PERSBERICHT
Nummer: 154 JW
Datum: 16 mei 2008
John Jorritsma geïnstalleerd als CdK van Fryslân
John Jorritsma is vanmiddag tijdens een speciale vergadering van Provinciale Staten officieel geïnstalleerd als commissaris van de Koningin in Fryslân. De vice- voorzitter van Provinciale Staten, de heer Geart Benedictus, deed dit door Jorritsma de voorzittershamer te overhandigen.
Na de overhandiging van de voorzittershamer sprak Jorritsma zijn installatierede uit.
Op 12 maart droegen Provinciale Staten Jorritsma unaniem voor aan de minister van Binnenlandse Zaken en na instemming van ministerraad en beëdiging door HM de Koningin, is Jorritsma nu officieel de nieuwe CdK van Fryslân. Provinciale Staten verwachten in de opvolger van de heer E.H.T.M. Nijpels een uitstekende commissaris van de Koningin te hebben gevonden die de belangen van Fryslân en de Friezen goed kan behartigen.
Jorritsma (Bolsward, 1956) was vanaf 2002 directeur van de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (N.V. BOM). Eerder was hij onder andere burgemeester van de Brabantse gemeente Cranendonck (1997-2002) en gemeentesecretaris in de gemeenten St. Oedenrode (1991-1997) en Loenen aan de Vecht (1987- 1991). Van 1994 tot 1998 was Jorritsma lid van Provinciale Staten van Noord- Brabant voor de VVD.
Jorritsma is getrouwd en heeft 3 kinderen.
Bijlagen:
- foto J.A. Jorritsma
- installatierede J.A. Jorritsma
---- --
Installatierede nieuwe CdK van Fryslân.
Uitgesproken door: John (J.A.) Jorritsma tijdens de buitengewone vergadering van Provinciale Staten op vrijdag 16 mei 2008.
Geachte leden van Provinciale Staten, Gedeputeerde Staten, familie, vrienden, dames en heren genodigden!
Allereerst wil ik de sprekers van zojuist hartelijk dank zeggen: de heren Galema en Benedictus. Ik voel me na uw hartverwarmende woorden alleen nog maar meer welkom in 'it beste lân fan d'ierde, myn Heitelân'!
Mijnheer Benedictus natuurlijk zeer bedankt voor de hamer! Een wezenlijk gereedschap voor een voorzitter. Maar hij maakt pas indruk als je hem spaarzaam gebruikt. Natuurlijk hoop ik hem vooral te gebruiken als het gaat om het 'aftimmeren' van besluiten; want ik hoop samen met uw Staten en het college van GS vele te nemen in het belang van deze mooie provincie.
Dames en heren!
Vandaag eindigt de meest onrustige periode in ons leven tot nu toe. Vanaf 12 maart jl. stond ons leven in alle opzichten op zijn kop. Een spannende periode met nieuwe perspectieven en uitdagingen vangt vandaag voor mij, maar zeer beslist ook voor mijn vrouw Georgette aan.
Het is vandaag een feestelijke dag. Niet alleen omdat mijn zusje, Cytha, haar verjaardag viert, maar omdat ik vanaf vandaag mij officieel uw Commissaris van de Koningin mag noemen. Een geboren en 'oprjochte Fries', afkomstig uit de stad van Gysbert Japicx, die terugkeert naar de 'Fryske grûn'.
Een woord van dank past op een moment als dit aan het adres van H.M. de Koningin, voor mijn benoeming en recente beëdiging. Voorts aan allen hier tegenwoordig die zich met deze eervolle benoeming hebben beziggehouden.
In bijzonder dank ik de Voorzitter en leden van de vertrouwenscommissie en hun adviseurs voor de buitengewoon professionele maar ook plezierige wijze waarop zij zich van hun verantwoordelijke taak gekweten hebben.
Ik dank de Staten van Fryslân oprecht voor de unanieme voordracht en 'last but not least' de Minister van BZK voor haar doorgeleiding van deze voordracht aan het Kabinet. Ik schaar dit Kabinetsbesluit in de categorie: 'betere besluiten'!
