INLIA


Kritiek op rol Raad van State als hoogste rechterlijke instantie in het Vreemdelingenrecht 15/05/2008

Ter gelegenheid van zijn afscheid (25 april jl.) heeft professor Kees Groenendijk van de Katholieke Universiteit Nijmegen zich onlangs kritisch uitgelaten over de rol van de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (de Afdeling) als hoogste rechterlijke instantie in het vreemdelingenrecht. Hoogleraar Rechtssociologie professor Groenendijk heeft onderzoek gedaan onder 24 rechters die na de invoering van de Vreemdelingenwet 2000 als rechter bij een rechtbank vreemdelingenzaken hebben behandeld en heeft de uitkomsten hiervan neergelegd in het rapport een venijnig proces.

Uit het onderzoek bleek dat veel rechters de rechtspraak van de Raad van State als problematisch ondervonden of negatief waardeerden. De kritiek van de rechters op de Raad van State is samen te vatten tot vier punten:


- inperking van de rechterlijke toetsing; de rechter mag slechts zeer terughoudend toetsen of de beslissing van de staatssecretaris juist is,


- gebrekkige communicatie door de Afdeling; uitspraken worden vaak niet goed gemotiveerd,


- eenzijdigheid van de Afdeling; de Afdeling beslist bijna altijd in het voordeel van de staatssecretaris,


- onvoldoende aandacht voor het bijzondere van vreemdelingenzaken.

Opmerkelijk is de kritiek van de verschillende rechters op de Raad van State zeker. Rechters hebben in zijn algemeenheid namelijk zelden kritiek op een hoger rechtcollege. Binnen de rechterlijke macht is dit in feite not done. Kenmerkend in dit verband is de volgende uitspraak van een rechter:

Hoe zal ik dat genuanceerd proberen te zeggen? In het begin dacht ik: het kan toch niet zo zijn dat de Afdeling alleen maar op de lijn van de minister zit. Dat daar een politieke lijn achter zit. Waar is dan de onafhankelijkheid en de onpartijdigheid?

Verder is nog opmerkelijk dat vrijwel alle belangrijke / richtinggevende uitspraken van de Afdeling van de afgelopen 5 jaar door slechts 5 rechters (genaamd staatsraden) van de Raad van State zijn gedaan.

Al eerder liet prof mr Th. P. Spijkerboer van de Vrije Universiteit zich kritisch uit over de rol van de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State als hoogste rechterlijke instantie in het vreemdelingenrecht.