Groningse burgemeester krijgt 'roder-dan-rood'-manifest aangeboden
Datum: 13 mei 2008
Donderdag 15 mei 2008 ontvangt burgemeester Jacques Wallage om 11.30
uur een opmerkelijke bezoeker op het Groningse stadhuis. De 18de
eeuwse, uit de dood herrezen, componist en sterrenkundige William
Herschel komt dan langs om de burgemeester erop te wijzen dat gewoon
rood niet rood genoeg is. Hij zal de eerste burger van Groningen een
'roder-dan-rood'-manifest aanbieden.
William Herschel ontdekte in 1800 het bestaan van infrarood. Hij deed
dat met behulp van een thermometer, waarmee hij de temperatuur
bepaalde van de kleuren van licht dat door een prisma valt. Hoe meer
hij richting rood ging, hoe hoger de temperatuur werd. Toen hij de
thermometer voorbij het rood hield, was de temperatuur echter nog
steeds hoog. Herschel concludeerde dat in dit deel van het spectrum
licht bestond dat niet door het menselijk oog kan worden waargenomen.
Hij is daarmee de ontdekker van het onzichtbare heelal.
Ontdekking met grote gevolgen
Herschel was een groot geleerde, die zeker een Nobelprijs had gekregen
als die in zijn tijd had bestaan. Inmiddels maakt de sterrenkunde
veelvuldig gebruik van geavanceerde instrumenten die op zijn
ontdekking van het infrarood zijn gebaseerd. Met deze technologie kan
men veel en veel dieper in het heelal doordringen dan met optische
telescopen.
HIFI-ontvanger
Tijdens zijn bezoek aan het Groningse stadhuis kan de herrezen
Herschel dan ook aankondigen dat er binnenkort een Europese
ruimte-telescoop wordt gelanceerd die naar hem is vernoemd. Groningse
astronomen en ruimte-onderzoekers ontwierpen en bouwden een van de
belangrijkste onderdelen van deze ruimte-telescoop. HIFI (Heterodyne
Instrument for Far Infrared), de ontvangsapparatuur waarmee de
Herschel ruimte-telescoop infraroodstraling uit het verre heelal gaat
onderzoeken, is afkomstig van de Groningse afdeling van de Stichting
Ruimte Onderzoek Nederland (SRON).
Finale Academische Jaarprijs
De lancering van de Herschel ruimte-telescoop begin volgend jaar en de
start van het Internationale Jaar van de Sterrenkunde in 2009 zijn
steunpilaren van de Groningse inzending voor de Academische Jaarprijs
2008. In deze competitie over wetenschapscommunicatie dingen elf teams
van elf universiteiten mee naar een prijs van honderdduizend euro. De
Rijksuniversiteit Groningen doet in de finale mee met een voorstel dat
is opgesteld door een team onder leiding van de astronomen Peter
Barthel en Gijs Verdoes Kleijn. Onderwerp is "Ontdek het onzichtbare
heelal". De Groningers focusseren in hun bijdrage op recente
ontdekkingen uit de infrarood-sterrenkunde, een richting in de
astronomie waarin Groningen bij de wereldtop behoort.
Meer informatie over de ruimtetelescoop:
http://www.esa.int/science/herschel
Meer informatie over het sterrenkundig jaar:
http://www.astronomy2009.nl
Meer informatie over de Academisch Jaarprijs:
http://www.academischejaarprijs.nl
Rijksuniversiteit Groningen