Mijnheer Benedictus: 'u was een strenge voorzitter' van de vertrouwenscommissie. Het past bij uw naam: de Heilige Benedictus (de 'gezegende') die leefde van 480 -547 na Chr. was een uitermate streng en gewetensvol overste in Vicovaro. Hij leefde aan de hand van 3 geloften: armoede, kuisheid en gehoorzaamheid. Ik hoop niet dat ik u teleurstel als ik nu verraad dat dit niet mijn grootste deugden zijn!
Dames en heren!
Ik mag treden in de voetsporen van illustere voorgangers. Als we kort terugkijken naar de afgelopen ruim 100 jaar, dan mag Fryslân zich als het gaat om de commissarissen verheugen in klinkende namen als:
Van Harinxma toe Slooten, Linthorst Homan, Rijpstra, Wiegel, Hermans en de kort geleden uitgezwaaide Ed Nijpels. Ondanks mijn 'nuchtere' inslag, verheel ik niet hier een gevoel van trots aan te ontlenen.
Ik zou het overigens niet plezierig vinden met een van deze personen te worden vergeleken.
Graag wil ik mezelf zijn. Als uw vertegenwoordiger, uw ambassadeur, uw roerganger, bij het Kabinet, Parlement, de respectieve departementen, het bedrijfsleven of waar dan ook.
Een herkenbaar boegbeeld die uitdraagt wat Fryslân is en wil zijn. En met een knipoog naar het hoofdredactioneel artikel van gisteren in de Leeuwarder Courant, een bruggenbouwer met een open houding naar uw Staten, het dagelijks bestuur, de ambtelijke organisatie en zeer zeker ook naar de Friese samenleving. Ik zal de gezamenlijke belangen van Fryslân dienen vanuit een opgewekt karakter, relativeringzin en humor. Naar ik vurig hoop iemand waar u 'grutsk' op zult worden.
'In Kommissaris hat gijn ynhâldlike portefúlje, hy moat efter de skermen de Fryske belangen befoarderje yn ferskate fermiddens fan polityk en ekonomy'. En tagelyk in boegbyld wêze nei buten ta. In ferbiner en in echte netwurker', waren de woorden van Benedictus in de pers, waar ik me geheel bij aansluit en ...' mei de brekking en de twalûden komt it yn elts gefal goed'!
Vanaf de bekendmaking van mijn voordracht was er een race op foto's van mijn persoon. Wie is die man, hoe ziet hij er eigenlijk uit?
De foto met 'het vingertje' heeft in elk geval indruk gemaakt. Zoveel indruk dat Willem Tjerksta, de partijdichter van de FNP, er een pracht gedicht aan wijdde getiteld 'De finger fan John'. Een paar dichtregels hieruit wil ik u niet onthouden:
'Gjin Haachske finger hie noch nei him wiisd,
Syn namme lei net op 'e rede lippen
Fan partij en parlemint
Yn polityk fertiisd,
Hy koe net oan it heechste tippe
No is foargoed de Fryske winter oer,
De wanten ut, sjedêr de heechste springer
Dy't de soele simmer bringt
Foar boarger en foar boer
En boppe 't lânskip wiist syn finger'
Dames en heren!
Goed bestuur vergt visie, leiderschap, moed en daadkracht, maar ook het afleggen en dragen van verantwoording.
Onder het motto: 'Fryslân: iepen en eigen', staan in het coalitieakkoord mens, werk en omgeving centraal. Het gaat om 'Fertrouwen yn in Fryslân op maat: mei-inoar en foar elkoar!
Vanuit mijn rol als commissaris, voorzitter van uw Staten en het college van GS zal ik hier de 'bij mijn rol passende' verantwoordelijkheid nemen.
Er liggen vele, vele bestuurlijke onderwerpen en projecten op de rede waar ik een belangrijke rol in kan spelen als CdK.
