GE/Rolls Royce F136 biedt optimale JSF motor
Tweede Kamer beslist deze maand over motorenkeuze
DEN HAAG, 20080515 -- Voor de Joint Strike Fighter F-35 worden twee motoren ontwikkeld, waaruit de Koninklijke Luchtmacht kan kiezen. Naast de Pratt & Whitney F135 motor is dit de voor de Europese industrie belangrijke General Electric/Rolls Royce F136 motor.
De eerste motor in het JSF ontwikkelingsprogramma is de Pratt & Whitney F135 motor. Deze motor is een "uitgeklede" variant van een motor, die eerder werd ontwikkeld voor een zwaarder type straaljager van de Amerikaanse Luchtmacht. Met deze F135 motor zijn tijdens het afgelopen jaar tijdens praktijktests diverse problemen opgetreden. Een alternatief hiervoor is de andere motor in het JSF programma, de F136. Deze is door het Fighter Engine Team, een samenwerkingsverband tussen Rolls-Royce en General Electric (GE), speciaal voor de JSF ontwikkeld.
De onafhankelijke nieuws website JSFNieuws heeft onderzoek gedaan naar het belang van deze motor en sprak daarvoor onder meer met directeur Jean Lydon-Rodgers van het GE/Rolls Royce programma tijdens haar recente bezoek aan Nederland.
Belang alternatieve JSF motor
Mevrouw Lydon-Rodgers stelt dat indertijd de ervaringen met de F-16 hebben geleerd, "dat concurrentie in het motorenprogramma zal zorgen voor betere prestaties en lagere kosten. Studies hebben aangetoond dat de lange termijn voordelen verre uitstijgen boven de korte termijn ontwikkelingskosten van de F-136 motor." En deze ontwikkeling ligt goed op schema: "De eerste motor in productie uitvoering zal worden afgeleverd voor testen begin 2009. De uitvoering van de eerste vluchten in de JSF F-35 met deze motor zijn gepland voor 2010. Er wordt gewerkt binnen budget. GE/Rolls Royce heeft een goede reputatie op dit gebied." Over de motor zelf zegt Lydon-Rodgers: "Het is de meest geavanceerde en krachtigste motor ter wereld ontwikkeld voor gebruik in gevechtsvliegtuigen. Daarbij hebben we gebruik gemaakt van de gezamenlijke technologische ervaring en kennis van twee vooraanstaande spelers op de wereldmarkt voor aandrijftechniek.
Samenwerking met Nederland
We hebben nauw samengewerkt met Nederlandse industriële partners en Nederlandse kenniscentra voor het ontwerp, de bouw en het toekomstig onderhoud van de F136 motor. Het GE/Rolls-Royce Fighter Engine Team en de betrokken moederbedrijven General Electric en Rolls Royce hebben een langdurige betrokkenheid laten zien bij de Nederlandse industrie en daar aanzienlijk in geïnvesteerd. We hebben uitstekende relaties met Nederlandse industriële partners, de TU Delft en het NLR.Voor het Joint Strike Fighter programma als geheel, kan de F136 motor een bijdrage leveren aan lagere totaalkosten door meer competitie in het motoren selectieproces."
Nederlandse organisaties die profiteren van deze motor zijn Dutch Aero, het Nederlands Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium en diverse andere bedrijven. Wellicht kan ook het onderhoud van de motor nog inkomsten genereren.
Beslissing JSF motor
Eind deze maand moet de Kamer haar goedkeuring geven aan de aankoop van de eerste twee JSF testtoestellen. Hierbij wordt meer duidelijkheid gegeven over de motorenkeuze voor beide testtoestellen. Het eerdere voorstel om deze toestellen uit te rusten met de Pratt & Whitney motor is onder druk van Kamervragen gewijzigd. Het voorstel is om het eerste toestel uit te rusten met de Pratt & Whitney F135 motor en het tweede toestel met de General Electric/Rolls Royce F136 motor, waardoor tijdens de test- en evaluatiefase een goede vergelijking kan worden gemaakt aangaande de prestaties.