. De Zuidvleugel moet echter de aandacht verleggen van traditionele sectoren als industrie en overheid naar de huidige groeisectoren met veel toegevoegde waarde: commerciële en zakelijke dienstverlening. Bovendien zorgt een hoger percentage hoogopgeleiden - met name in de kernsteden van de Zuidvleugel - en minder schooluitval voor een betere positie van de Randstad als topregio.

Marktwerking mobiliteit en woningmarkt De bereikbaarheid in de Randstad laat te wensen over. Dit kan verbeterd worden door de aanleg van meer wegen en door wegbeprijzing. Daarnaast kan de bereikbaarheid verbeteren door de woningmarkt beter af te stemmen op de plaats waar mensen werken. Belangrijke aandachtspunten hierbij zijn het vergroten van de flexibiliteit van de woningmarkt door het beperken van overheidsinterventie, verhoging van kwaliteit van de woningvoorraad en verlevendiging van de woonomgeving.

Stop stedelijke rivaliteit De Randstad kan haar concurrentiepositie verbeteren door zich meer te richten op complementaire voorzieningen. De Randstad is nu nog geen eenduidig metropolitaan gebied; er zijn meerdere havens, meerdere gelijkwaardige onderwijsinstellingen en identieke musea. Stedelijke rivaliteit moet voorkomen worden. Als de voorzieningen meer complementair worden, integreert de Randstad economisch verder.

Verbeter landschappelijke waarden Een aantrekkelijk landschap is van grote invloed op het vestigingsklimaat omdat dit de kwaliteit van de leefomgeving verhoogt. De Randstad moet de toegankelijkheid en bereikbaarheid van natuur verbeteren. Zo is het Groene Hart als aaneengesloten agrarisch gebied niet goed bereikbaar voor stedelijke bewoners. Het biedt weinig recreatiemogelijkheden. Een bereikbaarder en hoogwaardiger landschap dat minder verbrokkeld is, kan de kwaliteit van de leefomgeving enorm vergroten. Daarnaast blijkt uit de internationale vergelijking dat wanneer het hoogste gezagsorgaan van de regio - voor Nederland is dat het rijk - verantwoordelijk is voor het bewaken van de kwaliteit van de hoofdstructuur van water, natuur en landschap, deze kwaliteit het best bewaard wordt.

Investeer in klimaatbestendigheid Klimaatvraagstukken spelen in toenemende mate een rol in de Randstad, meer zelfs dan in de andere regio's. De ligging in een delta maakt de Randstad meer dan andere regio's kwetsbaar voor de gevolgen van klimaatverandering. Investeringen in klimaatbestendigheid van de Randstad zijn nodig. Tegelijkertijd levert deze investering extra kennis over klimaatbestendigheid op, waardoor Nederland een koploper kan worden en kennis kan exporteren.

Met de resultaten van dit TNO onderzoek gaan de ministeries van VROM en V&W de komende tijd aan de slag. Het onderzoek dient als basis voor de ontwikkeling van de nieuwe beleidsvisie voor de Randstad 2040 en Randstad Urgent.