In bijzonder noem ik hier de versterking van het lokale bestuur in onze provincie. De boodschap van de commissie-Lodders spreekt mij aan: 'Provincies moeten de bestuurslaag vormen die de volle verantwoordelijkheid moeten krijgen én nemen voor het bovenlokale en regionale ruimtelijk-economische en culturele beleid, of anders gezegd: voor het regionale omgevingsbeleid. Maar dan wel inclusief de bijbehorende beleidsruimte, bevoegdheden en met horizontale verantwoording in de Provinciale Staten'. Effectieve samenwerking binnen het publieke domein is slechts mogelijk met een eenduidige rolverdeling tussen rijk, provincies en gemeenten met een daaraan gekoppelde (afrekenbare) verantwoordelijkheid.
Wat mij betreft gaan we gezamenlijk als provincie en bestuurskrachtige gemeenten, bezien hoe wij hier aan de adviezen van Lodders een Friese draai kunnen geven. Uiteindelijk gaat het nl. om de versterking van onze regio op tal van beleidsterreinen, van natuur en milieu tot aan cultuur en onderwijs!
De binnenkort verwachte voorstellen tot herindeling Zuidwest Fryslân en de oriëntatie van de overige Fryske gemeenten op dit onderwerp houden de gemoederen bezig. Ik deel de door mijn ambtsvoorganger verkondigde opvatting dat Fryslân niet kan ontkomen aan grotere gemeenten. Niet dat herindeling een doel op zich is of alleen zaligmakend, begrijp me goed! Schaalvergroting hoeft echter niet per definitie te leiden tot afstand van het bestuur maar maakt wél professionalisering van de dienstverlening en versterking van de (lokale) bestuurskracht mogelijk. De nieuwe sociale verbanden vinden hun wortels in de wijken, buurten, dorpen en gehuchten maar zonder meer ook in het rijke verenigingsleven.
Ik deel de in het Koersdocument verwoorde stelling waarin u pleit voor het 'ondersteunen van initiatieven van onderop', maar dat wil niet zeggen dat de provincie aan de zijlijn staat. De provincie heeft in dit proces wel degelijk een rol en verantwoordelijkheid. Bovendien, zo is mijn visie, is de provincie gebaat bij sterke gemeenten, die wat mij betreft vergaande verantwoordelijkheden en bevoegdheden mogen hebben. Wie weet ten koste van specifieke verantwoordelijkheden van de middenbestuurslaag, de provincie!
Mijn bijzondere belangstelling zal uitgaan naar de positie van onze hoofdstad Leeuwarden. Deze stad zal - in het belang van Fryslân - het perspectief moeten houden op groei. Marginalisering in het perspectief van minder en gemiddeld aanzienlijk grotere gemeenten in onze provincie en de positie t.o.v. andere G27 zou een weinig rooskleurig en aanlokkelijk beeld zijn. Het zou voor Fryslân een dramatische ontwikkeling zijn als onze hoofdstad niet meer in het landelijk bestuurlijk netwerk van grote gemeenten is vertegenwoordigd.
Het Regionaal Convenant Zuiderzeelijn en dan vooral het aspect van de co-financiering, is nog onderwerp van debat in uw Staten. Naar ik begrepen heb zal onder mijn voorzitterschap op 18 juni a.s. hier een vervolg debat en besluitvorming over plaatsvinden.
Een hoogst belangrijk onderwerp omdat het hier wat mij betreft niet alleen om asfalt en beton gaat, maar meer in bijzonder over de balans tussen economische ontwikkeling en ruimtelijke kernwaarden. Het - terechte - visitekaartje van Fryslân!
Mijn energie zal er ook op gericht zijn om het merk Fryslân in te zetten als 'meest duurzame provincie van Nederland'. Een ambitie die naar ik aanneem gezamenlijk wordt gedragen. De noodzakelijke samenwerking binnen het Samenwerkingsverband Noord- Nederland kan eveneens op mijn grote belangstelling en inzet rekenen. Een herkenbare samenwerking (met respect voor onze specifieke eigen belangen en opvattingen) met onze buurprovincies Groningen en Drenthe is van belang in onze noordelijke positionering naar Den Haag maar ook Brussel. Met een verdeeld noorden spelen we het Rijk in de kaart!
Natuurlijk wil ik niet voorbij gaan aan een ander belangrijk onderwerp in uw Staten: vurig hoop ik dat we met elkaar snel de slag kunnen maken rond het te vernieuwen provinciehuis. Een project waar we uiteindelijk allemaal trots op kunnen zijn. Waar in mijn vermogen zal ik ook een bijdrage leveren aan dit proces.
Als een willekeurige Nederlander aan Fryslân denkt, komen beelden van water, watersport, recreatie en toerisme in zijn algemeenheid naar voren. De vervolmaking van het Friese merenproject, de ontwikkeling van watertechnologie (Wetsus) en het vraagstuk m.b.t. berging en afvoer van water zullen zich eveneens in mijn bijzondere belangstelling kunnen verheugen.
Kortom ik hoop voor u de bekende 'veelvraat' te zijn, die samen met het politieke bestuur de belangen van Fryslân optimaal behartigt.
Ik zie er, samen met mijn vrouw Georgette, naar uit om kennis te maken met de Friezen, hun cultuur, hun taal, hun eigenheid en eigenzinnigheid. De komende zomermaanden zijn bij uitstek hiervoor geschikt. Het Statenjacht Friso kan hierbij een aanlokkelijk instrument zijn. Het kussen van de skûtsjeskippers laat ik overigens graag aan anderen over.
Omgekeerd kan Fryslân ook met mij kennismaken. De vraag: Fan wa binne jo der ien? is mij de laatste weken veelvuldig gesteld. De afbeelding met onderschrift van mijn (helaas overleden) ouders op een foto in een van de regionale bladen met hun afkomst was blijkbaar voor velen een geruststelling!
Het spreekt voor zich dat een goede relatie met het provinciaal ambtelijk apparaat noodzakelijk is en zeer wordt gewaardeerd. Ik zie er naar uit hen te ontmoeten en met hen samen te werken. Uiteraard geldt dit ook voor de pers en media. Ik vertrouw op een open, positief- kritische verstandhouding, gebaseerd op respect voor elkaars rollen.
Dames en heren!
Ik kom tot een afronding. Ik ben de Staten van Fryslân erkentelijk voor het in mij gestelde vertrouwen. Ik zal mijn uiterste best doen het vertrouwen en die verwachtingen waar te maken. Maar realiseert u zich, dat ook ik een mens van vlees en bloed ben. Ook ik heb mijn tekortkomingen, hebbelijk- en onhebbelijkheden. Ons leven zal in de komende periode danig veranderen, gun ons de tijd. Bijna 18 jaar lief en leed in Brabant laat je niet van de ene op de andere dag achter je. Samen met u gaan we nu een nieuwe fase in ons leven tegemoet in de hoop en het vertrouwen dat wij met veel plezier Friezen onder de Friezen kunnen zijn.
Vanaf vandaag ben ik Uw Commissaris van de Koningin. U mag mij hierop aanspreken, ik ben er blij mee en trots op. Een hartenwens gaat in vervulling.
Ik wil deze rede afronden met een fraai gedicht dat ik in de afgelopen weken van een vriend kreeg toegezonden, maar niet nadat ik u allen bedankt heb voor uw komst en aandacht. Zeer speciaal familie, vrienden en genodigden die soms van heinde en verre naar Leeuwarden zijn afgereisd om dit voor mij en mijn vrouw zo belangrijke moment in ons leven mee te maken. Weet hoezeer we dit waarderen!
Fryslân
Alleen in Fryslân kan je blik verdwalen
starend in oneindigheid.
De groene weide kust, de blauwe luchten
Stapelwolken vertellen hun verhalen
Ik kijk naar buiten en zie de iepen staan
Dat tegenlicht, zo helder en zo schoon.
En op de brede takken
vliegen reade wikels af en aan.
Zo kan ik dromen, uur na uur,
drijvend op die gouden pracht.
Je kunt er nooit meer los van komen.
Dat is ons Fryslâns stille kracht.
Ik heb gezegd.
Leeuwarden, 16 mei 2008
John (J.A. Jorritsma)
Commissaris van de Koningin in Fryslân
---- --
Provincie Friesland